Les 1.4 KT2 theorie (week 40) capillairpunctie-hb-prikaccident

KT2 Theorie (week 40) capillairpunctie-hb-prikaccident
DA 1
Module 1B
Les 4
2023-2024
1 / 30
next
Slide 1: Slide
WelzijnMBOStudiejaar 1

This lesson contains 30 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 90 min

Items in this lesson

KT2 Theorie (week 40) capillairpunctie-hb-prikaccident
DA 1
Module 1B
Les 4
2023-2024

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Programma
  • Welkom + Osiris
  • Vragen n.a.v. de vorige les
  • Capillair punctie
  • Prikaccident
  • Theorie Hb
  • Afsluiten + huiswerk 

Slide 2 - Slide

This item has no instructions


Op grond van hun doel worden instrumenten ingedeeld in Niet kritisch, semi-kritisch en kritische instrumenten.
Niet kritische instrumenten behoren bij...
A
beschadigde huid of slijmvliezen, steriele lichaamsholten
B
slijmvliezen
C
intacte huid

Slide 3 - Quiz

This item has no instructions

Instrumenten die in contact komen met een steriele lichaamsholte of steriel weefsel behoort tot welk instrumentarium?
A
Niet-kritisch instrumentarium
B
Semi-kritisch instrumentarium
C
Kritisch instrumentarium

Slide 4 - Quiz

This item has no instructions

Welke instrumenten moeten huishoudelijk gereinigd worden met een instrumentreinigingsmiddel?
A
Niet-kritische instrumenten
B
Kritische instrumenten
C
Semi-kritische instrumenten

Slide 5 - Quiz

This item has no instructions

Capillairpunctie
  • Vingerprik 
  • Waar voer je de vingerprik uit?
  • 1e druppel weg
  • Je mag niet stuwen/melken

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Tijdens een capillairpunctie neem je bloed af uit een..
A
Ader
B
Slagader
C
Haarvat
D
Lymfevat

Slide 7 - Quiz

This item has no instructions

Capillairpunctie
Geen vingerprik wanneer:
Oksellymfeklieren verwijderd, bijv. na borstamputatie
Infuus
Verlamming
Wond
Oedeem (vochtophoping)

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Je hebt je per ongeluk geprikt aan een gebruikte naald. Wat doe je met het wondje?
A
Desinfecteren, doorbloeden, spoelen en melden.
B
Spoelen, doorbloeden, desinfecteren, melden.
C
Melden, doorbloeden, spoelen, desinfecteren.
D
Doorbloeden, spoelen, desinfecteren, melden.

Slide 9 - Quiz

This item has no instructions

Prikaccident
  1. Doorbloeden: kan besmetting tegen gaan. Lichaamsdeel laag, evt. stuwen
  2. Spoelen: onder de kraan, enkele minuten op de prikplaats
  3. Desinfecteren: na het spoelen desinfecteren met huiddesinfectans (bijv. alcohol 70% of chloorhexidine 0,5 in alcohol
  4. Melden: bij arts of leidinggevende, op school bij instructeur

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Opdracht vingerprik 
timer
10:00

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

bloedarmoede = anemie

Slide 12 - Slide

Hemoglobine - IJzerhoudend eiwit, de rode bloedcel is vrijwel geheel gevuld met dit eiwit.
- Referentiewaarden:
7,5 – 10 mmol/l (V)
8,1 – 11,0 mmol/l (M)


Hemoglobine - IJzerhoudend eiwit, de rode bloedcel is vrijwel geheel gevuld met dit eiwit.
- Referentiewaarden:
7,5 – 10 mmol/l (V)
8,1 – 11,0 mmol/l (M)
- Zit in een rode bloedcel
- Kan zuurstof vasthouden (binden) en loslaten . Is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide in het bloed.
- Is de rode kleurstof voor bloed
- We maken Hb aan door o.a. ijzer op te nemen uit voeding > welke voedingsmiddelen bevatten veel ijzer? Vlees, volkorenproducten, groente
- Hb kan te laag worden bij bloedverlies (in- of uitwendig) of omdat het lichaam niet voldoende ijzer opneemt.
Anemie
- Bloedarmoede. Bij bloedarmoede bevat het bloed te weinig rode bloedcellen of zit er te weinig HB in de cellen. Een milde anemie geeft vrijwel nooit klachten. Bij een anemie heeft de patiënt veelal last van duizeligheid en vermoeidheid.
Oorzaken:
- door te weinig opname van ijzer uit de voeding
- bloedingen: in- of uitwendig, ernstige menstruaties
- Chronische aandoeningen: pernicieuze anemie > vit.B12 injecties nodig.  vit B12 is een bouwsteen voor hemoglobine. Omdat er te weinig vit B12 in het bloed zit, kan het hemoglobine dus niet aangemaakt worden. Dit zie je bijvoorbeeld bij: vegetariërs.
- te snelle afbraak van rode bloedcellen. Normaal leeft een ery 90-120 dagen, wanneer ze te snel uit elkaar vallen ontstaat er te laag Hb

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Hoe worden rode bloedcellen aangemaakt?

Slide 14 - Slide

kort doornemen. Wordt later bij AFP dieper op ingegaan
De aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg wordt gestimuleerd door een hormoon uit de nieren: erytropoëtine (EPO).
Hb
- Zit in een rode bloedcel
- Kan zuurstof vasthouden (binden) en loslaten . Is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide in het bloed.
- Is de rode kleurstof voor bloed
- We maken Hb aan door o.a. ijzer op te nemen uit voeding > welke voedingsmiddelen bevatten veel ijzer? Vlees, volkorenproducten, groente
- Hb kan te laag worden bij bloedverlies (in- of uitwendig) of omdat het lichaam niet voldoende ijzer opneemt.

