Lymfe zelfsturende les eehk

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Lymfevatenstelsel

Leerdoelen

Je legt de functie uit van het lymfevatenstelsel, benoemt hierbij de verschillende onderdelen en hun kenmerken.

 milt, zwezerik, lymfocyten, lymfevat, lymfeknoop, lymfe, weefselvloeistof

Lymfevatenstelsel

Organen: milt (spleen)en zwezerik (thymus)

• Lymfeknopen
• Lymfevaten
• Lymfatisch weefsel: neus- en keelamandelen (tonsils)

Wat doet je lymfevatenstelsel?

• Lymfevaten vervoeren lymfe naar de lymfeknopen (of lymfeklieren).
• In de lymfeklieren wordt de lymfe gecontroleerd op de aanwezigheid van ziekteverwekkers.
• Dit gebeurt door de lymfocyten. Die maken antistoffen.
• Bij veel ziekteverwekkers zwelt een lymfeknoop op

Wat zijn Lymfocyten?

Milt

Maakt lymfocyten

Breekt rode bloedcellen af

Reservoir voor ijzer

(voor geboorte - maakt rode bloedcelen)

Waar heb je ijzer voor nodig in je lichaam?

Zwezerik

Centrale (regelaar) van het immuunsysteem.

Actief voor pubertijd

Herkenning ziekteverwekkers

Vergissing - auto-immuunziekte

Kijkopdracht
Wat is het verschil tussen de bloedsomloop en het lymfevatenstelsel?

Lymfe vs Bloed

Wat doen de lymfeknopen?

Lymfe, lymfevaten en lymfe knopen

Alle lymfe vaten komen uit op twee grote lymfevaten.. 

Deze monden uit in de aderen bij je sleutelbeenderen.

De lymfevaten monden uit in de sleutelbeenaderen. Waar gaan ze eerst naar toe?

1. Het hart
2. De longen
3. De organen

kom je rode bloedcellen tegen in de lymfe vloeistof? Leg je antwoord uit!

Kom je witte bloedcellen tegen in weefselvloeistof? Leg je antwoord uit.

Waar beginnen de lymfevaten?

1. In de weefsels
2. Er is geen begin
3. In het hart
4. In de milt

Weefselvloeistof en lymfe

Lymfe

• lopen langs de aderen (hele dunne vaatjes zo dik als een haar)
• Lymfe bevatten kleppen

Lymfe bestaat grotendeels uit water. Wat kan er nog meer in zitten?

1. Zuurstof
2. Afvalstoffen
3. Rode bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Geef verschillen tussen het lymfetransport en de bloedsomloop

Wat is de juiste stroomrichting?

Stroomrichting van lymfe

Stroomt snel

Is een gesloten systeem

Bevat veel erytrocyten

Heeft een pomp

Bevat veel lymfocyten

BLOED 

Lymfe

Wat is de functie van erytrocyten?

Wat is een tekort aan hemoglobine en ijzer? 

Wat is de functie van de witte bloedcellen? 

Wat is de functie van bloedplaatjes? 

Zuurstof vervoeren m.b.v. hemoglobine

Bloedarmoede

Functie in de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen

Zorgen ervoor dat het bloed stolt

Erytrocyten: De rode bloedcellen zorgen voor 99% van de zuurstoftoevoer in het lichaam.

Hemoglobine en ijzer: IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof door ons lichaam. IJzer is verder nodig om in onze cellen energie te produceren en ijzer draagt bij aan een normale werking van het afweersysteem.

Witte bloedcellen: Witte bloedcellen - ook wel leukocyten genoemd - zitten veel in je bloed en lymfeweefsel, maar zijn ook in de rest van het lichaam aanwezig. Ze beschermen je lichaam tegen lichaamsvreemde, schadelijke stoffen zoals virussen, bacteriën, schimmels, parasieten en gisten. Daarnaast helpen ze bij het opruimen van afgestorven cellen in het lichaam.

Bloedplaatjes: Stolling van het bloed en helpen bij bescherming luchtwegen

 Verschillende bloedvaten in het lichaam hebben verschillende functies. 
Combineer het bloedvat met de omschrijving die erbij hoort. 

hierin komt al het bloed uit de aders van het onderlichaam terecht

voert het bloed uit het hoofd en hersenen af

hierin komt alle verzamelde lymfe terecht

de grootste slagader in het lichaam

voorziet de hersenen van bloed

Aorta

Halsader

Halsslagader

ondersleutelbeenader

onderste holle ader

Lymfoïde organen - organen van het afweersysteem

Sleep de functies naar het juiste orgaan.

Rijping van T-lymfocyten

Aanmaak van witte bloedcellen

Screenen van lymfe op ziekteverwekkers

Screenen van bloed op ziekteverwekkers, rijping fagocyten

Lymfe-
vatenstelsel

Bloedvatenstelsel

Tussen de cellen

Lymfe

Weefselvloeistof

Bloedplasma

Sleep de juiste namen naar hun plek.

1

2

3

4

5

6

Bloedplasma

Weefselvloeistof

bloedvat

Lymfevat

rode bloedcel

Lymfe

Leerdoelen behaald?

😒🙁😐🙂😃

Klaar? 

Maken opgaven 3 t/m 10 van hoofdstuk 14 uit de methode Boom.