Bouw van botten en beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Bouw van botten en beenverbindingen

.

Thema 5 - Basisstof 3 & 4 

Deze les

• Theorie
• Microscopie
• Zelfstandig werken
• Vragenlijst
• Afsluiten 

Bekijk het skelet in de afbeelding. Welke namen horen bij de nummers?

1

2

3

4

5

6

Ellepijp

Spaakbeen

Opperarmbeen

Kuitbeen

Scheenbeen

Dijbeen

Wat is bot 2?

Wat is bot 4?

Heiligbeen

Halswervels

Staartbeen

Lendenwervels

Borstwervels

Leerdoelen

Aan het eind van de les kunnen de leerlingen:

• De 2 soorten beenderen herkennen en beschrijven.
• De samenstelling van bot- en kraakbeenweefsel beschrijven, de weefsels herkennen en de onderdelen benoemen.
• De 4 manieren waarop botten met elkaar verbonden zijn, kunnen benoemen en onderscheiden.
• De bouw en werking van gewrichten kunnen beschrijven.

De bouw van botten

2 soorten beenderen:

• Pijpbeenderen --> Langwerpige botten
• Platte beenderen --> Schedelbeenderen, heupbeenderen 

2 typen weefsel voor stevigheid:

• Kraakbeenweefsel
• Botweefsel

Kraakbeenweefsel

Bestaat uit:

• Groepjes kraakbeencellen

• Tussencelstof --> Stevigheid maar toch buigzaam

Botweefsel

Botcellen zitten rondom kanaaltjes.

3 componenten:

• Bloedvat
• Botcellen
• Tussencelstof --> Kalkzouten en lijmstof

Tussencelstof 

• Kalkzouten --> Stevigheid 

Zonder kalkzouten is het bot erg buigzaam.

• Lijmstof --> Beetje buigzaam

Zonder lijmstof breekt het bot heel snel.

De tussencelstof van kraakbeenweefsel bevat meer kalkzouten dan lijmstof

1. Waar
2. Niet waar

In welk weefsel bevat het tussencelstof meer kalkzouten?

1. Botweefsel
2. Kraakbeenweefsel

Beenverbindingen

Gewrichten

• Gewrichtskapsel (rood) --> Verbind de 2 botten en botten op hun plek houden.

• Gewrichtsmeer (groen) --> Stroperige vloeistof, smeervet

• Kapselband (oranje) --> Helpen mee om botten op hun plek te houden.

Het kraakbeenlaag is er om je botten te beschermen tijdens het bewegen. De botten die kunnen namelijk tegen elkaar aan komen en dat kan pijnlijk zijn. Bij oude mensen kan het kraakbeenlaagje over de tijd gaan slijten waardoor zij pijn kunnen hebben bij bepaalde bewegingen. 

Soorten gewrichten

• Kogelgewricht  --> Schouder, heup
• Rolgewricht --> Onderarm
• Scharniergewricht --> Vingers

Gewrichtskapsel

Gewrichtskogel

Kapselband

Kraakbeen

Gewrichtskom

Gewrichtssmeer

Welk type gewricht verbind de opperarmbeen en de ellepijp?

1. Kogelgewricht
2. Rolgewricht
3. Scharniergewricht

Microscopie

1. Aanzetten
2. Tafel 
3. Preparaat
4. Juiste vergroting 
5. Scherpstellen

Microscopie 

Wat ? --> Bot- en kraakbeenweefsel bekijken en tekeningen maken.

- Botcel, tussencelstof en bloedvat

- Kraakbeencel en tussencelstof

Hoe? --> In tweetallen, maar zelfstandig tekenen.

Tijd? --> 40 min

Tekening inleveren, onvoldoende, voldoende of goed. 

Vragenlijst

• Tijd? --> 10 minuten
• Wat? --> Ga naar www.BSOT.nl 

Code -->  PNW-768

Klas --> 1HA2

• Klaar? --> Huiswerk maken Thema 5 - Bs 3&4 opdr 12 t/m 18

Leerdoelen

Aan het eind van de les kunnen de leerlingen:

• De 2 soorten beenderen herkennen en beschrijven.
• De samenstelling van bot- en kraakbeenweefsel beschrijven, de weefsels herkennen en de onderdelen benoemen.
• De 4 manieren waarop botten met elkaar verbonden zijn, kunnen benoemen en onderscheiden.
• De bouw en werking van gewrichten kunnen beschrijven.

Tot de volgende keer!

Huiswerk: Thema 5- Bs 3&4 opdracht 12 t/m 18