5.5.1. Gaswisseling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Wat is het wereld record adem inhouden?

Mededelingen:

Wat gaan we deze les doen?

Huiswerk bespreken

Oefen examenvraag

Uitleg Thema 5, basisstof 1: gaswisseling

Lezen en vragen maken

Huiswerk bespreken

Aan de slag!

Wat?	Oefen examenvraag in classroom
Hulp nodig?	zoek op in je boek, thema 4, basisstof 3: het hart
Klaar?	Lees Th 5 bs 1 Gaswisseling

Aan de slag!

LEERDOELEN

5.1

* je kunt delen van het ademhalingsstelsel de functies en kenmerken noemen

* je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de longen

* je kunt de werking van organen voor gaswisseling bij planten beschrijven

Basisstof 1: gaswisseling

Boek 5, Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding

Gaswisseling: alle organismen doen aan gaswisseling 

Gaswisseling vind plaats in de longen

Als er een plek gevuld is, verandert het molecuul van vorm. Daardoor heeft het meer affiniteit om zuurstof te binden.

When hemoglobin has no bound oxygen, nor bound carbon dioxide, it has the unbound conformation (shape). The binding of the first oxygen molecule induces change in the shape of the hemoglobin that increases its ability to bind to the other three oxygen molecules.

In the presence of dissolved carbon dioxide, the pH of the blood changes; this causes another change in the shape of hemoglobin, which increases its ability to bind carbon dioxide and decreases its ability to bind oxygen. With the loss of the first oxygen molecule, and the binding of the first carbon dioxide molecule, yet another change in shape occurs, which further decreases the ability to bind oxygen, and increases the ability to bind carbon dioxide. The oxygen bound to the hemoglobin is released into the blood's plasma and absorbed into the tissues, and the carbon dioxide in the tissues is bound to the hemoglobin.

Gaswisseling, via welk transportproces?

Diffusie

Diffusie is het proces waarbij opgeloste stoffen in een waterig milieu zich verplaatsen (diffunderen) van een gebied met een hoge concentratie opgeloste stoffen naar een gebied met een lage concentratie opgeloste stoffen.

Gaswisseling, via welk transportproces?

Gaswisseling in de longblaasjes

Diffusie wordt veroorzaakt door verschil in zuurstofspanning (pO2) en koolstofdioxidespanning (pCO2)

Oftewel:

Er is een concentratieverschil

en dan nu...

 nog meer action in de taxion!

maak opgave 5 t/m 7

mensen thuis... maak het online!

Hb = hemoglobine

HbO2 = oxyhemoglobine = hemoglobine geladen met zuurstof

zuurstof wil van waar een hoge pO2 is naar waar een lage p02 is

afb. 9

 Hoeveel zuurstofmoleculen er vrij komen in een weefsel 

is afhankelijk van de pO in een weefsel 

Hoe hoger de druk (pO2), 

hoe meer zuurstof aan hemoglobine 

gebonden zit

Hoe actiever een cel, hoe lager de pO2

BINAS

TABEL

83D

Transport van koolstofdioxide (CO2)

In weefsels vindt dissimilatie plaats waarbij O2 wordt verbruikt en CO2 vrij komt. 

1. CO2 diffundeert van het weefsel naar het bloedplasma

2. Vervoer van CO2 gaat op drie manieren:

    - CO2 gebonden aan hemoglobine (23%)

    - Waterstofcarbonaationen (HCO3-) in het bloedplasma (70%)

    - Als CO2 in het bloedplasma (7%)

3. CO2 diffundeert van het bloedplasma naar het vocht in de longblaasjes.

Aan de slag!

Wat?	Boek 5, thema 5, Basisstof 1: gaswisseling Lees blz. 60 t/m 68 - Noteer alle moeilijke woorden - Schrijf een vraag op, waar wil je meer over weten.
Hulp nodig?	schrijf je vraag op
Klaar?	Begin met het maken van de opdrachten 1,3,5,6,7,10

Aan de slag!

LEERDOELEN behaald?

5.1

* je kunt delen van het ademhalingsstelsel de functies en kenmerken noemen

* je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de longen

* je kunt de werking van organen voor gaswisseling bij planten beschrijven

Waardoor kan er snel gaswisseling plaatsvinden in de longen?

1. de wand van de luchtpijp is erg dun
2. er zit een laagje slijm in de longblaasjes
3. Het oppervlak van de longblaasjes is groot
4. alle antwoorden zijn goed

longblaasjes

long

bronchi

Luchtpijptakje

luchtpijp

Zuurstof wordt in het bloed vervoerd door het rode eiwit hemoglobine, evenwichtreactie: Hb + O2 <-> HbO2

Naar welke kant verloopt deze reactie in de weefsels en wat verandert als de pH daalt?

1. Naar rechts, gaat sneller bij lagere pH
2. Naar links, gaat sneller bij lagere pH
3. Naar rechts, gaat langzamer bij lagere pH
4. Naar links, gaat langzamer bij lagere pH

In welke bloedvaten vindt gaswisseling plaats met cellen?

1. Haarvaten
2. Slagaders
3. Aders
4. Bij allemaal

Wat is de invloed van de een lage pH op deze reactie?

Wat is de invloed van de aanwezigheid van veel CO2 op deze reactie?

Huiswerk

5.5.1 Gaswisseling Opdr. 1,3,5,6,7,10

5.5.2 Longventilatie Opdr 13 t/m 18

Functies slijmvlies 

(keel en neus)

1. De ingeademde lucht wordt schoner, doordat stofjes en bacteriën in het slijm plakken. Dit slik je uiteindelijk door. 
   
   
2. De ingeademde lucht wordt opgewarmd. 
   
   
3. De ingeademde lucht wordt vochtig. (waardoor diffusie beter gaat)
   
   
4. Lucht wordt geroken door geurzintuigcellen (bescherming)

https: