slikproblemen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

VOEDING-, KAUW- EN SLIKPROBLEMEN

Wat zijn slikproblemen?

• Een volwassene slikt ongeveer tussen de 800 en 2400 keer per dag. 
• Bij een slikprobleem heb je moeite om speeksel, eten of drinken van de mond naar de maag te verplaatsen. 
• Het doorslikken van eten, drinken en speeksel gebeurt normaal in 4 fases:
  

Dysfagie

Kauw- en slikproblemen, ook wel dysfagie genoemd, kunnen diverse oorzaken hebben:

•  zoals aangeboren afwijkingen (verstandelijke beperking)
• een hersenbloeding (CVA) 
• veroudering van weefsel en structuren in de mond, keel en slokdarm.

Verslikken in eigen speeksel. Door taai dik speeksel (tgv medicatie, open mond ademhaling)

Fases bij slikken...

• Voorbereidende fase: voedsel afhappen, kauwen en verzamelen van voedsel (voedselbrok) op de tong
  
• Mondfase: vervoer van de voedselbrok of vloeistof naar de keel door een golvende beweging van de tong. Het zachte gehemelte sluit de neusweg af en de slikreactie volgt.
• Keelfase: de vloeistof of het voedsel vervolgt zijn weg door de keel.
  
• Slokdarmfase: de voedselbrok of vloeistof komt via de slokdarm in de maag.
  
• Bij iemand met slikproblemen gaat het in 1 of meer van deze fases mis.

Verstoring in de hersenen

De hersenschors of cerebrale cortex en de hersenstam hebben een invloed op het slikken. Een letsel in elk hersengebied (corticaal, subcorticaal, hersenstam en cerebellum), ongeacht de hersenhelft, kan aanleiding geven tot slikproblemen.

De cliënt eet heel langzaam. Kan er mogelijk sprake zijn van slikproblemen ?

Ja

Nee

Bij slikproblemen is de mondzorg minder belangrijk

Waar

Niet waar

Kauw- en slikstoornissen

Slikstoornissen 

•  Vooral mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen 
• Mensen met syndroom van Down
• Neuromusculaire aandoeningen; amyotrofische lateraalsclerose (ALS), .
• Sacropenie (veroudering van weefsel, spieren in de mond / keel / strottenhoofd / slokdarm)
• Dementie 
• CVA 
• Neurologische ziektes zoals o.a. Ziekte van Parkinson

www.zorgvoorbeter.nl

Wat te doen bij verslikking ?

Impact sociale activiteit

Goed /  Fout aanbieden

Voorkomen is .....

Creëer een rustige omgeving voor de zorgvrager

Zet  de cliënt in de juiste lichaamshouding   .

Hulp bieden bij de intakemomenten

Kies de juiste eet- en drinkhulpmiddelen 

Indien .... volg het slikbeleid op 

Observeer, signaleer, controleer en rapporteer                          

Wat te doen .....

Vochtbalans: 

op indicatie arts/logopediste/diëtiste kan een vochtbalans bijgehouden worden middels de meet-en-weetlijsten

+ +  Makkelijke manier om bij te houden wat de intake is. 

- - moeilijker te meten indien sprake van braken - transpireren - ontlasting - diarree

Negatieve en positieve vochtbalans

# Negatieve vochtbalans; 

zorgvrager neemt niet voldoende vocht in of scheidt teveel vocht uit

#Positieve vochtbalans; 

Te veel vocht in het lichaam

Verschijnselen 

?

Een opgeblazen gevoel

dikke voeten en vingers (oedeem)

Opgezette oogleden

Vaak 's nachts plassen (nycturie)

www.hersenletsel-uitleg.nl

Link met meer uitleg over slikstoornissen

Maatregelen om vochtinname te bevorderen