ME les 1 Steden en de Kerk

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ME les 1 Steden en kloosters

Wat weet je van de middeleeuwen?

Samenleving verdeeld in drie standen

Geestelijkheid = oratores = bidden 0,2 % 

        taak: God gunstig stemmen

Adel = bellatores = ridders 2% 

taak: kwaad verdrijven en vrede bewaren

Derde stand = laboratores boeren en burgers

89% 

taak: zichzelf en 2 standen voeden

8% burgerij speelt nog geen rol

Hoe ziet de samenleving er in de ME uit?

1. Steden zijn ommuurd
2. er zijn aanvallen van Noormannen
3. Europa is dun bevolkt
4. steden ontstaan rondom water of een kruising van wegen

Het belangrijkste gebouw in een middeleeuwse stad of dorp is

1. de kroeg
2. het paleis
3. de kerk
4. de herberg

• kerk staat rond centraal plein
• grootste gebouw van de stad
• alle hoofdstraten gaan er naartoe
• kerk heeft grote invloed in ME samenleving

De symbolische betekenis van de kerk:

1. de kerk is het huis van God
2. het kerkgebouw is vol symboliek, het weergeven van hemelse heerlijkheid gaat door middel van 
3. oost-west oriëntatie van de plattegrond
4. constructie in vorm van kruis
5. beeldhouwwerk
6. Glas in loodramen met didactische functie

De praktische betekenis van de kerk:

1. middelpunt van gemeenschap voor gelovigen om erediensten te houden en kerkelijke feesten
2. plek om te schuilen tegen bedreigingen van oorlogen, epidemieën, natuurrampen
3. biedt heil en gerechtigheid aan gelovigen 

De Kerk is onmisbaar voor de middeleeuwse mens

Sanctuary

https://www.youtube.com/watch?v=6JgnDxV7ObU

Soorten kerken

1. Kerk voor vorstenhuis--> kerk kan macht en status van vorstenhuis vertegenwoordigen
2. Kerk als symbool voor rijkdom van kerkgemeenschap --> Gilden gaven veel geld uit voor versiering (vaak glas in lood raam van Gilde en kapel)
3. Pelgrimskerk --> economisch belangrijk voor stad en/of gebied --> trekt bedevaartgangers (relikwie is nodig als contact met het hogere dan wordt kerk heiligdom)
4. Bisschopskerk --> kathedraal met zetel van Bisschop (cathedra), van hieruit oefent de kerk gezag uit.

Rooms-Katholieke kerkelijke hiërarchie

    Paus

    Kardinalen

    Bisschoppen

    Abten

    Priesters en monniken

Bisdommen

ME Bisschop

Geocentrisch wereldbeeld

Heliocentrisch wereldbeeld

Theocentrisch wereldbeeld

Invloedrijke Griekse filosofen als Ptolemaeus en Aristoteles geloofden dat de Zon, de Maan, de andere planeten en de sterren om de ronde Aarde heen cirkelden. 

Copernicus zegt dat de zon het centrum van het universum vormt en dat de aarde om de zon draait

God staat centraal in het mensbeeld, God is het centrum van alles

geo = aarde

helios = zon

theos = god

Wie was de belangrijkste opdrachtgever voor de kunsten in de middeleeuwen?

1. de burgers
2. de adel
3. de kerk
4. god