8.1: Niet-westerse kunst en Jazz.

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.1 Expressie

Een terugblik op de vorige les. 

Wat weten we nog van:

> Freud?

> Expressionisme en dans?

Freud

Lees de inleiding op blz 160 nogmaals. 

8.1 Expressie

Gebruik je tekstboek en maak de volgende vragen. 

Lees blz 164 'Maskers ...' nogmaals.

Dit schilderij is één van Picasso's beroemdste werken en wordt beschouwd als een belangrijke voorloper van een nieuwe stroming: het kubisme. 

'Les demoiselles d'Avignon', Pablo Picasso

Picasso liet zich inspireren door niet-westerse kunst.
Hoe zie je dit terug in dit werk?

Het expressionisme zet zich af tegen bestaande academische regels uit de negentiende eeuw. 

Ze leggen de nadruk op het uitdrukken en opwekken van emoties. 

Dit geldt zowel voor muziek, dans als beeldende kunst. 

'Les demoiselles d'Avignon', Pablo Picasso

Leg uit dat de belangstelling voor niet-westerse kunst samenhangt met dit kenmerk van het expressionisme.

Welke kubistische kenmerken zijn terug te zien in het schilderij 'Les demoiselles d'Avignon'.

1. Het gebruik van realistische vormen en kleuren.
2. Het verbeelden van menselijke emoties.
3. Het gebruik van vereenvoudigde vormen en meerdere perspectieven.
4. Het verbeelden van niet-westerse kunst.

Les Ballets Suédois

Lees blz 164 'Schepping...'

Ook in de dans zien we de invloed van de niet-westerse kunst terug. In de decors, kostuums, dansstijl. 

In de muziek hoor je de invloed van jazz, uit Amerika.

De voorstelling La création du monde heeft een duidelijke boodschap voor de westerse beschaving. Leg deze boodschap in je eigen woorden uit.

Revue Nègre

Lees 'Revue Nègre ...' op blz 164.

Revue Nègre komt vanuit New York naar Parijs. 

Ook dit is een vaudevilleshow (korte voorstellingen).

Ster: Josephine Baker. Dans: de Charleston.

De absolute ster van Revue Nègre is Josephine Baker.
Het clichébeeld dat het Westen heeft van Afrika wordt in deze revue uitvergroot. Beschrijf het clichébeeld aan de hand van de poster en het filmfragment.

WO1 & Jazz

Eerste wereldoorlog: Afro-Amerikaanse cultuur en Jazz populair

Blanke orkesten gaan de zwarte Jazz imiteren.

Amerikanen komen het Franse leger versterken en brengen jazzbands mee naar Europa. 

Jazz is expressief, met veel ruimte voor improvisaties!

Storyville

Lees blz 166 nog eens door.

Smeltkroes aan culturen:

Immigranten uit West-Afrika, Frankrijk, Engeland, Spanje en Mexico. 

Storyville

Uitwisseling aan muziekstijlen!

Worksongs (katoenvelden)

Spirituals (kerkdiensten)

Blues (platteland)

Ragtime (cafés)

Marsmuziek

Klassieke muziek (Europa)

New Orleans Jazz

Verschillende invloeden tot een nieuw soort dansmuziek.

Kenmerk: collectieve improvisatie. 

Instrumenten: cornet/trompet, trombone, klarinet, 

saxofoon, banjo, tuba, drums.

De slavernij is afgeschaft.

Maar er bestaat nog wel rassenscheiding.

Jazz is eerst vooral de muziek van Afro-Amerikanen, maar door blanke orkestleiders zoals Benny Goodman krijgt de jazz een breder publiek. Leg uit hoe dat komt?

New Orleans-jazz/Dixieland: (vermaak)

collectieve improvisaties

Chicago-stijl: (individueler)

solo-improvisaties

Swing: (dansmuziek)

gespeeld door grote orkesten, 

onder leiding van een orkestleider

Chicago-stijl 

Basin Street Blues (eind jaren 20)

Banjo en Tuba worden vervangen door gitaar en contrabas.

Louis Armstrong and his Hot Five:

Armstrong als ster op de trompet, 5 muzikanten met eigen solo's.

Swing-stijl

In de jaren 30 komen de Big Bands op,

met soms wel 20 muzikanten en een orkestleider. 

Verdeling in secties: trompetten, trombones, saxofoons, ritmesectie.

Stuwend, dansbaar ritme.

Achtste noten: lang-kort-lang-kort

Cotton Club

Duke Ellington: componist, pianist en orkestleider. 

Nieuwe instrumentale combinaties = nieuwe klankkleur!

Afwisseling: uitgeschreven teksten met geïmproviseerde solo's. 

Ruimte voor individueel talent.

Radiouitzendingen vanuit de Cotton Club in New York. 

Benny Goodman

Goodman: joodse klarinettist en 

orkestleider van een bigband.

Gemixt orkest: Zwart en blank in één band. 

Swingende 'Hot arrangements', gebaseerd op Afro-Amerikaanse jazz.

Breder blank publiek enthousiast voor de Swing-jazz en dans = swing era! 

klaar?

Neem alvast het stuk over Surrealisme door, blz 168! 

Niet Westerse kunst is een inspiratiebron
geweest voor Westerse kunst, want:

Wat weten we nu over:
de opkomst van Jazz?