M3 grammatica 3.7 en woorden 3.5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

week 48: grammatica en woorden

- je kunt het persoonlijk voornaamwoord gebruiken

- je kunt het bezittelijk voornaamwoord gebruiken

- je kunt telwoorden gebruiken

- je weet het verschil tussen een zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord

- je kunt een woordenboek gebruiken  

Welke woordsoorten ken jij al?
Je mag drie keer raden naar het goede antwoord

mag

1. lidwoord
2. werkwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Welke woordsoorten ken jij al?
Je mag drie keer raden naar het goede antwoord

goede

1. lidwoord
2. werkwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Welke woordsoorten ken jij al?
Je mag drie keer raden naar het goede antwoord

het

1. lidwoord
2. werkwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Welke woordsoorten ken jij al?
Je mag drie keer raden naar het goede antwoord

antwoord

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Wat weet jij al over het persoonlijk en/of bezittelijk voornaamwoord?

PSV 

Een persoonlijk voornaamwoord (PSV) staat vaak in de plaats van een zelfstandig naamwoord. Als het persoonlijk voornaamwoord het onderwerp is, staat het in de onderwerpsvorm. Als het een lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp is, of een voorzetsel voor zich heeft staan, staat het in de voorwerpsvorm

onderwerpsvorm                                 voorwerpsvorm 

1e p. ev     ik                                              mij, me

2e p. ev     jij, je / u                                 jou, je / u

3e p. ev     hij/zij, ze / het                    hem / haar / het

1e p. mv     wij, we                                   ons

2e p. mv     jullie / u                                jullie / u 

3e p. mv     zij, ze                                     hun, hen, ze 

Onderwerpsvorm/voorwerpsvorm

Hij heeft een nieuwe auto gekocht. -> Hij is onderwerp, dus onderwerpsvorm. 

Die auto is van hem. -> Hem is voorwerpsvorm, er staat namelijk een voorzetsel voor. 

BZV

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is. Het staat altijd voor een zelfstandig naamwoord. 

1e p. ev     mijn                           1e p. mv     ons, onze

2e p. ev    jouw, je / uw           2e p. mv     jullie, je /uw

3e p. ev    zijn, haar                  3e p. mv     hun 

Wat is het verschil tussen een persoonlijk en een bezittelijk voornaamwoord?

Hoofdtelwoord (HTW) en rangtelwoord (RTW)

hoofdtelwoord = een heel groepje

Een hoofdtelwoord geeft een hoeveelheid aan: drie, honderd, weinig, veel.

rangtelwoord = iets uit een rijtje

Een rangtelwoord geeft een rangorde aan: eerste, middelste, laatste, meeste.

bepaald of onbepaald telwoord

• bepaald telwoord (btw)

het aantal is bekend. vijf, 5, vijftig, 50

• onbepaald telwoord (otw)

het aantal is niet bekend. veel, weinig, enkele

Voorbeelden telwoorden

- Bepaald hoofdtelwoord: dertien, miljoen, één

- Onbepaald hoofdtelwoord: veel, weinig, sommige, alle

- Bepaald rangtelwoord: eerste, twintigste

- Onbepaald rangtelwoord: laatste, middelste, zoveelste

Luca heeft vijf vrienden en twee vriendinnen.
De telwoorden in deze zin zijn...

1. Vijf, twee
2. Luca, twee
3. Vrienden, vriendinnen
4. Vijf vrienden, twee vriendinnen

Wat zijn de telwoorden in deze zin: 'Enige leerlingen kwamen te laat voor de tweede ronde.

1. enige, leerlingen
2. laat, kwamen
3. enige, tweede
4. ronde, voor

Twee derde van mijn klas haalde voor die toets een cijfer hoger dan een voldoende.

1. Twee derde = bepaald hoofdtelwoord
2. Twee derde = bepaald rangtelwoord

Veel leerlingen hebben voor die toets een voldoende gehaald.

Welk woord is 'veel'?

1. onbepaald hoofdtelwoord
2. bepaald hoofdtelwoord

Het woord ZEVENDE is een:

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Het cijfer 4 is een:

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Welk soort telwoord is het?

eerste

1. bepaald hoofdtelwoord
2. bepaald rangtelwoord

Meerdere werkwoorden in één zin ...

in een zin kunnen meerdere werkwoorden staan

denk maar aan de persoonsvorm en het voltooid deelwoord

"Ik heb vannacht goed geslapen"

Nu gaan we kijken welk werkwoord het belangrijkst is.

Dit werkwoord noemen we 'het zelfstandig werkwoord' > ZWW

De andere werkwoorden noemen we 'hulpwerkwoorden' > HWW

Werkwoorden

'Ik heb vannacht goed geslapen'

'Ik ben gister naar het zwembad gefietst'

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Het zww geeft aan wat het onderwerp doet, meemaakt of wat er gebeurt.
  
  
• In een zin staat maar één zww
  
  
• Staat er in de zin maar één werkwoord? Dan is dat een zww!

Hulpwerkwoord (hww)

• Een hww komt alleen voor in een zin met meer dan één werkwoord.
• Helpt om het gezegde te maken!
• Staat meestal vooraan in de zin.

Zelfstandige werkwoorden

Zelfstandige werkwoorden (zww): Werkwoord geeft de handeling weer in de zin. Van dit werkwoord kun je als het ware een 'filmpje' in je hoofd maken. 

• Na een lange dag loopt de agent naar huis.
  
• In Italië at ik elke dag pizza.
  

*1 zelfstandigwerkwoord in de zin (de rest zijn hulpjes)

Zelfstandige werkwoorden

Twee regels over het het ZWW en HWW:

- In een (enkelvoudige) zin staat altijd 1 ZWW, nooit meer, nooit minder.

- Er kunnen meerdere hulpwerkwoorden staan in een zin.

- Als er meerdere werkwoorden zijn, dan is de persoonsvorm NOOIT het ZWW.

Zelfstandig werkwoord vinden

Het ZWW vind je door de weglaatproef te doen. Die werkt als volgt:

1. Zet WW boven alle werkwoorden.

2. Zoek de persoonsvorm, en streep die weg. 

3. Maak een nieuwe zin met de overgebleven woorden.

4. Herhaal stap 2 en 3 net zolang tot er nog maar één werkwoord overgebleven is. 

5. Het laatste werkwoord is het ZWW, de andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden. 

Op welke manier kun je het zelfstandig werkwoord vinden?

1. Door de weglaatproef
2. Door de tijdproef
3. Door de zinsdeelproef
4. Door de getalproef

Welk werkwoord is het hulpwerkwoord?
Zij is naar school gefietst.

1. Zij
2. is
3. school
4. gefietst

Welk werkwoord heeft de duidelijkste betekenis in de zin?
Zij is naar school gefietst.

1. Zij
2. is
3. school
4. gefietst

week 48: grammatica en woorden

Quizizz

woorden 3.5 maken de opdrachten: 3, 4, 5 en 7 t/m 18

grammatica 3.7 maken de opdrachten 1 t/m 4 en 6 t/m 11