Les 2 Uriticaria, allergie en insectenbeet

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Les 2.1.2 2023-2024

Allergische reactie

Anafylaxie

Urticaria

Insectenbeet

Eikenprocessie-rups

A. van Werven, I. Bosma en V. Holtrust

Wat gaan we doen vandaag?

• Terugblik vorige week         
• Huiswerk en voorbereiding    
• Onderwerpen vandaag      
• Casus oefenen                      
• Huiswerk volgende week 

Terugblik: Leerdoel

Heb je een leerdoel gemaakt? 

Wie heeft welk leerdoel gemaakt?

Leg in het kort uit aan je buurvrouw waarom je dit leerdoel hebt voor de komende periode - kunnen klasgenoten jou hier ook bij helpen? Zo ja, hoe? 

Benoem in steekwoorden de belangrijkste zaken van de onderwerpen van vorige week

(Bijt) wond

Tetanus

Brandwond

Wessel (16 jr ) belt, hij heeft een brandwond met een blaar groter dan een 2- euromuntstuk. Welk beleid past hier bij?

1. Een U1 De toestand kan snel verslechteren
2. Een U2 Dit soort brandwonden zijn erg gevaarlijk
3. Een U3 Dit soort brandwonden moet op de praktijk worden beoordeeld
4. Een U5: je kunt een advies geven, niet doorprikken om infectie te voorkomen en vaselinegaas erop

Blaren > 2 euromuntstuk geeft urgentie U3

Je laat Wessel binnen 3 uur naar de praktijk komen ter beoordeling van zijn brandwond

Wessel (16 jr ) vraagt in het telefoongesprek ook nog of hij een tetanusinjectie moet hebben

1. Je geeft aan dat dit niet hoeft, dit hoeft alleen met wonden waar straatvuil/paardenpoep in is gekomen
2. Je zegt: dat weet ik niet, dat vraag ik aan de dokter na
3. Je zegt, zeker, je moet er 2 stuks, brandwonden zijn extra gevaarlijk en wat goed dat jij dit weet
4. Je geeft aan dat dit nu niet hoeft, omdat hij binnen de termijn zit dat dit nodig zou zijn, medisch gezien

Een diepe tweedegraads (en 3e graads) brandwond is medisch gezien wel een indicatie voor tetanus.

Gezien zijn leeftijd is Wessel nog voldoende beschermd.

We hebben plaatje gezien hoe je de grootte van een verbranding kunt inschatten.
Er zit verschil tussen volwassenen en kinderen.
Hoe groot is het percentage van het hoofd van het kind t.a.v. de rest van het lichaam?

1. 9 %
2. 18%
3. 14%
4. doet er niet toe

Hoofd is bij een volwassene 9 % van het totale oppervlak

Bij kinderen is het hoofd in verhouding groter t.o.v. het lichaam - 18%

In welk van onderstaande gevallen zet jij een U2 urgentie in?
(Bedenk ook wat je een passend beleid vindt bij de andere gevallen)

1. Inhalatietrauma
2. Brandwond groter dan handpalm
3. Brandwond circulair
4. Verbranding door hoogspanning

Brandwond circulair is U2

Verbranding door hoogspanning en inhalatietrauma is U1

Brandwond groter dan handpalm is U3

Onderwerpen vandaag

Allergische reactie

Anafylactische shock

Urticaria

Insectensteken

Eikenprocessierups

Voorbereiding - vragen?

Wie heeft zich voorbereid?

Waarom wel/niet?

Vragen vanuit voorbereiding?

Allergische reactie

Wie heeft er wel eens een allergische reactie gehad?

Wat voor kenmerken?

Hoe uit een allergie zich vaak bij iemand met astma? 

Wat kun je aan een allergie doen? 

Klachten bij een allergie zijn bijvoorbeeld jeuk of vlekjes op de huid, dikke oogleden, tranende ogen, kriebel in de neus, tintelingen van de tong, hoesten en niezen.

adviezen:  bijv. bij pollen ->  ramen dicht etc. 

