Lessenserie MM les 7: De geschiedenis leert - Keuzes

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b, k
• Leerjaar 2

De strip: de ontdekking

Als opfrisser kunt u nog even samen de filmclip bekijken. Hierna mogen de leerlingen in een woordweb weergeven wat ze nu weten van:

- Verzet

- Collaboratie

- Aanpassing

Thema: Ik maak mijn eigen keuzes

Les 1: Wat zou jij doen?

Les 2: "Dat doen wij niet meer!"

Les 3: Film "Die Welle"

Les 4: Wat doet de groep?

Les 5: Stripboek "De ontdekking"

Les 6: De geschiedenis leert

Les 7: De geschiedenis leert - keuzes

Les 8: De toekomst brengt

Les 9: Extra - drama

Les 7 uit lessenserie van 9.

Wat weet je eigenlijk
van het verzet?

Als er meer tijd tussen deze les en de les De geschiedenis leert heeft gezeten is het goed om de filmclip nog even te bekijken om het weer helder voor ogen te krijgen. Anders kun je gewoon doorgaan naar de volgende woordweb onderdelen

Wat weet je eigenlijk
van collaboratie?

Als er meer tijd tussen deze les en de les De geschiedenis leert heeft gezeten is het goed om de filmclip nog even te bekijken om het weer helder voor ogen te krijgen. Anders kun je gewoon doorgaan naar de volgende woordweb onderdelen

Wat weet je eigenlijk
van aanpassing?

Als er meer tijd tussen deze les en de les De geschiedenis leert heeft gezeten is het goed om de filmclip nog even te bekijken om het weer helder voor ogen te krijgen. Anders kun je gewoon doorgaan naar de volgende woordweb onderdelen

Doelen

• Je weet het verschil tussen verzet, collaboratie en aanpassing 
  
• Je kunt redenen aangeven waarom mensen bij het verzet gingen, zich aan pasten of collaboreerden 
  

De keuze van Wim

We gaan met elkaar kijken naar de keuze van Wim. In de digitale les van de Anna Frank Stichtingwordt gevraagd naar 2 redenen waarom Wim volgens hen in het verzet zit.

Samen praten we over waarom Wim voor het verzet kiest. 

Daarna kijken we naar het filmpje van Geert de Jonge (verzetsman).

We discussiëren over de uitspraak van Geert de Jonge:

'Ik vond dat je iemand mocht doden. Het gebeurde zo vaak, het was oorlog.'

Zijn de leerlingen het met deze stelling eens of oneens? Waarom?

De keuze van Theo

We gaan door naar de volgende slide van de Anna Frank Stichting. De leerlingen zoeken in hun stripboek naar de 2 plaatjes waarom Theo in het Duitse leger ging vechten.

De opdracht met de 6 plaatjes om in de volgorde te zetten van minder erg naar erg, zit in de volgende slide van LessenUp voor de leerlingen.

Welke vorm van collaboratie vind je het ergst? Sleep de afbeeldingen naar het vak van ergst (1) tot minst erg (6).

1

2

3

4

5

6

Welke vorm van collaboratie vind je het ergst? Geef de afbeeldingen een nummer van ergst (1) tot minst erg (6).

De keuze van vader

Bepaal in de digiles wat de goede tijd volgorde is van het verhaal. Praat daarna met elkaar erover of het verzet, collaboratie of aanpassing is.

De keuze van moeder

De moeder van Helena deed wat de meeste Nederlanders tijdens de bezetting deden: zij paste zich aan. Bij deze opdracht verdiepen leerlingen zich via moeder in het begrip aanpassing. 

De twee plaatjes in de digiles van de Anna Frank Stichting laat het aanpassen zien. Kunnen de leerlingen vertellen hoe deze mensen zich aan pasten?

Welke redenen zouden voor de leerlingen het belangrijkste zijn waarom mensen zich gingen aanpassen?

Aanpassing is een moeilijk begrip om uit te leggen, daarom is het aan te raden het na verzet en collaboratie te behandelen

Waarom deden zij dat?

