16.4 immuniteit, vaccinatie en allergische reactie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

16.4 immuniteit, vaccinatie en allergische reacties

deze les

herhalen leerdoelen 6 en 7 (16.3)

uitleg leerdoelen 8, 9 en 10 (16.4)

vooruitblik volgende les

leerdoelen

8. Je beschrijft de cellulaire en de humorale respons bij immuniteit, je herkent de verschillende vormen van immuniteit en je legt de rol van vaccinatie uit. 

9. Je beschrijft de werking van antibiotica en legt uit wat resistentie is.

10. Je legt het verloop uit van een allergische reactie.

wat moet je uiteindelijk kunnen?

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: T-suppressorcellen, geheugencel, immuun, cellulaire respons, humorale respons, natuurlijke actieve immuniteit, kunstmatige actieve immuniteit, kunstmatige passieve immuniteit, natuurlijke actieve immuniteit, antibioticum, mestcel, histamine, allergeen, allergie, resistentie
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
• je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

Leerdoel 6. Ik kan beschrijven hoe in je lichaam de verworven afweer ontstaat, en daarbij de rol van de verschillende soorten lymfocyten uitleggen.

1. ja
2. bijna
3. nee

Leerdoel 6.
Het ebolavirus tast onder andere cellen van bloedvaten aan. Daardoor ontstaan dodelijke bloedingen. Verklaar dat mensen twee weken nadat ze besmet zijn geraakt, een grotere kans hebben om te overleven dan gedurende de eerste twee weken.

1. Na twee weken hebben de macrofagen alle virusdeeltjes opgeruimd..
2. Na twee weken herkennen de Tc cellen de met het virus geïnfecteerde cellen.
3. Pas na twee weken komende de dendritische cellen in de lymfeknopen aan en start de verworven afweer.
4. Het duurt meer dan een week voordat de verworven afweer op gang is gekomen en er antistoffen en Tc cellen tegen het virus zijn

Leerdoel 7. Ik kan het ontstaan en de werking van antistoffen uitleggen.

1. ja
2. bijna
3. nee

Leerdoel 7. Antistoffen kunnen ziekteverwekkers aan elkaar binden. Leg aan de hand van de vorm van een antistof uit hoe dit mogelijk is.

de volgende video is een uitleg van de BINAS tabel 84L 

Leerdoel 8

Je beschrijft de cellulaire en de humorale respons bij immuniteit, je herkent de verschillende vormen van immuniteit en je legt de rol van vaccinatie uit. 

--> pak je binas bij de uitleg, maak aantekeningen en notities

Immuniteit verkrijgen

(vb. griep) Tc cellen en antistoffen zijn druk bezig het virus op te ruimen. Is het virus verdwenen dan:

• beëindigen T suppressorcellen de reactie (binas 84L) 
• een aantal Th, Tc, B en zelfs NK cellen blijven als geheugencel achter in lichaam
• bij een volgende infectie met dezelfde ziekteverwekker kunnen de geheugencellen de afweer veel sneller opstarten, antistoffen worden sneller en in grotere aantallen geproduceerd. 
• de ziekteverwekker verslaan voordat je ziekteverschijnselen vertoont = immuun

opstarten verworven afweer

Cellulaire respons

• Ziekteverwekkers bestrijden die lichaamscellen zijn binnengedrongen.
• Tc cellen 

Humorale respons

• Ziekteverwekkers in lichaamsvloeistoffen bestrijden.

vormen van immuniteit

(vb. griep) Tc cellen en antistoffen zijn druk bezig het virus op te ruimen. Is het virus verdwenen dan:

• beëindigen T suppressorcellen de reactie (binas 84L) 
• een aantal Th, Tc, B en zelfs NK cellen blijven als geheugencel achter in lichaam
• bij een volgende infectie met dezelfde ziekteverwekker kunnen de geheugencellen de afweer veel sneller opstarten, antistoffen worden sneller en in grotere aantallen geproduceerd. 
• de ziekteverwekker verslaan voordat je ziekteverschijnselen vertoont = immuun

Typen vaccins

npokennis.nl

Leerdoel 9

Je beschrijft de werking van antibiotica en legt uit wat resistentie is.

--> pak je binas bij de uitleg, maak aantekeningen en notities

Werking antibiotica

Antibioticum = bacteriedodende stof

Oorspronkelijk afkomstig van schimmels die dit zelf gebruiken als afweermiddel (penicilline) tegen ziekteverwekkende bacteriën.

Resistentie

Doordat bacteriën zich snel delen, DNA kopiëren, kunnen bij kopieerfoutjes mutaties ontstaan waardoor zij ongevoelig blijken te zijn voor antibiotica. Deze bacterie is resistent. 

Waarom is het belangrijk dat je een antibioticakuur voorgeschreven door de arts ook helemaal afmaakt?

Alternatief voor antibiotica 

Bestrijden van een bacterie kan ook met bacteriofagen.

= virus dat een bepaalde soort bacterie als gastheer heeft (dit gastheerspecifiek zijn is ook een nadeel om het voor ons als mensen te kunnen gebruiken)

Leerdoel 10

Je legt het verloop uit van een allergische reactie.

--> pak je binas bij de uitleg, maak aantekeningen en notities

Allergie

APC maakt met antigeen contact met passende T-helpercel

APC geeft cytokinen af, hierdoor gaat T-helpercel zich vermeerderen

(T-helper (Th) cel is een boodschapper-cel)

De Th-cellen activeren m.b.v. cytokinen de passende cytotoxische T-cellen (Tc) en passende B-cellen

(passend = met receptor voor dat specifieke antigeen)

allergie

Aan de slag

• maak een begrippenlijst en leer de begrippen (R)
• maken en nakijken opdrachten bij leerdoel 7 (T1, T2, I)
• oefenen en uitlegvideo's op biologiepagina.nl 

Volgende les

• testen leerdoelen 8, 9 en 10 uitleg leerdoelen 11, 12, 13, 14 en 15.
• je hebt 16.5 gelezen voordat je de les in komt
• je hebt een boek (mag digitaal), binas, laptop, lader, aantekenpapier, pen, koptelefoon oid mee.