19.1 bouw van pezen en spieren 6V 2324

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
19.1 Bouw van pezen en spieren
1 / 36
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
19.1 Bouw van pezen en spieren

Slide 1 - Slide

Welke spieren vind je niet in je organen?
A
Kringspieren
B
Lengtespieren
C
Willekeurige spieren
D
Onwillekeurige spieren

Slide 2 - Quiz

Spier pees
Spier
Spiervezel
Spierbundel

Slide 3 - Drag question

Welke spieren zijn elkaars antagonisten?
Spier 1 en spier

Spier 2 en spier
3
4

Slide 4 - Drag question

Hoe heet de taaie, stevige onderdelen die spieren met een botten verbinden?
A
Spierbundels
B
Platte spieren
C
Holle spieren
D
Pezen

Slide 5 - Quiz

Slide 6 - Video

Bouw van 
gewrichten

Botten/ Spieren
Pezen- verbinding bot en spier
Banden- verbinding bot en bot

Slide 7 - Slide

Een pees bestaat uit:
A
Botweefsel
B
Spierweefsel
C
Bindweefsel
D
Kraakbeenweefsel

Slide 8 - Quiz

Wat is de functie van een pees?
A
Beschermt de spier tegen beschadiging
B
Zorgt dat de spier niet uit elkaar valt
C
Aanspannen en ontspannen van de spier
D
Houd de spier aan het bot vast

Slide 9 - Quiz

Bouw van pezen
Pezen bestaan voornamelijk uit bindweefselcellen (fibroblasten) omgeven door veel tussencelstof: collageen (gemaakt door die bindweefselcellen).
Pezen kunnen een klein beetje uitrekken.

Pezen zijn nauwelijks doorbloedt.
 

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Fibroblasten - gap junctions
Om toch ‘informatie’ te kunnen uitwisselen (in de vorm van ionen/ secundaire boodschappers) staan deze cellen met eiwitkanalen – gap junctions – met elkaar in contact.

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Bindweefsel/ tussencelstof
collageen, elastine, reticuline, hyaluronzuur
collageen, lijmstof
collageen, kalk
nauwelijks
tussencelstof

Slide 15 - Slide

Achillespees
  • De achillespees is de grootste pees in ons lichaam.
  • Tijdens het (hard)lopen spannen spieren zich samen en ontspannen. Bijvoorbeeld de kuitspier.
  • De achillespees wordt tijdens het lopen opgerekt en weer verkort.

Slide 16 - Slide

Achillespees
1                                      2                                   3




1. De voet komt op de grond, de achillespees wordt een beetje in elkaar gedrukt (lichaamsgewicht)

Slide 17 - Slide

Achillespees
1                                      2                                   3




2. De kuitspier trekt samen, de achillespees wordt opgerekt

Slide 18 - Slide

Achillespees
1                                      2                                   3




3. Bij de afzet verkort de achillespees en komt energie vrij (veerenergie)

Slide 19 - Slide

Soorten spieren
Skeletspieren/dwarsgestreept

Gladde spieren

Hartspieren

Slide 20 - Slide

Bouw skeletspieren
Spiervezel is opgebouwd uit samengesmolten spiercellen. Deze cellen hebben meerdere kernen.

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Skeletspieren (dwarsgespreept)
Bestaat uit spiervezels
Vooral skeletspieren 
(en enkele huidspieren)
O.i.v. animale zenuwstelsel
Werkt snel / snel vermoeid

Slide 23 - Slide

Gladde spieren
Enkelvoudige, niet vergroeide cellen. Zit rond inwendige organen zoals darmen, blaas, bloedvaten, baarmoeder. Combinatie van kringspieren en lengtespieren (antagonisten).
Kunnen niet bewust worden aangestuurd. O.i.v. autonoom zenuwstelsel
Werkt traag / niet snel vermoeid

 

Slide 24 - Slide

Gladde spieren

Slide 25 - Slide

Hartspieren
Dwarsgestreept spierweefsel met vertakkingen. Via Gap-junctions verbonden waardoor gecoördineerde samentrekking kan plaatsvinden.
Kunnen niet bewust worden aangestuurd. oiv autonome zs

Slide 26 - Slide

Hartspieren

Slide 27 - Slide

gecoördineerd samentrekken

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Tot welk soort spiervezel hoort de skeletspier
A
gladde spiervezel
B
dwarsgestreepte spiervezel
C
hartspiervezel

Slide 30 - Quiz

Wat geven de
cijfers aan?
A
1-Dwarsgestreept 2-Hartspier 3-Gladde spieren
B
1-Hartspier 2-Gladde spieren 3-Dwarsgestreept
C
1-Gladde spieren 2-Dwarsgestreept 3-Hartspier
D
1-Hartspier 2-Dwarsgestreept 3-Gladde spieren

Slide 31 - Quiz

De spieren in je dunne darm bestaan uit
A
Glad spierweefsel
B
Dwarsgestreept spierweefsel
C
Hartspierweefsel

Slide 32 - Quiz

Zet de volgende woorden in de juiste volgorde van klein naar groot:
filament - spier - spierbundel - spierfibril - spiervezel

Slide 33 - Open question

Opdracht
Beschrijf op molecuul niveau op welke wijze de spier samentrekt. 
Gebruik in je verhaal de volgende begrippen: Let op de begrippen staan niet op volgorde
Sarcoplasmatisch reticulum
Actiepotentiaal
Acethylcholine en synaps
Myosine en actine
Atp
Z-lijn
Tropomyosine en de relatie met Ca2+
Motorische eenheid (gebruik bron 8 en 10 blz 98 en 99)

Slide 34 - Slide

Samenvatting
Voor de contractie van een spier is het volgende nodig:

aansturing door grote hersenen voor bewuste beweging
impuls gaat richting motorisch eindplaatje
acetylcholine komt vrij
geeft signaal door aan het membraan rondom de spiervezel
via de T tubili wordt het signaal geleid naar het sarcoplasmatisch reticulum
sarcoplasmatisch reticulum geeft vervolgens Ca2+ af
myosine bindt door actief ATP aan actine, spier schuift in elkaar tot de Z lijn

Slide 35 - Slide

Samengevat
Opbouw skeletspieren;

skeletspier is omgeven door spierschede (bindweefsellaag)
op het einde van spierschede gaat deze over in een pees waarmee de spier aan het skelet vastzit
deze pees bevat veel collagene vezels en is dus beperkt rekbaar
bestaat uit spierbundels, bestaat uit spiervezels
op spiervezels zijn motorische eindplaatjes aanwezig, impulsen worden hier doorgegeven aan spiervezels
acetylcholine is de neurotransmitter die spiervezels laat samentrekken
een spiervezel is weer opgebouwd uit myofibrillen, hier bevinden zich veel mitochondria en glycogeenkorrels

Slide 36 - Slide