Les 1 - stoffen veranderen + atomen en moleculen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Stoffen veranderen 

Wat gaan we doen?

- studieplanner

- chemische reacties, kennen we die nog?

- wat heb je bij verbranding nodig

- reactieschema opstellen

Het symbool O staat voor welke stof?

1. Water
2. Koolstof
3. Zuurstof
4. Koolstofdioxide

Wat is het symbool voor Magnesium?

1. M
2. Ma
3. Mn
4. Mg

Stoffen verhitten

Door hout te verhitten gaan de hout moleculen kapot. De moleculen vallen in deeltjes uit elkaar, er worden nieuwe stoffen gevormd.

dit noem je ontleden.

Koolstof

koolstof is een product wat vaak ontstaat uit een chemische reactie. Het kan voorkomen als roet, maar je hebt ook koolstofdioxide, dit is  C - O moleculen aan elkaar vast.

Reactieschema

Als je brood verhit in een reageerbuis, treedt er een reactie op. Het brood verdwijnt en er ontstaan koolstof, water en witte rook. Door verhitten zijn er meerdere stoffen ontstaan. Het brood is door het verhitten ontleed. 

brood (s) --> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)

Wat van de volgende is een reactieschema?

1. CH4 + 2 O2 --> CO2 + 2 H2O
2. hout -> koolstof + koolstofdioxide + water

Een vaste stof wordt met een ... aangegeven;

1. (v)
2. (s)
3. (V)

Organische stoffen

Bij het ontleden van brood krijg je te maken met organische stoffen. In het reactieschema stond hout weergegeven. Als we het algemeen over organische stoffen hebben, schrijven we dat als volgt;

organische stof (s) --> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)

Hoe zou je het reactieschema van de organische stof, papier weergeven?

Ontleding 

Als een reactie ontstaat uit 1 beginstof met meerdere reactieproducten is het een ontleding. Dit noem je een ontledingsreactie. Dit schrijf je als volgt;

één beginstof -> twee of meerdere reactieproducten

beginproducten komen ...

1. voor de reactie pijl
2. na de reactie pijl

Verbranding

Als we het hebben over een verbranding is er altijd 1 stof nodig om de verbranding aan te gaan, dat is zuurstof.

Dit schrijven we zo; 

hout (s) + zuurstof (g) -> verbrandingsproducten

Reactieverschijnselen

Bij een reactie merk je vrijwel altijd een verandering. Bij een verbranding komt energie in de vorm van warmte vrij. Er zijn 7 verschijnselen:

- verandering van kleur                          - verandering van geur

- verandering van smaak                   - warmte 

- rook                                     - vlammen

- licht                                                          

methaan (g) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g) + water (g)
Is dit een ontleding of verbranding?

1. ontleding
2. verbranding

Atomen en moleculen

Leerdoelen deel 2

- namen en symbolen opsommen

- je kan de elementen indelen in metalen en niet-metalen

- moleculen zijn opgebouwd uit atomen

Atoomsoorten

De atoomsoorten uit het periodieksysteem zijn de bouwstenen van moleculen. Deze kan je niet in nog kleinere deeltjes splitsen. Je noemt ze dan elementen.

CO2 is een molecuul . Is het een verbinding of een element?

1. verbinding
2. element

Is de stof natrium een metaal of een niet-metaal?

1. metaal
2. niet-metaal

Verbindingen

Verbindingen zijn stoffen die een combinatie van atoomsoorten heeft. Denk aan H2O, maar ook NaCl, dat is keukenzout.

Een verbinding waarin alleen niet metalen in voor komen (H2O)  noem je een moleculaire stof.

Deeltjesmodel

Je begint met een watermolecuul. Met veel energie kan je die laten ontleden tot waterstof en zuurstof moleculen. 

Vragen?

Samenvatting

- Paragraaf 1 

- Verschillen tussen ontledingen en verbranding

- Organische ontleding

Paragraaf 2

- Atoomsoorten 

- Wanneer is het een verbinding en wanneer is het een element?