Wanneer spreken we van een milde anemie bij een volwassen vrouw?
A
Hb tussen de 6,0 mmol/l en de 7,5 mmol/l
B
Hb tussen de 6,5 mmol/l en de 8,1 mmol/l
C
Hb lager dan 5,0 mmol/l
D
Hb lager dan 8 mmol/l

Slide 15 - Quiz

- Referentiewaarden:
7,5 – 10 mmol/l (V)
8,1 – 11,0 mmol/l (M)

Hemoglobine

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Hemoglobine
  • HB
  • IJzerhoudend eiwit
  • Erytrocyt vrijwel geheel gevuld met eiwit
  • Kan zuurstof vasthouden (binden) en loslaten
  • Verantwoordelijk voor: transport O2 en CO2  in het bloed

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Hoe maken we het aan?
  • IJzer uit voeding nemen we op.
  • Welke voedingsmiddelen bevatten veel ijzer?

Slide 18 - Slide

Vlees
Peulvruchten, zoals bruine en witte bonen, linzen en sojabonen
Veel groenten, met name andijvie, artisjok, broccoli, courgette, doperwten, druivenblad, postelein, tomatenpuree, raapstelen en schorseneren
Noten
Vis: kabeljauw, haring, sardines, garnalen, mosselen en oesters
in gedroogd fruit, met name abrikozen en vijgen

Neem bij het eten ook vitamine C (zoals sinaasappel of kiwi). Dan wordt het ijzer beter opgenomen.
Oorzaken

Slide 19 - Slide

Denk ook aan een operatie of aan een ernstig ongeval
Referentiewaarden
Wat zijn referentiewaarden?
Wat zijn eenheden?

♀ Hb: 7,5-10 mmol/l
♂ Hb: 8,1-11 mmol/l

+ tabel 5.9 in hoofdstuk 5.13.4 "Wat betekent de uitslag"


Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Anemie
  • Er zijn te weinig rbc in het bloed. 
  •  Er zit te weinig Hb in de cellen.
  • Milde anemie geeft bijna geen klachten: (Hb ♂6,5-8,1 en ♀6,0-7,5) 

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

symptomen
Duizeligheid en vermoeidheid 
soms kortademigheid, hoofdpijn

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Oorzaken (vervolg)
Te weinig opname van ijzer uit de voeding
Bloedingen: in- of uitwendig, hevige menstruaties
Chronische aandoeningen:
1. Pernicieuze anemie > Vit. B12 injecties nodig
2. Te snelle afbraak van rode bloedcellen 

Slide 23 - Slide

Pernicieuze anemie: tekort aan Vit. B12 
Pernicieuze anemie (Vitamine B12-tekort door auto-immuun gastritis) is een bepaald soort bloedarmoede die kan ontstaan als gevolg van een auto-immuun gastritis. Dit is een aandoening waarbij de slijmvlieslaag in de maag blijvend beschadigd kan zijn.
diagnostiek: Hb, MCV.

Slide 24 - Slide

De meeste gevallen van bloedarmoede zijn het gevolg van ijzergebrek (door bijv. heftige menstruatie) Wordt gekenmerkt door kleine rode bloedcellen terwijl er bij enkele andere vormen van bloedarmoede juist grote rode bloedcellen zijn --> tekort vit. B12. 
MCV Mean Corpusculair Volume
-Om onderscheid te maken tussen:
  • Anemie met kleine rode bloedcellen (microcytair) 
  • Anemie met grote rode bloedcellen (macrocytair)

-Geeft gemiddelde inhoud van de rode bloedcellen aan. 

Slide 25 - Slide

De meeste gevallen van bloedarmoede zijn het gevolg van ijzergebrek (vooral door te veel bloedverlies zoals bij hevige en langdurige menstruaties)

Een ijzergebreksanemie wordt gekenmerkt door kleine rode bloedcellen terwijl er bij enkele andere voorkomende vormen sprake is van grote rode bloedcellen bijv. pernicieuze anemie.

Om onderscheid te maken: MCV bepaling naast Hb bepaling
MCV Mean Corpusculair Volume
Normaalwaarden 80-100 fL (femtoliter = 1 duizendste van een picoliter = 1 biljoenste deel van een liter)

MCV <80 fl microcytair - ijzergebreksanemie
MCV>100 macrocytair – gebrek B12 of foliumzuur

 

Slide 26 - Slide

De meeste gevallen van bloedarmoede zijn het gevolg van ijzergebrek (vooral door te veel bloedverlies zoals bij hevige en langdurige menstruaties)

Een ijzergebreksanemie wordt gekenmerkt door kleine rode bloedcellen terwijl er bij enkele andere voorkomende vormen sprake is van grote rode bloedcellen bijv. pernicieuze anemie.

Om onderscheid te maken: MCV bepaling naast Hb bepaling
behandeling

Slide 27 - Slide

This item has no instructions

Opdracht
Bedenk m.b.v. H.5.13 uit Medisch technisch handelen in Medilect, 2 vragen die je in een toets tegen zou kunnen komen rondom het onderwerp Hb en anemie.

Wissel de vragen uit met je buurvrouw of -man en formuleer samen de juiste antwoorden. 

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

behandeling

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

Huiswerk
  • Leren H.5.12, 5.13 en 4.4 Medisch technisch handelen 
  • Lezen H 5.14 en 5.15 (glucose, cholesterol, crp) Medisch technisch handelen.
  • Vragen meenemen die je bij de opdracht hebt gemaakt.

Slide 30 - Slide

This item has no instructions