les 2

• geschiedenis
• Secundair onderwijs

Eigen baas zijn

• In de middeleeuwen moesten de stedelingen de leenheer  (edelman)  gehoorzamen > hij bepaalde de regels, spraken recht etc. 

• Steden wilden zelf de regels kunnen bepalen. 
  
• De heer en de stadsbewoners maakten afspraken = stadsrechten.
  
• De stad betaalde belasting aan de heer in ruil voor stadsrechten.
  
• Burger worden = betalen

Dit zijn  de stadsrechten van Arnhem

De handel

Na de opkomst van de steden is er nog steeds veel landbouw, maar er is  ook veel handel >  we spreken van een agrarisch-stedelijke samenleving.

De jaarmarkten waren belangrijk voor de handel > onderlinge contacten 

De wissel: een brief waarop stond hoeveel geld de handelaar bij een bankier had achtergelaten >veiligheid. 

Ambachten en gildes

Spullen werden in de middeleeuwen met de hand gemaakt door ambachtslieden.

Mensen met hetzelfde ambacht waren lid van een gilde.  

Een gilde:

•  Hielp bij ziekte en/of overlijden de familie van een lid
• Bepaalde de prijs van producten 
• Bepaalde en controleerde de kwaliteit van producten 

Rechtspraak in de Middeleeuwse stad

Het bestuur van de stad wilde ook graag zelf recht spreken >  eerder sprak de landheer recht.  

Om de stad veilig te houden waren de schepenen de rechters in de stad, zij veroordeelden misdadigers en spraken recht. 

Straffen in de middeleeuwen werden gebruikt als 'afschrikking' 

'Afschrikking'

- Dood, verminking en verbanning (vrijwillig)

Rechtzaken in de middeleeuwen

• Jury bepaalt wie schuldig is
• Bewijs onbelangrijk (was er vaak ook niet)
• Impopulaire mensen vaak de klos
  

Rechtzaken in de middeleeuwen

• Elke zaak moest bestraft worden
• Zonder bewijs: God als getuige! 
• Ben je onschuldig: God red!
• Ben je schuldig: God straft!
  

Waterproef

Verdachte werd vastgebonden en in water gegooid.

• Blijft de verdachte drijven: schuldig!
• Verdrinkt de verdachte: onschuldig
  

Andere straffen?

De Hanze

Hanze is samenwerking tussen handelaren. De voordelen van deze samenwerking: 

Veiliger om samen op reis te gaan 

Samen afspraken maken met stadsbesturen 

Zelfde munten en gewichten 

Goedkoper inkopen

Alleenrecht op sommige producten 

Dit is een plattegrond van Deventer, een van de Hanze-steden.

Het onderwijs 

 

• De meeste mensen in middeleeuwen waren alfabeet.
  
• Vóór het jaar 1000 werd onderwijs gegeven in kloosters.
  
• Toen de steden steeds verder groeiden werd het bestuur  ingewikkelder. Zodoende waren er goed opgeleide mensen nodig > Rond 1200 ontstonden uit kathedraalscholen eerste universiteiten. 
• Studies als rechten en geneeskunde werden daar gegeven. 

Aan de slag! 

Blok 2 Een stad in de Middeleeuwen

Lezen blz. 102-105 in je tekstboek.

Maken en nakijken: opdr. 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 21, en 24

Oefenen: Begrippen van Blok 1 en 2 in Quizlet  en met Mundo Online.

Lever je werk in via Teams!

Op Its vind je de opdracht bij The Letter for The King.