2.2 zuivere stoffen en mengsels

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2.2

Zuivere stoffen 

en mengsels

verschil tussen zuivere stof en mengsel

Een zuivere stof bestaat uit 1 soort moleculen, een mengsel uit twee of meer soorten moleculen.

Mengsels

Het plaatje hier naast is een mayonaise soort, bedenk maar  wat voor ingrediënten allemaal in zo een pot zit!

Oplossing

* Een oplossing is helder. 

* Blijft altijd gemengd. 

* Is een mengsel van een vaste stof in een vloeistof of een vloeistof in een vloeistof. 

Suspensie

Een suspensie is troebel. Als je het een poosje laat staan ontmengd het zicht weer. Het is een mengsel van een vaste stof in een vloeistof en de vaste stof blijf je zien. 

Extraheren

Bij extraheren gebruik je een oplosmiddel om stoffen uit een vaste stof op te lossen.

bv. bij koffie of thee zetten. Je gebruikt als oplosmiddel heet water om de geur, kleur en smaakstoffen op te lossen uit de gemalen koffiebonen of de theeblaadjes.

De koffie of thee noem je het extract.

Filtreren

Om een vaste stof uit een vloeistof te verwijderen kun je het filtreren. 

De vaste stof blijft achter in het filter (dit heet het residu)

De vloeistof gaat door het filter heen (dit heet filtraat)

Op deze manier kun je een suspensie scheiden. 

Wat is een stofeigenschap?
..... van een stof

Welke eigenschap is kenmerkend voor koper?

1. De geur
2. De kleur
3. De smaak
4. De brandbaarheid

De stof witte suiker, is dat een zuivere stof of een mengsel?

1. een zuivere stof
2. een mengsel

Ingrediënten in mayonaise

Wat is kenmerkend aan een oplossing

1. De kleurloosheid
2. De dikte
3. Het blijft altijd gemengd

Bedenk zelf een voorbeeld van een suspensie

Welk mengsel kan je scheiden met filteren?

1. Suikerwater
2. Thee
3. Mayonaise
4. slootwater

Opgaven maken!

Maak vraag 1 t/m 8 

blz 54 en 55

Proefje

Doel

Bij deze proef leer je twee verschillen kennen tussen een oplossing en een suspensie. 

Uitvoeren en uitwerken

– Schud de reageerbuis met water + kleurstof. Kijk direct daarna of je door het mengsel heen kunt kijken. 

– Schud de reageerbuis met water + koolstof. Kijk direct daarna of je door het mengsel heen kunt kijken.

Kun je door de verdunde inkt heen kijken?

1. Ja
2. Nee

Heb je hier te maken met een oplossing of een suspensie?

1. Oplossing
2. Suspensie

Kun je door het mengsel van koolstof en water heen kijken?

1. ja
2. nee

Heb je hier te maken met een oplossing of een suspensie

1. oplossing
2. suspensie

Vouw de filtreerpapiertjes zoals in de figuur en doe ze in de trechters.

Uitvoering

– Maak de filters vochtig, dan blijven ze beter in de trechters zitten. 

– Zet de trechters in de lege reageerbuizen. 

– Schud het mengsel van water + inkt en giet het voorzichtig in het ene filter. 

– Schud het mengsel van water + koolstof en giet het voorzichtig in het        andere filter. 

– Kijk goed wat er gebeurt. 

– Wacht tot er niets meer uit de filters lekt.

In welk van de filters is een vaste stof achtergebleven?

1. Filter van de inkt
2. Filter van de koolstof

Welke stof(fen) is (zijn) zeker door het filter gegaan bij het mengsel van water + inkt?

1. water
2. inkt
3. water en inkt
4. geen van beide

Welke stof(fen) is (zijn) zeker door het filter gegaan bij het mengsel van water + koolstof?

1. water
2. koolstof
3. water en koolstof
4. geen van beide

Opruimen

* Gooi de filters in de prullenbak

*Schenk de reageerbuisjes leeg in de wasbak voor in de klas en leg ze voorzichtig in de daarvoor bestemde bak
*Zet de waterflesjes en de reageerbuisrekjes terug in de kast.