Start havo 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

In je examenjaar:)

Vrijdag 12 mei 13:30-16:30

Belangrijke weken

- Tentamenweek 1: tentamen gedocumenteerd schrijven

- Tentamenweek 2: tentamen literatuurgeschiedenis, 'Op hoop van zegen' en poëzie

- Week 9 t/m 13: tentamen discussie in groepjes

- Tentamenweek 3: mondeling literatuur

Wat heb je nodig dit jaar?

- Digitale syllabus (zie SOM)

- Veel leesboeken (lezen voor de lijst)

- Boek Nieuw Nederlands

- Examenbundel 2023

Planning

Periode 1: schrijven beschouwing en betoog, start examentraining, lezen, boekenlijst samenstellen

Wat weet je nog
van het betoog?

Schrijven (blz. 123)

Betoog	Beschouwing
Mening schrijver	Verschillende meningen
Doel: overtuigen	Doel: opiniëren
Voor- en tegenargumenten	Voor- en tegen argumenten
Weerleggingen	Geen weerleggingen

Schrijven (blz. 123)

Betoog	Beschouwing
- Deelname aan het Songfestival door landen buiten de EU moet verboden worden. - Het kiezen van een extra vak moet verplicht worden in het voortgezet onderwijs. - Elke scholier zou na de middelbare school een tussenjaar moeten nemen om vrijwilligerswerk te doen.	– Over deelname aan het Songfestival lopen de meningen uiteen. – Er zitten zowel voor- als nadelen aan het kiezen van een extra vak. – Er zijn veel mogelijkheden om een tussenjaar zinvol in te vullen.

Jeugdige dader, volwassen straf?

Opdracht 1 (blz. 124)

Aandacht trekken en onderwerp introduceren

Aandacht trekken: een actuele gebeurtenis, een korte voorgeschiedenis, een voorbeeld, belang voor het publiek aangeven.

Onderwerp introduceren: er wordt een vraag gesteld (of meerdere), een mening of standpunt wordt geformuleerd, een probleem wordt geschetst.

Welk hoofdgedachte past het best?

1. Over het al dan niet gelijk berechten van jeugdige en volwassen misdadigers lopen de meningen uiteen.
2. Jeugdigen moeten net zo streng berecht worden als volwassenen.

Slotalinea

Samenvatting, afweging, aansporing of aanbeveling, een toekomstverwachting, aansluiting op het begin, uitsmijter (pakkende slotzin).

Welk deelonderwerp past
bij alinea 3-4-5?

1. Afschrikwekkend effect
2. Terugkeer in de maatschappij
3. Terugvallen in de criminaliteit
4. Doel van straffen

Welk deelonderwerp past
bij alinea 6-7

1. Afschrikwekkend effect
2. Amerikaanse jongeren
3. Gebrekkig beoordelingsvermogen?
4. Doel van straffen

Welk deelonderwerp past
bij alinea 8-9?

1. Terugvallen in de criminaliteit
2. Amerikaanse jongeren
3. Afschrikwekkend effect
4. Doel van straffen

Welke kenmerken van een beschouwing zie je in deze tekst?

Oefenbeschouwing

Je moet een bouwplan maken, voordat je de tekst gaat schrijven. De tekst zal ongeveer 600 woorden lang moeten zijn (minimaal 550 woorden en maximaal 700 woorden; tel het aantal woorden en noteer dat op de netversie). Je levert het definitieve bouwplan samen met je netversie in. Zorg er dus voor dat je bouwplan overeenkomt met je tekst.

Oefenbeschouwing

1. Frans en Duits in het voortgezet onderwijs

• publiek: je tekst wordt gepubliceerd in het tijdschrift De Nieuwe Meso, een informatief blad voor onderwijsgevenden.

• tekststructuur: probleem-oplossing of verleden-heden (toekomst)

2. samenwonen ouderen en zorgstudenten

• publiek: je tekst wordt gepubliceerd op de opiniepagina van een landelijk dagblad.

• tekststructuur: vraag-antwoord of verschijnsel-verklaring

3. stress en burn-out onder jongeren

• publiek: je tekst wordt gepubliceerd in het blad Van 12 tot 18, een vakblad voor het voortgezet onderwijs.

