21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen 6V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen

Leerdoel 21.4

• Je leert hoe immuniteit tegen ziektes ontstaat
• Je leert wat allergieën zijn
• Je leert hoe medicijnen kunnen helpen 

Verloop van een infectie

Na  tijdje is de infectie bestreden:

• afweer-reactie wordt   stopgezet (deze kost veel energie).
• dit doen de T-suppressorcellen.
• Deze remmen de B-cellen en daarmee de vorming van antistoffen.

Geheugen

Je afweersysteem:

• behoudt een geheugen voor antigenen die al eens bestreden zijn in de specifieke afweer.
• zorgt dus voor immuniteit. Dwz: je bent in staat een ziekteverwekker uit te schakelen voor je er ziek van wordt.

Immuniteit

Cellulaire immuniteit:

• Th geheugencellen en Tc geheugencellen.

Humorale immuniteit:

• B geheugencellen.

NB:

• hernieuwde infectie met dezelfde ziekteverwekker 

              Tc cellen sneller actief 

               worden sneller veel meer antistoffen gemaakt.

Vaccinatie

Klassiek vaccin:

• de prik bevat antigenen van een ziekteverwekker  (dus niet de hele ziekteverwekker!)

Nieuwe methode: 

• de prik bevat het mRNA van een antigeen van een ziekteverwekker. Bijv. corona prik
• De lichaamscellen moeten eerst zelf het mRNA aflezen en het lichaamsvreemde eiwit vormen.  Feitelijk genetische modificatie.

NB:

• Dit antigeen zorgt voor de eerste immuunrespons.
• bij de tweede blootstelling aan zelfde antigeen is de reactie is dus sneller en sterker.

Immunisatie

Actieve immunisatie: 

• je afweersysteem heeft zelf de antistoffen aangemaakt.

Natuurlijk vs kunstmatig

• kunstmatig wil zeggen toegediend/ ingespoten

Waar hoort wat?

Waar hoort wat?

Antistoffen vanuit moedermelk/ placenta

Immuun door daadwerkelijke infectie

Antistoffen ingespoten

Immuun door vaccin met antigenen/ mRNA

Allergie

Mest-cellen:

• zitten in huid en slijmvliezen
• hebben receptoren voor IgE antistoffen (gemaakt door B cellen)
• bevatten blaasjes met histamine
• Histamine komt vrij bij contact met een  ziekteverwekker (via de IgE antistoffen)

Allergie

Histamine

• is een mediator
• veroorzaakt een ontstekingsreactie: meer slijm, verwijding bloedvaten. 

Gevolg:

• macrofagen de infectie beter bestrijden.

Allergie

Een allergische reactie:

•  de mest-cellen reageren onnodig op een niet-schadelijke lichaamsvreemde stof.
• Die stof heet dan allergeen.

Oorzaak:

• een APC heeft een onschuldige antigeen onterecht beoordeeld als ziekteverwekker en heeft de specifieke afweer aangezet.

Allergie

Ontstaat in twee stappen:

• Eerste contact met allergeen: B-lymfocyten en plasmacellen maken IgE molecuul – deze hecht zich aan mestcellen 
• Volgend contact: activatie mest-cellen

Medicijnen

Tegen bacteriën:

• penicilline of een ander antibioticum.
• Antibiotica doden bacteriën.
• Bacteriën kunnen resistent worden tegen antibiotica (evolutie).
• Nieuwe ontwikkeling: bacteriofagen.

Antihistamine

• Bindt aan de histamine receptoren (antagonist)
• waardoor de cellen niet meer reageren op het vrij-

      komen van histamine.

Leerdoel 21.4

• Je hebt geleerd hoe immuniteit tegen ziektes ontstaat
• Je hebt geleerd wat allergieën zijn
• Je hebt geleerd hoe medicijnen kunnen helpen

Begrippen 21.4

T-suppressorcellen, geheugencel, immuun, immuniteit, cellulaire immuniteit, Tc-geheugencellen, Th-geheugencellen, humorale immuniteit, B-geheugencellen, vaccin, kunstmatige actieve immunisatie, natuurlijke actieve immunisatie, kunstmatige passieve immunisatie, natuurlijke passieve immunisatie, penicelline, antibioticum, resistentie, bacteriofagen, mestcel, mediator, allergie, allergeen, histamine

BINAS 21.4

BINAS 84L2 Humorale en cellulaire immuniteit

BINAS 84M Allergische reacties

Huiswerk

• maak de opdrachten van 21.4: 3 t/m 10