4LW1 Bewegingsstelsel 1

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

PERIODE 4

2. Het bewegingsstelsel

2.2

Beweging 1

Het bewegingsstelsel

Het bewegingsstelsel bestaat uit...

• alle botten (os) van het skelet
• alle gewrichten (junctura synovialis)
• alle spieren aan het skelet 

Noem alle functies die je kent v.h. skelet

2.2 Skelet - Functies

1 houding: skelet geeft lichaam vorm

2 aangrijppunt  spieren:

spieren kunnen aan botten trekken om te bewegen.

3 bescherming organen:

hersenen, longen en hart, darmen .

4 opslag van mineralen

opslag van kalk vindt in botten plaats

5 aanmaak van bloedcellen

opslag van kalk vindt in botten plaats

2.2 Skelet - soorten botten (os)

1 lange beenderen (pijpbeenderen)

lange gedeelte (diafyse) met verdikt uiteinden (epifyse), bijv.

• opperarmbeen (humerus)
• dijbeen (femur)
• vingers (phalanges)

2.2 Skelet - soorten botten

2 platte beenderen

botten die dun en in verhouding breed  zijn, bijv.:

• schedel (cranium)
• borstbeen (sternum) 
• ribben (costa)

2.2 Skelet - soorten botten

3 onregelmatige beenderen

botten met een aparte vorm, bijv.:

• wervels (vertebrae)
• bovenkaak (maxilla)

2.2 skelet - soorten botten 

4. korte beenderen 

botten waarvan lengte en breedte ongeveer gelijk is:

• handwortelbeentjes (carpale beentjes)
• voetwortelbeentjes (tarsale beentjes)

2.2 Skelet - bouw pijpbeen

Pijpbeen: 

• botuiteinden zijn gemaakt van kraakbeen
• het kraakbeen heeft een glad oppervlak
• het kraakbeen beschermt het bot en zorgt voor een soepele beweging
  

k

2.2 Skelet - bouw

• op de grens tussen uiteinde en het middenstuk zit de groeischijf
• botcellen groeien in de lengte, hierdoor wordt bot langer

g

2.2 Skelet - bouw

Bot bestaat uit

1. een compacte buitenlaag (botcellen dicht bij elkaar)

2. een sponzige binnenlaag (botcellen liggen uit elkaar)

3. een middenstuk met beenmerg

• rood: maakt bloedcellen 
• geel: bestaat uit vetcellen 

c

s

2.2 Skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

v

OPDRACHT 

Deze wordt uitgedeeld.

Gewricht

• Zijn botten die aan elkaar grenzen.  
• Bouw van gewricht maakt beweging mogelijk, terwijl de onderdelen bij elkaar blijven.
  
• Gewrichtskraakbeen en -vloeistof zorgen voor soepele beweging
• Kapsel en banden houden de onderdelen bij elkaar. 

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

kraakbeen

dit zorgt voor een soepele beweging van de botdelen

1

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

gewrichtsvloeistof

deze vloeistof houdt het gewricht soepel

2

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

kapsel

het kapsel (bindweefsel) houdt het gewricht bij elkaar en bestaat uit laagjes

• de binnenste laag maakt gewrichtsvloeistof

3

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

kapsel

het kapsel (bindweefsel) houdt het gewricht bij elkaar en bestaat uit laagjes

• de buitenste laag is vastgehecht aan de botten van het gewricht
• bij het bot gaat de buitenste laag door in het botvlies

4

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

gewrichtsband

een gewrichtsband versterkt het kapsel

• deze zorgt voor een stabiel gewricht; ze sturen de bewegingen bij

5

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

meniscus

een extra kraakbeenschijf in de knie heet meniscus

• deze zorgt voor het opvangen van grote druk

2.2 skelet - bouw

• om het bot ligt een beschermend vlies (botvlies)
• het bevat bloedvaten en zenuwen

kruisband

de knie heeft ook binnen het gewricht banden

• deze heten kruisbanden

2.2 skelet - bouw

• een slijmbeurs is een zakje gewrichtsvloeistof buiten een gewricht
• het beschermt spieren en pezen tegen schuren over het bot

• een slijmbeurs is een zakje met gewrichtsvloeistof
• het moet schuren tussen pezen en botten voorkomen