8.4 en 8.5 duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

Herhaling stikstof(N)kringloop (8.3)

Eutrofiëring (8.3)

Uitleg populatiegrootte en duurzaamheid (8.4 en 8.5)

Aan de slag

www.bioplek.org

Stikstofkringloop

EUTROFIERING

Eutrofiëring en waterbloei

Welke organismen uit de stikstofkringloop worden juist onder zuurstofloze omstandigheden heel actief?

1. nitrificerende bacteriën
2. denitrificerende bacteriën
3. ammonificerende bacteriën
4. knolletjesbacteriën in de wortels van vlinderbloemigen

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Hoe kan 'N' verdwijnen uit de stikstofkringloop?

1. planten nemen het op
2. vervluchtiging en denitrificatie
3. omzetting in nitriet en nitraat

Gebruik BINAStabel stikstofkringloop (93H?)

1. De bacteriën zetten anorganische stikstofverbindingen om in andere anorganische stikstofverbindingen
2. De bacteriën zetten anorganische stikstofverbindingen om in organische stikstofverbindingen
3. De bacteriën zetten organische stikstofverbindingen om in anorganische stikstofverbindingen
4. De bacteriën zetten organische stikstofverbindingen om in andere organische stikstofverbindingen

Welke kringloop is hiernaast weergegeven?

1. Voedselkringloop
2. Koolstofkringloop
3. Stikstofkringloop
4. Fotosynthese/verbranding kringloop

Om de oorzaak van de verrijking op de eilanden met graslandbegroeiing te achterhalen, is het gehalte aan de stikstofisotoop 15N op verschillende plaatsen gemeten. In lucht is de ratio 15N/14N zeer klein (0,0037). Organismen die hun stikstofverbindingen rechtstreeks opbouwen uit stikstof uit de lucht hebben ook een zeer laag 15N-gehalte in hun weefsels. In de voedselketen stijgt de ratio 15N/14N vervolgens bij elk volgend trofisch niveau. Processen die deel uitmaken van de stikstofkringloop, zijn:
1 denitrificatie, 2 nitrificatie, 3 rotting, 4 biologische stikstoffixatie, 5 fotochemische stikstoffixatie
Door welk of door welke van deze processen komt 15N uit de lucht in de voedselketen terecht?

1. Alleen 1 en 3
2. Alleen 2 en 4
3. Alleen 3 en 5
4. Alleen 4 en 5

Welke kringloop/kringlopen zijn bij eutrofiëring verstoord?

1. Koolstofkringloop
2. Stikstofkringloop
3. Koolstofkringloop en stikstofkringloop

Populatiegrootte

Veranderingen in populatiegrootte

Populatiegrootte

Roofdieren

Voedsel

Competitie

Bepalen populatiegrootte

De grootte van een populatie wordt weergegeven als populatiedichtheid.

Dit is het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte-eenheid of volume-eenheid.

Manieren om de populatiegrootte te bepalen:

• kwadrantmethode
• merken en terugvangen

populatiegroote berekening.

vangen-merken-terugvangen

bij vangst 1: tellen en merken we alle dieren (V1*)en zeten we ze terug. De dieren zullen zich weer verspreiden tussen anderen.

bij vangst 2: tellen we totale gevangen  dieren( ook de gemerkte dieren zitten hierbij (V2) 

totale gemerkte dieren bij vangst 2 (V2*). Bereken:
Populatiegrootte is V1* x V2 : V2* of maak een tabel. 

Successie

Verandering van de soortensamenstelling van een levensgemeenschap

Successie

Verandering van de soortensamenstelling van een levensgemeenschap

Van kale bodem naar bos

Begin: Pioniersstadium met de eerst planten.

Verandering van soortensamenstelling in de tijd: successie

Na verloop van tijd ook dieren: door begrazing en bemesting

Andere plantensoorten krijgen een kans

Na lange tijd: onveranderlijke climaxstadium

Secundaire successie - successie na een verstoring

Successie

Successie 

Pioniersecosysteem

Beginstadium successie

Weinig biodiversiteit

Eenvoudig voedselweb

Climaxecosysteem

Eindstadium successie

Veel biodiversiteit

ingewikkeld voedselweb

Primaire successie

Alles is verwoest; de successie moet weer helemaal opnieuw  beginnen

Bijv. door ernstige verwoesting

Secundaire successie

De vruchtbare (hummus)laag is intact gebleven; de successie hoeft niet helemaal vanaf 0 te beginnen

Bijv. bij lichte schade 

Als het aantal roofdieren afneemt, zal de populatiegrootte van de prooidieren..... en de planten die zij eten .....

1. Afnemen afnemen
2. Toenemen afnemen
3. Afnemen toenemen
4. Toenemen toenemen

Om het aantal dassen in een bepaald gebied te bepalen, merken biologen 15 dassen en laten ze weer los. Na korte tijd vangen ze 20 dassen, waarvan er 5 gemerkt zijn.
Bereken de populatiegrootte.

1. 35
2. 60
3. 150
4. 300

1. In een ecosysteem wordt de populatie nooit groter
2. De populatiegrootte schommelt meestal rond het biologisch evenwicht

1. 1= niet waar 2=niet waar
2. 1 = waar 2=waar
3. 1=niet waar 2=waar
4. 1=waar 2=niet waar

Stelling: Wanneer de populatiegrootte toeneemt, neemt automatisch ook de populatiedichtheid toe.

1. Altijd waar, omdat er nu meer dieren zijn
2. Altijd waar, omdat er nu meer dieren per m2 zijn
3. Niet altijd waar, de dieren kunnen zich ook meer verspreiden
4. Niet waar, de dichtheid heeft niets te maken met de grootte

Welk van de afbeeldingen geeft successie juist weer?

(rood = pioniersoort; blauw = climaxsoort)

x-as tijd; y as: populatiegrootte

1. Linksboven
2. Rechtsboven
3. Linksonder
4. Rechtsonder

Aan de slag

- Nakijken stencil stikstofkringloop

- Maken opdr. 40 (8.3) 43, 46, 51 (8.4) en 54, 60 en 63 (8.5)

Let op: volgende week ben ik er niet. Jullie ronden in die week zelf dit hoofdstuk af door de toepassing + oude examenopdrachten te maken (blz. 271 t/m 275)

Wat ga je nu doen? 

- Lezen 8.4 + 8.5

 - Aan de slag:

8.3 maken opdr. 40  
8.4 maken opdr. 43, 46, 51

8.5 maken opdr. 54, 60 en 63 

Let op: donderdag alleen les voor leerlingen die biologie gaan herkansen (bereid vragen voor). De rest mag de tijd gebruiken om zijn/haar herkansing voor te bereiden 
Let op: volgende week ben ik er niet. Jullie ronden in die week zelf dit hoofdstuk af door de toepassing + oude examenopdrachten te maken (blz. 271 t/m 275)