13.5 - Weefselvloeistof en lymfe

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

13.5 

Weefselvloeistof en lymfe

Leerdoelen:

Je kunt uitleggen wat het lymfevatenstelsel is

Je kunt uitleggen hoe het lymfevatenstelsel werkt

Vloeistoffen in ons lichaam

Bloedplasma

Weefselvloeistof

Lymfe

Zijn in feite dezelfde vloeistof maar op een andere plek.

Lymfevatenstelsel

Het lymfevatenstelsel is  een vatenstelsel in ons lijf en bestaat uit lymfevaten en lymfeknopen. Het zorgt voor de afvoer van vocht met afvalstoffen en de afweer tegen ziekteverwekkers.

Weefselvloeistof

Witte bloedcellen en vocht kunnen door de wand van haarvaten heen.

Door de hoge bloeddruk aan het begin van een haarvat wordt vocht met zuurstof en voedingstoffen naar buiten geperst -> naar het weefsel/orgaan)

Vocht buiten een haarvat wordt weefselvloeistof genoemd.

Weefselvloeistof

De cellen rondom de haarvaten nemen zuurstof en voedingsstoffen op uit het weefselvloeistof.

De cellen produceren dan C02 en afvalstoffen.

Dit wordt weer afgegeven aan de weefselvloeistof en een deel wordt weer opgenomen in de haarvaten.

Lymfe

Het grootste deel van de weefselvloeistof wordt opgenomen in lymfevaten.

De vloeistof in lymfevaten wordt lymfe genoemd.

Lymfe bestaat uit water met opgeloste stoffen (b.v. antistoffen, hormonen) witte bloedcellen, overgebleven zuurstof en voedingstoffen, maar ook CO2 en andere afvalstoffen.

De lymfevaten vervoeren de lymfe weg van de cellen in de organen. Ze hebben net als aders kleppen, zodat de lymfe niet terug kan stromen. 

Spierdruk zorgt er voor dat lymfe vooruit stroomt. 

Lymfevaten

De kleine lymfevaten verenigen in de 2 grotere lymfevaten.

De rechterlymfestam en de borstbuis.

Deze 2 grote lymfevaten komen uit in de aders onder de sleutelbeenderen.

De aders lopen naar de bovenste holle ader en de lymfe wordt daar opgenomen in het bloed.

Afweer tegen ziekteverwekkers

Lymfeknopen (lymfeklieren):

Liggen o.a. in de hals, oksels en liezen.

Lymfeknopen zuiveren lymfe van o.a. ziekteverwekkers. (bacterien & virussen)

Hier ontwikkelen zich ook de speciale witte bloedcellen die antistoffen maken.

Daarnaast bevinden zich ook de witte bloedcellen die ziekteverwekkers kunnen insluiten in de lymfeknopen.

Lymfeknopen

Bevatten veel inactieve witte bloedcellen

Lymfe komt langs --> als dit een lichaamsvreemde stof bevat worden de witte bloedcellen actief (gaan zich delen).

Vandaar dat lymfeklieren opgezet zijn bij een infectie/ ontsteking (denk aan de ziekte van Pfeiffer)

Wat is lymfe?

1. Opgenomen weefselvloeistof
2. Opgenomen bloedplasma door het weefsel

In welke richting stroomt de lymfe in het lymfe vat van de afbeelding

1. De lymfe stroomt in de richting van pijl P
2. De lymfe stroomt in de richting van pijl Q
3. De stroomrichting van de lymfe is niet uit de tekening af te leiden

Wat kan er NIET in lymfe zitten?

1. Antistoffen
2. Voedingsstoffen
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Wat is GEEN functie van een lymfeklier?

1. productie van lymfe
2. zuiveren van lymfe
3. productie van witte bloedcellen

Pilar zegt dat lymfe wordt geproduceerd in de lymfeknopen
Damian zegt dat het lymfevatenstelsel lymfe afgeeft aan het bloed

1. Pilar heeft gelijk
2. Damian heeft gelijk
3. Pilar en Damian hebben gelijk
4. Ze hebben beide geen gelijk

Wat kun je aantreffen in lymfe?

1. zuurstof, glucose, CO2 en bloedplaatjes
2. zuurstof, glucose, CO2 en rode bloedcellen
3. zuurstof, glucose en CO2 en witte bloedcellen
4. zuurstof, glucose en CO2