Les 7, Module 7: Neurologische uitval en herhaling insult

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage, module 7, les 7

Neurologische uitval

2024-2025

  

                                             A. Buitenhuis & R. Koops

Hoe ziet de les er uit? 

- Terugblik vorige les

- Vragen uit de voorbereiding?

- Doornemen neurologische uitval 

- Oefenvragen met urgenties

- Casus oefenen

- Huiswerk 

Terugblik vorige les

Hoofdpijn

zijn er nog vragen over?

Zijn er hierover nog vragen?

Docent stelt controle vragen:

- Wat voor soort vragen stel jij in een dreigende situatie?

- Hoe moet je handelen bij een inspannings gebonden hitteberoerte?

- Waarom wordt DM genoemd op deze kaart?

Voorbereiding

Heb je je voorbereid? 

Zijn er vragen vanuit de voorbereiding? 

Laat je casus maar even zien!

Vragen inventariseren - na afloop evalueren of dit voldoende aan bod is gekomen

Wat komt er in jou op bij
het begrip
neurologische uitval?

Bij neurologische uitval kan er sprake zijn van uitval van:

Motoriek - verlamming

Gevoel - verdoofd/tintelingen

Gehoor

Gezichtsvermogen

Spraak

Neurologische uitval kennen we vooral van een CVA (ook wel beroerte genoemd) of TIA

In digitale versie triagewijzer: Motorische uitval, parese (spierzwakte/verlamming) of afasie (moeite met spreken en woorden vinden) , maar ook coördinatiestoornissen (=ataxie - denk aan 'dronkemansloop' ) 

Maar neurologische uitval kan ook voorkomen (al dan niet tijdelijk) bij MS/ALS hevig migraine of een hernia

Wat valt onder een beroerte?

Artsen spreken van een beroerte tot duidelijk is wat de oorzaak is:

• Afsluiting door of TIA of CVA

         Herseninfarct - arteriële afsluiting

BIJ CVA= 

Cerebro Vasculair Accident: Bloedvat blijf dicht

TIA = 
Transient Ischemic Attack:        

Tijdelijke afsluiting. Herstel binnen 24uur

• Hersenbloeding: bloedvat kapot

Begrijp de begrippen:

- Motorische uitval

- Parese 

- Afasie 

- Coördinatiestoornis

Bij neurologische uitval denken we vaak aan en CVA (dit hoeft niet altijd de oorzaak te zijn)

Cerebrovasculair accident (ook wel stroke of beroerte genoemd)
 

Snap je de begrippen:

- Motorische uitval

- Parese (spierzwakte/verlamming)

- Afasie (dat iemand niet kan zeggen

   wat hij/zij wil zeggen= spraakstoornis

- Coördinatiestoornis

Kun jij de FAST-test uitleggen?

• Waarvoor staat de afkorting?
• Hoe kun je dit uitvragen?
• Moeten alle onderdelen afwijkend zijn om van   

       neurologische  uitval te spreken?

Face - gezicht - hangt er een mondhoek af? Je kunt patiënt vragen om met de tanden bloot te lachen 

Arms - is er uitval van kracht in de armen? - laat patiënt beide armen voor zich uitsteken

Speech - hoe is de spraak van patiënt? Dubbele tong? Onsamenhangend? brabbelend? 

Time - Hoe lang zijn de klachten al aanwezig? 

Wanneer 1 onderdeel afwijkend is en dit is recent ontstaan gaan we uit van een CVA

In het Nederlands: "mond - spraak - arm - beroertealarm"

Waarom is het van belang om te weten hoe lang de klachten al aanwezig zijn?
Bij U1 zie ik <12 uur en bij U2 zie ik >12 uur...?

Dit heeft te maken met de behandeling van een herseninfarct. 

Trombolyse: medicijnen die het stolsel op kan lossen kan tot 12 uur worden toegepast.

Tot 24 uur nieuwe behandeling --> intra arteriële trombolyse

Tot 24 uur evt. ook trombectomie (via katheter het stolsel verwijderen) bij infarct

Neurologische uitval 

U2 urgentie 

Waarom is dat? 

En bij de U3: Coördinatiestoornis net voorbij?

