Thema 4 - BS2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Planning van vandaag

Aan het eind van de les...

• ... ken je verschil tussen aangeboren afweer en verworven afweer en kan je de diverse type cellen in de juiste categorie plaatsen
• ... kan je het proces beschrijven wat er gebeurt op het moment dat het immuunsysteem wordt geactiveerd
  

Er was eens...

Haha ik ga iemand infecteren!

Wat gaat er nu gebeuren?

1) Aangeboren afweer - fagocyten

    a. Granulocyten

    b. Macrofagen

    c. Dendritische cellen

2) Verworven afweer - lymfocyten

     a. B-cellen

     b. T-cellen

Fagocyten: granulocyten

Kan gemakkelijk het bloedvat uit

facocytose = insluiten en opnemen van deeltjes om ze onschadelijk te maken

Maken gezonde cellen kapot en gaan zelf ook dood na facocytose

Fagocyten: macrofagen en dendritische cellen

• Gaat niet door na fagocytose
• Maakt mediatoren (o.a. cytokinen)

Komt veel voor op plaatsen waar ziekteverwekkers makkelijk binnendringen

Waar kan je redelijkerwijs de meeste dendritische cellen verwachten: op de slijmvlieslaag in de luchtwegen of in het bloed? Verklaar je antwoord.

Koorts is een effect van een infectie. Dit wordt niet veroorzaakt door het pathogeen, maar juist door ons eigen immuunsysteem. Waarom zou ons eigen immuunsysteem de lichaamstemperatuur willen verhogen?

Herkenning lichaamsvreemd of lichaamseigen a.d.h.v. antigenen

In geval van lichaamsvreemd: macrofaag fagocyteert pathogeen en wordt APC

Normaal gesproken valt je immuunsysteem niet je eigen cellen aan, maar bij een auto-immuunziekte wel. Verklaar basaal hoe dit kan, door gebruik te maken van de woorden lichaamsvreemd en/of lichaamseigen.

De verworven afweer: lymfocyten

T-cel of B-cel

APC

antigeen

Stap 3a: T-cellen worden geactiveerd, vermenigvuldigen zich en vallen geïnfecteerde cellen aan

Stap 3b: B-cellen worden geactiveerd, vermenigvuldigen zich en maken antistoffen aan

T-cellen zijn lymfocyten die gerijpt zijn in de thymus

B-cellen zijn lymfocyten die gerijpt zijn in het beenmerg

Welke uitspraak is waar over hoe lymfocyten antigenen van pathogenen herkennen?

1. Pathogenen scheiden een bepaalde stofje (cytokinen) uit waar lymfocyten op reageren
2. Alle ziekteverwekkers dragen allemaal hetzelfde antigen, en dat herkennen de lymfocyten
3. De receptoren op lymfocyten herkennen bepaalde antigenen en er zijn dus bepaalde lymfocyten die herkennen bepaalde pathogenen

Lymfocyten herkennen ziekteverwekkers aan antigenen.
Een groot deel van de miljoenen verschillende lymfocyten wordt niet gebruikt. Waarvoor maakt het lichaam toch zo’n groot aantal verschillende lymfocyten?

Wat voor soort stoffen zijn antilichamen?

1. Koolhydraten
2. Mineralen
3. Vetten
4. Eiwitten

Wat doen macrofagen niet?

1. Antistoffen maken
2. Antigenen op hun buitenzijde presenteren
3. Koorts veroorzaken
4. Bloedvaten vernauwen

Bij de meeste infecties treedt bij een tweede infectie een snellere afweerreactie op. Leg uit waardoor dit komt.

Waarom heeft het lichaam problemen om het aidsvirus te bestrijden? (zie plaatje)

Oefenopdracht

Je gaat een strip maken waarin je laat zien wat er gebeurt met je immuunsysteem op het moment dat er een pathogeen je lichaam binnendringt. Rechts staan de zaken die je moet laten zien in je verhaal. Gebruik de uitleg van je docent, basisstof 2 van thema 6, binastabel 84L-2 en het volgende filmpje:

https://www.youtube.com/watch?v=z5Wt5M91BVs 

Welke zaken moeten terugkomen in je strip?

• De rol van macrofagen
  
• De lymfoïde organen
  
• De rol van antigeen-presenterende cellen
• De rol van T-cellen
• De rol van B-cellen 
• De rol van antistoffen
  

Oefenen

Lees basisstof 2 door en maak de opdrachten