Havo 4 Systeem Aarde §3.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Zone van lage luchtdruk rondom de evenaar die het gevolg is van de intensieve verhitting op plaatsen met een loodrechte zonnestand. De ITCZ heeft geen vaste ligging maar verschuift met het verplaatsen van de loodrechte zonnestand. Omdat land sneller opwarmt dan zee, is de verschuiving boven land het sterkst.

Constant waaiende wind aan het aardoppervlak van het subtropisch hogedrukgebied rond 30° breedte naar de Intertropische Convergentiezone (ITCZ) rond de evenaar.

Een passaat waarbij sprake is van een halfjaarlijkse omkering van de windrichting. In de zomer is er een natte moesson (sterke verhitting en lage luchtdruk) en in de winter een droge moesson (afkoeling en hoge luchtdruk).

Intertropische Convergentiezone (ITCZ)

passaat

moesson

De ITCZ

Maart

Juni

September

December

0 graden

30 graden

60 graden

90 graden

polair maximum

equatoriaal minimum

Subpolair minimum

Subtropisch maximum

Hier starten de passaatwinden

Hier waaien de passaatwinden heen

ITCZ

Ligging ITCZ

Ligging ITCZ in de zomer (juli)

Ligging ITCZ in de winter (januari)

Welkom!

Leg vast je boeken en laptop op tafel.

Programma

1. Welkom en planning
2. Herhaling Systeem van Köppen 
3. Uitleg natuurlijke landschapszones
4. Werken aan de weektaak 

learningapps.org

Leervraag

Wat zijn de kenmerken van de landschapszones op aarde en wat is hun relatie met het klimaat?

Geofactoren

Factoren die landschapszones vormen

Belangrijkste: klimaat, gesteenten, reliëf en de mens

Tropische zone

Welk plaatje past bij de tropische zone?

Tropische zone

Welk plaatje past bij de tropische zone?

Het grote plaatje opgave 7

Tropische zone

Subtropische zone

Gematigde zone

Boreale zone

Polaire zone

Aride zone

Benadruk de aride zone:

- ook koude woestenen

- ook door hogedrukgebieden bij de keerkringen droogte

Landschap in tropische zone:

Af

Aw

Tropische zone

Waarin verschilt savanne van steppe?

Hoe zie je dit terug in de vegetatie?

Aride zone

Landschappen

Verklaar het verschil in neerslag tussen het gebied rond de evenaar en het gebied rond de keerkringen. oorzaak-gevolg

Strategie voor het beantwoorden van deze vraag

-Waardoor wordt bepaald of er neerslag ontstaat of dat het droog blijft?

-waneer gaat lucht stijgen/dalen?

-Hoe is de situatie op verschillende breedtgraden m.a.w temperatuur en luchtdruk.

Irrigatie zinvol?

Subtropische zone

Middellandse zeeklimaat-Steppe

Ligging subtropische zone

Gematigde zone

Gematigde zone

gemiddeld, maar toch verschillen

Cs

Cf

Welke natuurlijke factor bepaalt het verschil in plantengroei tussen de gematigde zone en de subtropische zone?

In het Cs-klimaat is er een droge zomer en in het Cf-klimaat valt er het hele jaar neerslag.

Boreale zone

Waarom vinden we de boreale zone alleen op het NH?

Op het ZH komt op de breedtegraad waar de boreale zone voorkomt geen land voor.

Boreale zone

Df

Polaire zone

ET

Isothermen = lijnen die plaatsen van gelijke temperatuur met elkaar verbindt.

Boomgrens de lijn waar boven het te koud is voor boomgroei.

Deze lijn loopt niet recht.

Hoe verklaar je dat?

strategie

-boomgrens wordt bepaald door temperatuur

-verschillen in temperatuur verklaar je met behulp van temperatuurfactoren

-hoogteligging, land-zeeverdeling, invloed wind-en zeestromen. 

-isotherm loopt dus niet evenwijdig aan de breedtecirkel

De Alpen

Waar begint de boomgrens?

Boomgrens: Wanneer de gemidddelde jaartemperatuur niet boven de 10 graden uitkomt is het te koud voor bomen om te groeien.

Berg Kilimanjaro in Tanzania

Ligt hier de boomgrens op dezelfde hoogte als in de Alpen?

Waarom wel/niet?

opg 5d: Wat is het verband tussen de dikte van de permafrostlaag en de breedteligging?

verklaring

Hoe hoger de breedteligging, hoe lager de gemiddelde temperatuur (oorzaak), waardoor de permafrost steeds dieper reikt naarmate je noordelijker komt in de polaire zone op het noordelijk halfrond (gevolg).

Polaire zone

Toendra en ijskappen

Klimaat invloed op de bodem (3)

• Permafrost: grond die altijd  (= permanent) bevroren is.

• Zomer: bovenlaag permafrost ontdooit. Moerassig; smeltwater kan niet weg. Dit veroorzaakt problemen bij bouwen huizen en infrastructuur; verzakking.

• Hooggebergte ten zuiden van Rusland houdt als een muur warme tropische lucht tegen. 
  

Aan de slag!

Werk aan je weektaak. Gebruik de werkwijzer op itslearning. 

Werken in stilte

Je mag fluisterend overleggen

Je mag hardop overleggen