§1.2 stoffen scheiden

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

• Terugblik paragraaf 1.1
• introductie van scheidingsmethoden 

Wat gaan we doen vandaag?

Hiernaast zie je een mengsel.
Wat is dit voor een
soort mengsel?

1. Zuivere stof
2. Oplossing
3. Mengsel
4. Suspensie

Wat is de definitie van een mengsel? Een mengsel...

1. bestaat uit een soort moleculen.
2. bestaat uit meerdere soorten moleculen.
3. bestaat uit meerdere moleculen.
4. bestaat uit meerdere soorten atomen

Een mengsel heeft een

1. Kookpunt
2. Smeltpunt
3. Verdamppunt
4. Kooktraject

Na deze les kun je de volgende scheidingsmethoden beschrijven en in de juiste context gebruiken:

• bezinken, afschenken en centrifugeren.
• filtreren en zeven.
• indampen  
• extraheren

Wat weet je na deze les

Zuivere stof en mengsel

Een zuivere stof bestaat uit 1 soort deeltjes (moleculen)

Bij mengsels kun je de verschillende deeltjes van een elkaar scheiden

Het verschil tussen scheiden en ontleden van stoffen

de verschillende moleculen in een mengsel van elkaar te scheiden 

De moleculen veranderen niet

Je krijgt nu zuivere stoffen

Het verschil tussen scheiden en ontleden van stoffen

Je breekt de moleculen op in hun elementen

Alle moleculen gaan kapot 

Bezinken is scheidingsmethode 

op basis van een verschil in dichtheid tussen de stoffen van een mengsel. 

Bezinken is een geschikte methode om een suspensie te scheiden in een vaste stof en een vloeistof.

Als de dichtheden dicht bij elkaar liggen zal het bezinken lang duren. Met centrifugeren kun je dit proces versnellen

Bezinken en centrifugeren

Bezinken en centrifugeren

Is centrifugeren een chemische reactie?

1. ja, want er ontstaan nieuwe stoffen
2. ja, want er verdwijnen stoffen
3. nee, het is een scheiding
4. nee, het is een fase-overgang

Filtreren (en zeven) is een scheidingsmethode 

op basis van een verschil in deeltjesgrootte tussen de componenten van een mengsel.

Filtreren is een geschikte methode om een suspensie te scheiden in een vaste stof en een vloeistof.

De vaste stof blijft hierbij op het filter liggen; dat is het residu. De vloeistof gaat door het filter heen; dit noemt men het filtraat.

Filtreren (en zeven)

Filtreren (en zeven)

Noem een voorbeeld van filtreren

Hoe heet de oplossing die wordt opgevangen bij filtreren?

1. bezinksel
2. residu
3. filtraat
4. extract

Indampen is een scheidingsmethode 

op basis van een verschil in kookpunt. 

Indampen is een geschikte methode op oplossingen van vaste stoffen (bv zout in water) te scheiden.

Het oplosmiddel (laag kookpunt) verdampt, de vaste stof blijft over.

indampen

indampen

Bij het indampen van een oplossing van zout in water..

1. Verdampt het zout en het water gelijkmatig
2. verdampt alleen het water en blijft het zout achter
3. Verdampt alleen het zout
4. wordt het zout ontleed

Extraheren is een scheidingsmethode 

op basis van een verschil in oplosbaarheid van de componenten in een bepaald oplosmiddel dat bij een extractie wordt gebruikt. 

Dit oplosmiddel heet het extractiemiddel.

Extraheren is een geschikte methode voor het scheiden van mengsels van vaste stoffen.

Extraheren

Extraheren

Overzicht

Een zuivere stof kun je scheiden met een scheidingsmethode

1. Juist
2. Onjuist

Wat gebeurt er bij scheiden?

1. Uit een beginstof ontstaan meerdere reactieproducten
2. Je laat een mengsel reageren zodat er meerdere stoffen ontstaan
3. Je sorteert de stoffen uit het mengsel op stofeigenschap
4. Je voert een reactie uit waarbij de elementen weer ontstaan

Filtreren is scheiden op basis van ......

1. Kookpunt
2. Oplosbaarheid
3. Deeltjesgrootte
4. Aanhechtingsvermogen

Extraheren is scheiden op basis van .....

1. Kookpunt
2. Oplosbaarheid
3. Deeltjesgrootte
4. Aanhechtingsvermogen

Met welke scheidingsmethode kan je een suspensie scheiden?

1. Bezinken
2. Adsorberen
3. Destilleren
4. Filtreren

Ik heb een mix van zout en peper gekocht. Hoe ga ik die 2 stoffen van elkaar scheiden post zodat ik een hoopje peper en een hoopje zout heb?

4.4 Rekenen aan reacties - basis

Huiswerk

Doorlezen §1.3

Maak een mindmap met daarin:

- scheidingsmethodes

- op basis waarvan

- voor welke type mengsels