Ga naar de site van de Anna Frank stichting en laat de leerlingen bedenken waarom de hoofdpersonen de keuze maakten die ze gemaakt hebben. Laat de leerlingen in kleine groepjes hierover discussiëren. Zij kunnen de vragen zien in de volgende slides van LessonUp.

Er zijn 4 vragen die je 1 voor 1 kunt aanklikken. Deze vragen gaan over de keuzes die Theo, Wim, vader en moeder maakten.  Ze moeten het eens worden over de meest waarschijnlijke reden voor een keuze. Het is de bedoeling dat leerlingen het als groep eens worden. Inventariseer de antwoorden, als er verschillen zijn kan dat aanleiding zijn voor een klassikale discussie.

Is er binnen de groepen weinig discussie, dan kan een klassikale aanpak helpen. Laat dan het groepswerk vervallen en leidt de discussie klassikaal.

Maak de volgende werkbladen

uit je werkboek.  

De familie reageert heel verschillend op de bezetting. Wij gaan naar hun keuzes kijken.

De leerlingen maken de blz. 5, 6 en 7 in hun werkboek.

De vraag: Waar lijkt het op? verschilt natuurlijk erg met de oorlog. 

Vraag de leerlingen waarin het verschil zit met de oorlog? tijdens de bespreking

Wat drijft hen?

• overleving
  
• verbondenheid
  
• macht
  
• vrijheid
  
• plezier
  

Theo

Wim

moeder

vader

Afsluitend kijken we nog eens naar welke drijfveren mensen hebben bij het maken van een keuze.

Dit is in les 1 aan bod gekomen. Kunnen de leerlingen deze drijfveren terugzien in de keuzes die de personen in het stripboek maken:

Overleven, verbondenheid, macht, vrijheid en plezier.

Daarnaast kwamen de vorige les de woorden Verzet, collaboratie en aanpassing naar voren. Welke persoon had waarvoor gekozen?

In de les over 'Die Welle' kwamen de begrippen discipline, gemeenschap en handelen aan bod. Zien de leerlingen deze begrippen ook terug? 

Kunnen de leerlingen dit uitleggen?

Ook bekende Nederlanders hebben zich  n.a.v. Soldaat van Oranje afgevraagd wat zij zouden doen.

Opdracht: Wat zou jij doen?

1. Bekijk het plaatje

2. Wat zou jij doen?

3. Ga op de lijn in de klas staan

4. Vertel waarom je die keuze maakt

Wat zou jij doen?

Zou jij dezelfde keuze 

kunnen maken als vader?

Of zou jij dat nooit doen?

Wat zou jij doen?

Zou jij dezelfde keuze 

kunnen maken als moeder?

Of zou jij dat nooit doen?

Wat zou jij doen?

Zou jij dezelfde keuze 

kunnen maken als Wim?

Of zou jij dat nooit doen?

Wat zou jij doen?

Zou jij dezelfde keuze 

kunnen maken als Theo?

Of zou jij dat nooit doen?

Evaluatie

• Je weet het verschil tussen verzet, collaboratie en aanpassing 
• Je kunt redenen aangeven waarom mensen bij het verzet gingen, zich aan pasten of collaboreerden 

De 5 factoren volgens 

- overleving

- verbondenheid

- macht

- vrijheid

- plezier

Glasser, W. (1999). Choice theory: A new psychology of personal freedom. HarperPerennial.

Mijn eigen keuze

Stel dat jij in de Tweede Wereldoorlog had geleefd.

Wij kunnen niet voelen wat zij gevoeld hebben, maar welke drijfveer zou voor jou de grootste rol spelen?

Overleving, verbondenheid, macht, vrijheid, plezier

Als afsluiting denken de leerlingen hier over na. Op een A4 zetten ze hun drijfveer neer en versieren ze deze.

Ze kunnen tekenen, plaatjes plakken of graffiti letters gebruiken. Het is vooral een bewustwording. Degene die wil vertellen over zijn of haar gekozen drijfveer mag dit doen. 

Vooruitblik

De volgende les besteden we aan wat dit voor ons kan betekenen. Keuzes maken, wat zou jij doen? Voor nu en in de toekomst.

Daarna volgt een verwerkingsles.