• tekststructuur: probleem-oplossing

Oefenbeschouwing

Probleem-oplossingsstructuur

Verleden-heden(-toekomst)structuur

Vraag-antwoordstructuur

Verklaringsstructuur

Oefenbeschouwing

Inleveren: beschouwing + bouwplan woensdag 14 september tijdens de les.

Oefenbeschouwing

1. Kies een onderwerp

2. Zoek op je iPad (kranten, tijdschriften, nieuwssites) naar informatie

3. Vul het bouwplan in (kies een structuur)

4. Werk aan de hand van je bouwplan de tekst uit.

Oefenbeschouwing

Denk na over de onderstaande punten en pas je bouwplan eventueel aan:

- Hoe kan je de aandacht trekken bij dit onderwerp?

- Hoe kan je de alinea's het best indelen (volgens de tekststructuur)?

- Welke informatie wil je in de alinea's bespreken?

- Hoe sluit je de tekst goed af?

Oefenbeschouwing

Werk nu zelfstandig in ieder geval je inleiding en de eerste alinea uit.

Heb je vragen of wil je je tekst laten controleren? 

Kom naar mijn bureau:)

Oefenbeschouwing

Aan het eind van de les heb je de proefversie van je beschouwing af.

Denk aan:

- Bouwplan

- Inleiding: aandacht trekken en onderwerp introduceren

- Middenstuk: onderwerp van verschillende kanten belichten

- Slot: samenvatting + uitsmijter

Controleren:

- Op blz. 113 vind je een checklist voor teksten. Voldoet jouw tekst aan alle punten?

Oefenbeschouwing

Wissel je beschouwing uit met een klasgenoot.

Controleren:

- Op blz. 113 vind je een checklist voor teksten. Voldoet de tekst aan alle punten?

Herschrijven:

- Verbeter je tekst aan de hand van de feedback die je hebt gekregen.

- Kom per tweetal bij mij, zodat ik je tekst globaal kan doornemen.

Oefenbeschouwing

Feedback

Titel

Inleiding

Inleiding

Middenstuk - tekststructuur

Gevolgen

Oorzaken

Oplossingen

Slot 

Slot

Aandachtspunten

- Het tekstdoel is opiniëren - geef niet je eigen mening

- Maak gebruik van signaalwoorden - geen tussenkopjes

- Maak niet te lange zinnen - je tekst wordt onleesbaar

- Let op spelling!! Met name:

     * Werkwoordspelling

     * Woorden aan elkaar of los

     * Hoofdletters en leestekens

Oefenbetoog

Schrijfopdracht 2

Schrijven (blz. 119)

Betoog	Beschouwing
Mening schrijver	Verschillende meningen
Doel: overtuigen	Doel: opiniëren
Voor- en tegenargumenten	Voor- en tegen argumenten
Weerleggingen	Geen weerleggingen

Schrijven (blz. 119)

Inleiding - Wat moet ik vermelden in een inleiding?

Middenstuk - Hoe kan ik een alinea goed opbouwen?

Slot - Aan welke eisen moet het voldoen?

Opzouten met dat zout

Opdracht 1 (blz. 120)

Onderwerpen - bouwplan

Alinea inleiding: aandacht trekken + stelling introduceren

Alinea's middenstuk: AUB - argument, uitleg, voorbeeld

Alinea slot: sterkste argumenten + uitsmijter

Onderwerpen - betoog

Stelling 1: moderne technieken als gentherapie, klonen en cosmetische chirurgie dragen bij tot het geluk van de mens. 

Stelling 2: moderne technieken als gentherapie, klonen en cosmetische chirurgie maken de mens ongelukkig. 

*Argumentatiestructuur

Onderwerpen - betoog

Stelling 1: cryptogeld moet een wettig betaalmiddel worden. 

Stelling 2: cryptogeld moet geen wettig betaalmiddel worden.

*Argumentatiestructuur

Onderwerpen - betoog

Stelling 1: het is een goed idee dat iedereen een coronapas moet hebben om toegang te krijgen tot evenementen en horeca.

Stelling 2: het is geen goed idee dat iedereen een coronapas moet hebben om toegang te krijgen tot evenementen en horeca. 

*Argumentatiestructuur

Oefenbetoog

1. Kies een onderwerp

2. Zoek op je iPad (kranten, tijdschriften, nieuwssites) naar informatie

3. Vul het bouwplan in (zie SOM)

4. Werk aan de hand van je bouwplan de tekst uit.