Waar kom ik vandaan?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Waar kom ik vandaan?

Wat gaan we doen?

Regels:

Luisteren 3min.

Kern: Waar kom ik vandaan?

Luisteren, kijken, vragen, doen. 20min.

Mijn regels

- Huisregels van school.

- Als de docent aan het woord is ben ik stil.

- Laat elkaar uitpraten.

 - Niet eten in de klas.

- Wc bezoek niet tijdens de les.

Wie Schrijft die blijft

Maak aantekeningen, 

schrijf dingen op,

door het op te schrijven heb je het 1x geleerd.

Leerdoelen

- Je kunt vertellen wat de tijdsvakken inhouden.

- Je kunt zelf voorbeelden noemen van de tijdsvakken.

200.000 v. C.

Jagers en Verzamelaars

- Mannen jagen op dieren, vrouwen verzamelde bessen en planten.

- Nomaden leven.

- Men had bij zich wat ze konden dragen.

Boeren

- Mens ging zich vestigen.

- Namen kennis mee uit het nomaden leven.

- Er waren dieren die tembaar waren.

- Er was veel eten te vinden.

- De mens ging zelf gewassen 

   verbouwen.

Grieken

Romeinen

Monniken en Ridders

Vroege middeleeuwen 500-1000

Veel plichten,

weinig rechten

• Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
• De boeren waren horigen van de heer: ze moesten gehoorzaam zijn
• Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
• De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
• Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen
• Een gevluchte horige was na een jaar en een dag een vrije boer.

Ridders en kastelen

• Ridders waren strijders te paard die vochten voor een heer
• In ruil daarvoor kreeg hij een paard, de wapenuitrusting en een kasteel
• In naam van de heer sprak hij soms ook recht in zijn gebied.
• Ridders woonden in kastelen, maar dat waren in het begin vaak houten boerderijen, die   pas later van steen werden.
• De meeste kastelen die er nu nog staan zijn van na het jaar 1000

De hulp van God

• Het leven van de mensen in de vroege Middeleeuwen was zwaar.
  
• Veel van de dingen om hen heen begrepen ze niet.
• Bij ziektes, natuurrampen of hongersnoden vroegen ze God om hulp.

• De mensen van de kerk, de geestelijken, hielpen hen hierbij.
  
• Hiervoor moesten de boeren wél belasting betalen...
  

Paleizen...

Tussen 1309 en 1377 woonden de pausen niet in Rome, maar in de Franse stad Avignon. Dit was in die tijd hun paleis, het Palais des Papes.

• De Paus, de leider van de kerk, had in de Middeleeuwen enorm veel macht, soms zelfs   meer dan een koning of keizer.

• De Paus en andere hoge geestelijken, zoals bisschoppen, hadden veel grond en woonden   in enorme paleizen, vol luxe.

...en kloosters

• Lage geestelijken, zoals priesters, monniken en nonnen, woonden en leefden vaak veel   eenvoudiger.

• Monniken en nonnen waren zelf niet rijk, de kloosters soms wél: zij hadden veel grond en   kregen pacht van de boeren op hun land.

Steden en Staten

Late middeleeuwen 1000-1500

Rijke steden...

met dikke muren

• Steden waren interessant om te veroveren: ze waren rijk en lagen gunstig
• Als steden stadsrechten hadden gekregen, mochten ze stadsmuren bouwen
• Stadsmuren maakten de verovering van een stad vrijwel onmogelijk: de inwoners waren veilig!

De Franse stad Carcasonne is één van de best bewaarde middeleeuwse steden met stadsmuren

Carcassonne

Sleep de foto's naar de juiste plek in de stad.

Belegeren!

• De enige manier om een stad te veroveren, was met een belegering
• De legers van de aanvallende partij omsingelden dan de stad
• Deze belegering kon maanden, soms jaren duren, en had één doel: uithongering, zodat   de stad zich wel over móest geven.
• Gaf een stad zich uiteindelijk over, dan werd de stad geplunderd en de burgers   vermoord, verkracht en/of gemarteld.

Een dodelijke ziekte...

• De pestbacterie bestond al eeuwen in meren in China
• De bacterie leeft in het bloed van de zwarte rat
• Vlooien leven van het bloed van de rat en worden besmet met de pest
• De pest zorgt ervoor dat vlooien niets binnenkrijgen, waardoor ze honger houden en   op zoek naar nieuw voedsel gaan: het bloed van mensen.
• Een besmette vlo brengt zo de pest over op mensen.

De pestbacterie, Yersinia pestis, 2000x vergroot.

De pest in Europa

• In 1347 komt de pest aan in Europa: via de Krim naar Italië
• Via de handel verspreidt de ziekte zich razendsnel door Europa
• De viezigheid en het ongedierte in de middeleeuwse steden helpen ook mee in het   ontstaan van de grote pestepidemie van 1347 tot 1351
• Uiteindelijk sterft 1/3 van de Europese bevolking, ongeveer 20 miljoen mensen.

De pest door de ogen van schilder Pieter Brueghel de Oude (1562). Voor veel mensen moet de pest zo zijn ervaren: overal dode mensen en complete steden die zijn verlaten.

De verspreiding van de pest tussen 1347-1351

1347

midden 1348

begin 1349

eind 1349

1350

1351

kleine uitbraak van de pest

Straf van God!

• De oorzaken van de pest zijn pas in de 19e eeuw bekend geworden
• Voor de mensen in de Middeleeuwen was de ziekte een straf van God
• De mensen dachten dat God hen ging straffen, omdat ze niet goed en zondig hadden   geleefd.

Flagellanten sloegen zichzelf om zo aan God te laten zien dat zij spijt hadden van hun zonden. De naam Flagellant komt van het Latijnse woord voor zweep: flagellum. Aan het eind van de leren riempjes zitten spijkers.

Ontdekkers

Regenten en Vorsten

Pruiken en Revoluties

Burgers en Stoommachines

Wereldoorlogen

Tv's en Computers