Urinestelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Urinestelsel

Waaruit bestaat het urinestelsel?

Urinestelsel 

Bestaat uit:

Nieren

Urineleiders

Blaas

Urinebuis

Uit hoeveel procent water bestaat het lichaam?

1. 70%
2. 60%
3. 80%
4. 50%

Elektrolyten

Elektrolyten zijn nodig om elektrische prikkels in zenuwen en spieren voort te geleiden en om vocht ‘vast te houden’ in het lichaam.

Wat gebeurt er bij een verstoring van het elektrolyten balans? 

Wat is ongeveer de pH waarde in ons lichaam?

1. 7.0
2. 7.5
3. 7.4

Wat weet jij al over
de nieren?

Nieren

1. Vorming van urine (diurese)
2. Balans houden van vocht, elektrolyten, pH en de bloeddruk.
3. Productie van hormonen en vitaminen

EPO (hormoon erytropoëtine) stimuleert beenmerg tot productie rodebloedcellen

Hormoon dat de bloeddruk verhoogt.

Vit.D wordt omgezet tot actieve vitamine D3, zorgt voor meer calcium in het bloed.

Nieren

Ligging: achter in de buikholte naast de wervelkolom, tegen de onderste ribben.   Steunvet

Vorm: boonvorming, ongeveer 12cm groot (vuist) 

Nieren

Buiten naar binnen:

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Nefronen

Elke nier is opgebouwd uit ongeveer 1miljoen nefronen. 
Elke nefron is de functionele eenheid van de nier.

Elke nefron bestaat uit 5 onderdelen 

Nefron

-Kapsel van Bowman daarin kluwen van haarvaten (glomerulus) 

-Eerste gekronkelde buisje
-Lis van Henle

-Tweede gekronkelde buisje
-Verzamelbuis- hier zijn meerdere nefronen op aangesloten

Functie nieren

Reguleren van de hoeveelheid water in het lichaam.

Regelen van hoeveelheid elektrolyten en het pH in het lichaam

Regelen van de bloeddruk

Regulatie vocht

Hoeveelheid urine uitscheiding hangt af van hoeveelheid vocht in het lichaam

Het Antidiuretisch hormoon (ADH) reguleert dit. ADH wordt geproduceerd in de hypofyse.

Veel vocht in het lichaam: weinig ADH, zodat nier vocht uitscheidt

Weinig vocht in het lichaam: veel ADH, zodat nier vocht vasthoudt 

Regulatie bloeddruk

Hoe meer water en elektrolyten worden vastgehouden, hoe hoger de bloeddruk. 

De nieren produceren een hormoon dat de bloeddruk verhoogt.

Route van urine

Vanuit het bloed gefilterd in nefronen (voor urine, uiteindelijk urine) Daarna naar nierkelk, nierbekken, via de urineleider naar de blaas en de urinebuis. 

Urinewegen

Bestaan uit:

Nierbekken

urineleider (ureter)

Blaas
Urinebuis (urethra) 

Urethra is bij mannen langer dan bij een vrouw

Ureter

Vanuit het nierbekken wordt urine voortgestuwd door peristaltische bewegingen van de ureter. 

De ureter komt uit in de blaas, loopt schuin door de blaaswand.

Schuin: zodat het werkt als een soort ventiel zodat de urine niet terug kan stromen. 

Blaas

Buitenkant bestaat uit glasspierweefsel (onwillekeurig)

Binnenkant bestaat uit een slijmvlies

rondom de uitgang van de blaas  ligt de inwendige sluitspier van gladspierweefsel (onwillekeurig).

Vlak daaronder (start van de urethra) ligt de uitwendige sluitspier, deze werk willekeurig. 

Blaas

Kan tot 500ml urine opslaan

bij 300ml urine in de blaas, drang tot mictie. 

Dit gebeurt door de rekprikkel die ontstaat.

Urethra

Functie: urine afvoeren vanuit de blaas het lichaam uit.

Bij vrouwen korter dan bij mannen.

De korte plasbuis bij vrouwen mondt uit voor in de vulva. 

Bij mannen mondt de plasbuis uit aan de top van de penis.

Mannen hebben vlak onder e blaas de prostaat. Op oudere leeftijd vergroot deze, waardoor er mictie problemen ontstaan

Wat weet jij over
een vochtbalans?

Vochtbalans 

Vochtbalans: van 24uur bijhouden hoeveel vocht iemand inneemt en uitscheidt

Negatief vochtbalans: meer uitgescheiden dan ingenomen

positief vochtbalans: meer ingenomen dat uitgescheiden 

Dehydratie: Uitdroging. Te weinig vocht en elektrolyten in het lichaam. Turgor

Urine

Anurie: minder dan 50 ml per 24 uur urineproductie.

Oligurie: minder dan 0,5 liter per 24 uur urineproductie.

Normaal: 1 tot 1,5 liter per 24 uur urineproductie.

Polyurie: meer dan 2 liter per 24 uur urineproductie.

Ik herken tekenen van een urineweginfecte

Ja

Nee

Welke symptomen wijzen op een urineweg infectie?

Troebel: Kan wijzen op een urineweg infectie (neergeslagen eiwitten)

Rood: Hematurie oftewel bloed in de urine. Kan meerdere oorzaken hebben.

Bruin: Veel bilirubine in de urine

Sterke geur: Kan wijzen op een urineweginfectie.

Ammoniakgeur: Verse urine door veel ureum in de urine. Oude urine krijgt door bacteriën deze geur. 

Zoet/zure geur: Wijst op een hoog glucose gehalte in de urine 

Oefenen

www.anatomie-online.nl 

Opdrachten maken die in zorgpad staan