Neurologische uitval door hernia

Hoe stellen we deze vragen om erachter te komen dat deze klacht zich uit door een hernia en niet door een beroerte?

HNP hernia nuclei pulposi - tussenwervelschijf puilt uit - oefent daardoor druk uit op een zenuwwortel - dit geeft uitstralende pijn.

Ezelsbruggetje - pijn van een hernia neemt toe bij Hoesten, Niezen, Persen (HNP...)

Wanneer de druk op de zenuwwortel groter wordt kan dit leiden tot zenuwbeschadiging en neurologische uitval --> gevoelsstoornis of krachtsverlies

Bij nekhernia - neurologische uitval in de armen

Bij rughernia - neurologische uitval in de benen (klapvoet)

Neurologische uitval door hernia: U3 

Andere oorzaken van neurologische uitval

Neurologische uitval kan ook worden veroorzaakt door andere ziektebeelden. Soms is het moeilijk om dit te onderscheiden van een CVA:

- Hersentumor (of metastasen) 

- Parese van Bell 

Voornaamste verschillen met CVA:

Hersentumor/metastase --> klachten ontstaan geleidelijk, waar ze bij een CVA veel sneller ontstaan

Parese van Bell: 

-Onschuldige aangezichtsverlamming, herstelt vaak spontaan

-Oorzaken o.a. oorontsteking, herpes zoster/simplex-virus, ziekte van Lyme, complicatie operatie, schedelletsel

-Verschil met CVA: bij CVA alleen spieren rondom mond verlamd, bij perifere facialisparese de hele gezichtshelft – wenkbrauwen niet meer fronsen, oog niet meer sluiten, mond niet bewegen

Oefenen met urgenties

Sluit je boek en/of digitale versie van de triagewijzer

Probeer uit je hoofd antwoord te geven op de vragen

Kun je de urgenties plaatsen? 

Peter belt over zijn vrouw: Haar mond hangt helemaal scheef aan de rechterkant en ze praat raar...een uur geleden was dit nog niet zo. Jij:

1. Geeft advies om dit nog even aan te zien, mogelijk een TIA, dit gaat binnen 24 uur over
2. Maakt een afspraak over enkele uren
3. Stuurt de huisarts op spoedvisite
4. Stuurt gelijk een ambulance

U1 urgentie, neurologische uitval (niet door een hernia) < 12 uur - mvr. kan een CVA hebben. 

Marije is bekend met een hernia in haar nek. Nu heeft ze het gevoel dat ze in haar linkerarm minder kracht heeft. Jij:

1. Maakt een afspraak binnen een uur voor Marije
2. Stuurt een ambulance naar Marije toe, ze heeft immers neurologische uitval
3. Maakt met Marije een afspraak binnen enkele uren
4. Stelt Marije gerust, deze klachten horen bij een hernia en gaan vanzelf over

U3 urgentie - neurologische uitval door hernia

Welke van de volgende antwoorden hoort bij urgentie U2?

1. Coördinatiestoornis langer dan 12 uur
2. Coördinatiestoornis korter dan 12 uur
3. Neurologische uitval korter dan 12uur, niet door hernia
4. Neurologische uitval door hernia

Antwoord B en C zijn U1 urgenties

Antwoord D is U3 

Casussen

Klassikaal

Luister naar de opname en doe mee (interactief)!

Pak je SOEP formulier erbij en type mee!

Klassikaal; , zie One Drive opname Neurologische uitval en insult . 

Bij elke stop interactief met studenten.

Welke vragen stellen ze? 

• NAW
• ABCD
• Toestandsbeeld met VG + MED
• Gesloten vragen met boek
• SV met hulpvraag
• Actie bij deze adviezen

Aan de slag!

Speel de door jou geschreven casussen uit met een klasgenoot. 

Denk aan je leerdoel (n.a.v. feedback midiproeve) 

Geef elkaar gericht feedback

Maak het elkaar niet te makkelijk

Vul ook een SOEP formulier in

Denk aan een emotie

Huiswerk

Maak Medilect module:  Diabetes

Voorbereiden + 2x casus schrijven (verschillende urgenties): 

Diabetes