Of lokale zwellingen na een insectensteek-> lokale allergische

reactie 

Medicatieallergie ->  bijv. AB reactie 

Voedselallergie->  kijken of je er achter kunt komen waar je op reageert. Bij heftige allergie samen met de specialist 

Contactallergie (contacteczeem)->

Op stoffen, latex, rubber

Bij makeup/cremes etc op klein stukje huid uitproberen. 

Zonneallergie-> Door reactie op de zon

Anafylactische shock

Definitie: Een anafylactische shock is een levensbedreigende overgevoelige reactie op een bepaald voedsel (bijvoorbeeld noten of schaaldieren), medicijn (bijvoorbeeld penicilline) of insectenbeet (bijvoorbeeld bijensteek). De gevolgen kunnen binnen enkele seconde tot enkele minuten zichtbaar worden.

Het is een heftige allergische reactie. 

Welke reacties weet  je te benoemen?

U1 - levensbedreigend - snel handelen

Quinckes oedeem zwellingen in het gezicht, het hele gezicht is vaak opgezet

Epipen voor uitstel van de klachten 

Adrenaline moet snel worden toegediend-> verhoging van hartslag en opent bloedvaten en luchtwegen.

Korte uitleg ->  mate van allergie wat gebeurt er tijdens allergische reactie. 

ABCDE vraag

Wat zou je in kunnen zetten als ABCDE vraag bij een casus over  een allergische reactie ? Kun je dit toelichten? 

A  kwijlen , slikklachten, inspiratoire stridor

B – ademhaling normaal? Kortademig/benauwd/geluiden bij ademhaling? Snel ontstaan? 

C - klam zweten, hartkloppingen, flauwvallen, collapsneiging

D- reactie AVPU – bewustzijn checken

E – omgeving veilig?

Insectensteek

Vragen over de Triagewijzer? 

Begrijp je waarom je de vragen stelt? 

Urticaria 

Een niet gevaarlijke vorm van allergie die we vaak zien in de praktijk :

Wat is de andere naam? 

Wat zijn de symptomen?

Galbulten/netelroos 

U krijgt plotseling rode bulten op uw huid. De bulten zijn bijna plat.

De bulten zijn allemaal anders van vorm en grootte:

Sommige bulten zijn een paar millimeter groot, andere een paar centimeter groot. Samen kunnen ze grotere bulten vormen, zo groot als uw hand of nog groter.

De rand van de bult is meestal wat roder.

Een bult verdwijnt snel: meestal binnen een paar uur tot 1 dag.

U kunt steeds nieuwe bulten erbij krijgen.

Meestal is er heftige jeuk. Soms ook een branderig gevoel of pijn.

Ongeveer 1 op de 3 mensen heeft bij netelroos ook dikke ogen of lippen. Ook de rest van uw gezicht, uw handen, voeten, of uw geslachtsorganen kunnen dik zijn.

Waardoor ontstaat het?

Histamine komt vrij in de huid - vocht - jeuk 

Allergische reactie op iets, vaak niet te achterhalen. 

virus

stress

warmte/koude verschil

voeding, bijv. aardbeien , schaaldieren staan erom bekend. 

Wat voor vragen kun je stellen als iemand belt met een jeukende uitslag om er achter te komen dat het om urticaria gaat?

Hoe ziet het er uit?

Waar zit het?

Lijkt het of u in de brandnetels heeft gelegen?

Galbulten: ziet het er uit als een soort muggebulten?

Jeukt het? 

Eerder gehad?

Wanneer ontstaan - wat was u aan het doen? wat heeft u gegeten? 

Welke adviezen kun je geven bij urticaria?

Oorzaak vermijden

Losse luchtige kleding

Niet krabben

Vermijd hitte, NSAID's en alcohol - dit verergert de klachten

Medicijnen op de huid:

Levomenthol gel of creme

Zinkoxide

Orale medicatie:

Anti-histaminica - allergie tabletje/hooikoortstabletje - cetirizine/loratadine

Koelzalf

Insectensteken

Welke insectensteken geven vaak overlast?

Muggenbulten ( bij kinderen kunnen dit heftige lokale reacties zijn)

Steken van de Blinde daas-> vieze diepe steek, zorgt vaak voor infectie-> wondroos

Vlooienbeten

Marieke is 18 jaar. Ze belt naar de praktijk .
Ze is gestoken door een insect.
Ze heeft een rood bultje dat jeukt en ook pijn doet.
Wat ga je haar vragen?

