Blok 2 Cellen Les 3: Processen in de cel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Cellen: membranen

§2.3 Celmembranen en transport

Leerdoelen

- herhalen verschillen dierlijke en plantaardige cellen

- bouw celmembraan

- transport door celmembraan

- diffusie/osmose

Verschillen

1. bacterie, 2. dierlijk,
3 plantaadig, 4 schimmel

Let op: 

• aanwezigheid organellen,

(prokaryoot vs eukaryoot)

• celwand 

(wel/geen, opgebouwd uit)

• plastiden 

(chloro-, chromo-, myloplast)

Celmembraan  

(Binas 69G en 79D)

Fosfolipiden, cholesterol, eiwitten.

Fosfolipiden

Fosfolipen vormen membraan. 

Kop waterminnend, 

staart waterafstotend. 

Kenmerken

Passief en actief transport kan je alsvolgt uit elkaar houden:

Passief: 

Kost geen energie, van hoge naar lage concentratie

Actief:

Kost energie, van lage naar hoge concentratie (altijd via eiwit)

Zoek uit

Passief: 

Kost geen energie, van hoge naar lage concentratie

- Welke 2 vormen van passief transport zijn er? 

- Waarom kunnen sommige stoffen de celmembraan niet zomaar passeren?

Actief:

Kost energie, van lage naar hoge concentratie (altijd via eiwit)

- Welke 2 vormen van transport via blaasjes zijn er mogelijk?

Diffusie

Osmose en cellen

Cellen hebben water nodig.

Maar water kan vrij de cel in en uit.

Hoe houden cellen water binnen als het droog is
en teveel water buiten als het nat is?

0

Osmose en cellen

Cellen krimpen bij toevoeging 

zout water.

Verklaar...

Plantaardige cel

Stevig als ze vol zitten met water.

Slap bij weinig water.

Belangrijk voor planten:

Cellen hogere osmotische waarde (hypotoon) dan omgeving.

Dierlijke cellen

Verschrompelen bij weinig water.

Gaan kapot (lysis) bij veel water.

Belangrijk voor dierlijke cellen:

gelijke osmotische waarde (isotoon) met omgeving.

Waar klopt dit plaatje niet?

isotoon