3.2 Een veranderende mens

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.2 Een veranderende mens

Aan het einde van de les...

• Kun je de middeleeuwse manier van denken beschrijven.
• Kun je het veranderende mens- en wereldbeeld in de renaissance uitleggen.

Kenmerkende aspecten: 3.2

• Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
• Opnieuw waardering erfgoed van de klassieke oudheid.

Wat weet je al over de Renaissance?

Vergelijk de afbeeldingen

Wat valt je op?

Middeleeuwen

Renaissance

§3.2

3.2.1

Het middeleeuwse denken

Leerdoel:

• Je kunt de middeleeuwse manier van denken beschrijven

Middeleeuwse standensamenleving:

• Boeren
• Adel
• Geestelijkheid

Je stand stond al vast bij je geboorte.

geestelijkheid

adel

boer

§3.2

Een veranderende mens

3.2.1

Het middeleeuwse denken

Leerdoel:

• Je kunt de middeleeuwse manier van denken beschrijven

Middeleeuwse standensamenleving:

• Boeren
• Adel
• Geestelijkheid

Je stand stond al vast bij je geboorte.

Geloof stond centraal:

• Geleerden waren geestelijken
• Scholen behoorden bij de kerk
• Bijbel belangrijkste bron van kennis

§3.2

Een veranderende mens

3.2.1

Het middeleeuwse denken

Leerdoel:

• Je kunt de middeleeuwse manier van denken beschrijven

Middeleeuwse standensamenleving:

• Boeren
• Adel
• Geestelijkheid

Je stand stond al vast bij je geboorte.

Geloof stond centraal:

• Geleerden waren geestelijken
• Scholen behoorden bij de kerk
• Bijbel belangrijkste bron van kennis

In de loop van de 15e eeuw:

• Groeiende welvaart
• Groeiende zelfstandigheid
• Meer kennis over wereld door ontdekkingsreizen.

Dit zorgt voor verandering van kijk op het leven

geestelijkheid

adel

boer

De geestelijkheid was de belangrijkste stand.

Leg uit waarom!

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Leerdoel:

• Je kunt aspecten van het veranderend mens- en wereldbeeld in de renaissance uitleggen

Italië in de 15e eeuw:

• Niet 1 land
• Diverse landstreken en stadstaten
• Door groeiende welvaart werden deze zelfstandiger
• Florence was een belangrijke stad
• De fam. De Medici was machtig en hield van de nieuwe kunst.

Begrippen:

• stadstaten
• individiualistisch
• renaissance

 

• mensbeeld
• elite

Stad met omliggende platteland die zichzelf bestuurt

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er 'opnieuw geboren'? 

De klassieke / antieke cultuur

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er weer geboren? De klassieke / antieke cultuur

Waarom juist in Italië?

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er weer geboren? De klassieke / antieke cultuur

Waarom juist in Italië?

1. Rijke kooplieden. Zij lieten hun rijkdom zien door architectuur, schilderijen en beelden.

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er weer geboren? De klassieke / antieke cultuur

Waarom juist in Italië?

1. Rijke kooplieden. Zij lieten hun rijkdom zien door architectuur, schilderijen en beelden.
2. Kunst Italië ligt vol Romeinse ruïnes

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er weer geboren? De klassieke / antieke cultuur

Waarom juist in Italië?

1. Rijke kooplieden. Zij lieten hun rijkdom zien door architectuur, schilderijen en beelden.
2. Kunst Italië ligt vol Romeinse ruïnes
3. Wetenschap Het Oost-Romeinse rijk wordt in 1453 ingenomen door de Turken -> veel wetenschappers met hun kennis en oude Griekse geschriften vluchtten naar Italië.

§3.2

Een veranderende mens

3.2.2

De Italiaanse renaissance

Renaissance

Periode in de Europese geschiedenis waarin het denken en de kunsten van de klassieke oudheid opnieuw centraal worden gesteld. De Renaissance ontstond in de 14e eeuw in Italië en had haar hoogtepunt rond 1500. De letterlijke vertaling van renaissance is ‘wedergeboorte’.

Renaissance = wedergeboorte

Wat werd er weer geboren? De klassieke / antieke cultuur

Waarom juist in Italië?

1. Rijke kooplieden. Zij lieten hun rijkdom zien door architectuur, schilderijen en beelden.
2. Kunst Italië ligt vol Romeinse ruïnes
3. Wetenschap Het Oost-Romeinse rijk wordt in 1453 ingenomen door de Turken -> veel wetenschappers met hun kennis en oude Griekse geschriften vluchtten naar Italië.
4. Nieuwe kennis Kennis kwam via de handel naar Italië (bijv. papier, kompas). 

Renaissance in de praktijk

• Memento mori (Gedenk te sterven) zoals in de middeleeuwen, wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood
• het individu wordt belangrijk

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Waar hoort dit schilderij bij?

1. Renaissance
2. Middeleeuwen

Hieronder zie je twee stellingen over de Renaissance. Welke stelling is juist?

I De middeleeuwse mens werd zoveel mogelijk voorbereid op een leven na de dood.

II De verandering in het denken in de late middeleeuwen begon in de Franse steden.

1. Beiden zijn juist
2. Beiden zijn onjuist
3. I is juist, II is onjuist
4. I is onjuist, II is juist

Huiswerk

Nakijken oriëntatie hoofdstuk 2 (zie studiewijzer)

Maken: 3.2 opdracht 1 t/m 5