CBO Zwachtelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Ambulante compressie therapie

ACT

Lesinhoud

• Wat is ACT zwachtelen
• Indicaties
• Soorten zwachtels
• Polsteren
• Problemen bij zwachtelen
• Contra-indicaties
• Verpleegkundige/verzorgende aandachtspunten

Het doel van ACT- zwachtelen 

Zwachtelen bevordert de vochtafvoer, zodat de open wond beter kan genezen,

Bevorderen van de veneuze (aderen) circulatie;

contra indicaties 

vernauwde of dichte bloedvaten;

verminderde bloedcirculatie door de slagaderen;

allergie voor het gebruikte materiaal.

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

WCS= classificatiemodel wond

• Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.
  
• Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts. 

CBO

https://www.startwondverzorging.nl/Pdf/Zwachtelen.pdf

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Indicaties

• Voorkomen oedeem (door bijv. veneuze insufficiëntie)   

• Voorkomen lymfe-oedeem (door bijv. onvoldoende werking lymfesysteem)
  
• (voorkomen van) trombose
  
• Behandeling van ulcus cruris
  
• Spataderen

Veneuze insufficientie

Wordt veroorzaakt doordat kleppen in de aderen niet goed meer werken. 

Er ontstaan o.a. spataderen, het bloed wat zich daar heeft verzameld, verspreidt zich naar omliggende weefsels.

Factoren die een rol spelen;

• Leeftijd
• Verminderde mobiliteit
• Obesitas 
• Geslacht; vrouwen vaker dan mannen. 
• Erfelijkheid 

https://www.medi.nl/gezondheid/diagnose-therapie/vaatproblemen/veneuze-insufficientie/

Hoe werkt ACT zwachtelen?

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Alle zwachtels zijn wasbaar op 30 graden

Welke zwachtels zijn er?

Korterek zwachtels

Langerek zwachtels

Zinklijmverband

Meerlaagse verbanden

Polsteren

• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  

Wat zijn contra-indicaties voor ACT zwachtelen?

Verpleegkundige aandachtspunten

• let op de huid ! ( denk aan wondjes, smetten)
• breng de zwachtels gelijkmatig en stevig aan 
• let op de houding bij het zwachtelen 
• als er sprake is van een wond: laat de zwachtel niet op de wond beginnen of eindigen; 
  
• Realiseer je dat het belangrijk is dat deze handeling goed uitgevoerd wordt en ken de indicaties & contra-indicaties.
  
• Geef de zorgvrager goede voorlichting.

Voorlichting

Er zijn leefregels voor zorgvragers met ACT zwachtels.

• Hoe om te gaan met veranderende leefwijze; mobiliteit, aanschaf materialen, hulpmiddelen etc. 
• Beter liggen en lopen dan zitten en staan.
• Vermijd overmatige warmte, zoals vloerverwarming, een heet bad of te veel zon.
• Let op lichaamsgewicht.

DEMONSTRATIE

En oefenen:

Vilans

Materialen

AAN DE SLAG!

Bestudeer

• Ga in tweetallen en oefen op elkaar.
• Lees de casuïstieken door en ga aan de slag.