4.2 Burgers in de oorlog deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2,3

H4 De Tweede wereldooorlog

   §4.2 Burgers in de oorlog

Wat zijn Jappenkampen?

§4.1 Een wereldoorlog

Deze les…:

• Begrijp je hoe het leven van burgers werd beïnvloed door oorlogsgeweld
• Kun je beschrijven hoe het leven van burgers werd beïnvloed door onderdrukking
• Weet je hoe het leven van burgers in het west van Nederland was in 1944

Voorkennis

Herhaling

Wat weet je nog van de vorige les?

Duitsland veroverde binnen 5 weken West-Europa

1. Juist
2. Onjuist

Engeland werd veroverd door Duitsland

1. Juist
2. Onjuist

Asmogendheden

Geallieerden

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• WO2 had veel burgerslachtoffers
•  
• Oorzaken:
• - Bombardementen
• - Rassenleer
• - Hongersnood en uitbuiting

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Rassenleer
  
• De theorie dat er verschillen zijn
• tussen rassen waarbij er 
• minderwaardige rassen zijn. 

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Bombardementen
  
• Duitsland dwong met 
• bombardementen met overgave 
• en werd zelf ook gebombardeerd
• door de Geallieerden.
• Nijmegen en Rotterdam

Welk beeld wil de maker van de
bron de kijker over de Jood meegeven?

Waarom vielen er in Oost-Europa meer slachtoffers dan in West-Europa?

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Japan beloofde welvaart in Azië
• = Groot Oost-Aziatische Welvaartssfeer
•  
• Belofte = leugen
• --> Namen grondstoffen in bezit + buitten mensen uit

Wat gebeurde er in 1942 op Indonesië, onze kolonie, toentertijd?

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Japan verovert Indonesië 
•  
•  Europeanen werden opgesloten en ingezet als dwangarbeiders

Tekening uit een Jappenkamp

https://jeugdjournaal.nl/75jaarbevrijding/bericht/2312368-bijzondere-tekeningen-uit-een-kamp-in-nederlands-indie.html

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Nazi's (Duitse aanhangers van Hitler) wilden NL aanpassen aan nazi-bestuur
• = Gelijkschakeling
•  
• Hoe?
• - Censuur
• - Onderdrukking
• - Arbeidsinzet
• - Razzia's

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Censuur
•  
• = Toezicht op de media door regering

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Onderdrukking voor burgers
• Bijv.:
• - Onverwachtse arrestaties
• - Martelingen
• - Kampen

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Arbeidsinzet
•  
• = Verplicht werken in Dui.

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Razzia's:
•  
• = Klopjachten op mensen

02:46

Wat wil Japan met deze film bereiken, denk je?

§4.2 Burgers in oorlog

Herhaling vorige les

Drie verschillende houdingen van burgers:

- Collobratie 

- Verzet

- Aanpassing

Gelijkschakeling

Nazi's (Duitse aanhangers van Hitler) wilden NL aanpassen aan nazi-bestuur

= Gelijkschakeling

Hoe?

- Censuur

- Onderdrukking

- Arbeidsinzet

- Razzia's

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Mensen werkten ook samen met Duitsers
• = collaboratie
• 
  
• Bijv:
• - NSB
• - Joden verraden
• - Etc.

Slag om Arnhem

september 1944

De Geallieerden willen doorstoten tot het noordelijk deel van Nederland, 

om daar vandaan Duitsland binnen te vallen, maar ze vergissen zich in kracht van de Duitsers. 

Operatie Market Garden is mislukt bij Arnhem ('Brug te ver').

Spoorwegstaking

september 1944 - mei 1945

Om de geallieerde opmars te helpen, roept Radio Oranje het spoorweg-personeel op om te gaan staken. Zo kunnen de Duitsers geen gebruik meer maken van het spoor voor hun oorlog. 

Het zorgt uiteindelijk ook voor voedsel- en brandstoftekorten...

§4.2 Burgers in oorlog

De winter van 1944

• Door Duits bezetting ontstond schaarste
•  --> Invoering distributiesysteem (bonnen)

§4.2 Burgers in oorlog

De winter van 1944

• Winter '44-'45 Hongerwinter
•  
• Ontstaan:
• --> NL wil geallieerden helpen --> Spoorwegstaking --> Dui. boos, blokkeert voedseltransporten naar W-NL --> Hongerwinter

Hongerwinter

november 1944 - april 1945

De Hongerwinter had een aantal oorzaken. Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd. Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren

Het systeem van de distributiebonnen, dat al in 1939 was ingevoerd,

werkt in de laatste fase van de oorlog niet meer: er wás gewoon niets meer

§4.2 Burgers in oorlog

Huiswerk bespreken

§4.1 Een wereldoorlog

Deze les…:

1. Begrijp je hoe het leven van burgers werd beïnvloed door oorlogsgeweld
2. Kun je beschrijven hoe het leven van burgers werd beïnvloed door onderdrukking
3. Weet je hoe het leven van burgers in het west van Nederland was in 1944

Komt dit bericht uit een verzetskrant of officiële krant? Leg je antwoord uit.

Voorbeelden
van collaboratie

Kaatje levert haar radio in

1. Collaboratie
2. Verzet
3. Aanpassing

Wiens belang?

Eigen belang

Algemeen beland

Miep steelt bonnen voor onderduikers

1. Collaboratie
2. Verzet
3. Aanpassing

Wiens belang?

Eigen belang

Algemeen beland

Tijdens de Tweede Wereldoorlog solliciteerde iemand naar de functie van burgemeester van een Nederlandse stad. Hij werd benoemd en beloofde zich aan de Duitse regels te houden. Toen de bezetter opdracht gaf om Joden te deporteren, hielp de burgemeester enkele Joden onder te duiken. In 1943 diende de burgemeester zijn ontslag in bij de bezetter, maar toen moest hij zelf tot het einde van de oorlog onderduiken. Sommige mensen vinden dat de burgemeester ‘goed’ was in de oorlog. Anderen vinden dat hij ‘fout’ was.
Wat vind jij?

1. Goed
2. Fout

Wiens belang?

Eigen belang

Algemeen beland

Waardoor ontstond de Hongerwinter?

Oorzaak-Gevolg Hongerwinter

Hongerwinter 1944

NL wil geallieerden helpen

Voedsel door Dui. geblokkeert

Spoorweg-staking

Begrijp je hoe het leven van burgers werd beïnvloed door oorlogsgeweld?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...

Kun je beschrijven hoe het leven van burgers werd beïnvloed door onderdrukking?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...

Weet je hoe het leven van burgers in het west van Nederland was in 1944?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...