Kortademig? Snel ontstaan?

Symptomen van anafylaxie?

Bekend met allergie?

Waar gestoken?

Moeite met slikken?

Hoe ziet het er nu uit? Reactie laten omschrijven. .hoe heftig? 

Het antwoord van Marieke: 

Ze is niet kortademig

Niet misselijk

Geen jeuk over het lichaam

Geen hartkloppingen

Niet bekend met een allergie

Ze is gestoken in de onderarm,

Rood bultje dat jeukt en ook een klein beetje pijn doet (pijnscore 4)

Wat wordt  je beleid? 

U5 - advies- wat adviseer je? 

Zoek dit op in je boek/wijzer of op thuisarts.nl.

Adviezen bij huidreactie

-Een koude natte doek helpt tegen pijn, jeuk en zwelling

-Bij zwelling helpt een icepack of ijs of natte doek

-Je kunt een antihistaminicum tablet halen

-Voor pijn PCM  

Insectensteek thuisarts.nl

Eikenprocessierups

De student moet de symptomen herkennen van klachten n.a.v. de eikenprocessierups en weten wanneer iemand hier mee gezien moet worden (ogen!!) en wanneer zelfzorgadvies gegeven kan worden.

Welke zelfzorgadviezen kennen ze?

Wat is een U1 vraag bij een allergische reactie?

1. Heeft u een snelle ademhaling en hoe snel is het ontstaan?
2. Waar bent u gestoken?
3. Heeft u moeite met slikken?
4. Heeft u last van een heftige reactie (pijn/jeuk)?

Hoe vraag je dit uit?

- zenuwletsel --> beweging, gevoel

- ischemie --> kleur en temperatuur

- arterieel bloedverlies --> spuit het er uit? is het te stelpen? welke kleur? 

Mw de Vries is net gestoken door een wesp. Zij is bekend met een allergische reactie in het verleden. Ze voelt nu eigenlijk ook al dat ze niet lekker is. Ze heeft slikklachten, hartkloppingen en ze is helemaal niet lekker.
Welk beleid kies je?

1. U4 Ze heeft een heftige lokale reactie
2. U2, Ze heeft een zwelling in de mond/keel, vandaar de slikklachten
3. een U1, je stuurt een ambulance, dit kan snel verergeren
4. U5 je geeft haar advies rustig te blijven en nu even wat kouds te drinken.

U1 - ze is bekend met allergie en vertoont al beginnende symptomen van een mogelijke anafylaxie - snel handelen dus 

Zijn er nog vragen over deze onderwerpen?

Feedback geven en ontvangen

- Nut?

- Hoe geef je goede feedback?

- Hoe ontvang je feedback? Lukt jou dit?

- Vraag jij zelf wel eens om feedback? 

Om verder te komen in je leerproces en te groeien en stappen te zetten is het nuttig om gerichte feedback te krijgen en hier iets mee te doen....

In je BPV ga je hier natuurlijk veel mee te maken krijgen

De belangrijkste regels van feedback geven:

- Constructief

- Specifiek

- Concreet

- Op gedrag (waar iemand invloed op heeft) niet op persoon

- Persoonlijk, vanuit jezelf 

Feedback ontvangen kan lastig zijn - soms wordt iemand er extra onzeker van of ziet dit toch als een persoonlijk falen 

Probeer eerst naar de gehele boodschap te luisteren en er even over na te denken

Ga niet in de verdediging - 'ja maar...' 

- 

Casus oefenen!!

- Wie durft? (iedereen komt aan de beurt)

- DA vraagt op 1 specifiek onderdeel feedback na afloop - waar moet de klas op letten?

- Schrijf mee in SOEP

- Feedback vanuit de klas - dus iedereen let goed op!

Huiswerk 

- Maak Medilect oefenmodule  allergische reactie of insectensteek

- Bereid het  volgende onderwerp goed voor 

Nekklachten  (boek én thuisarts.nl):

• Schrijf 2 casussen over dit onderwerp en neem deze mee naar de les . Kies voor casussen met verschillende urgenties