V2 H3 Bvb en obwb

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

V2: H3 bvb en obwb

Grammatica zinsdelen

Lesdoelen

- Je weet dat een bijvoeglijke bepaling een zinsdeelstuk is (onderdeel van een zinsdeel) en extra informatie geeft over een zelfstandig naamwoord.

- Je weet dat een ondergeschikte bijwoordelijke bepaling een zinsdeelstuk is (onderdeel van een zinsdeel en extra informatie geeft over een niet zelfstandig naamwoord.

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Gezegde (WG of NG)

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling (bvb)

- Ondergeschikte bijwoordelijke

bepaling (obwb)

Zinsdelen

Zinsdeelstukken

Vb. 1 bijvoeglijke bepaling/ bvb

Het nieuwe museum \ werd \door de Dordste burgemeester\ geopend.

nieuwe = bvb bij het zn/ de kern museum (welke/ wat voor museum?)

Dordtse = bvb bij het zn/ de kern burgemeester (welke/ wat voor burgemeester?)

De bijvoeglijke bepaling (bvb)

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een deel van een andere zinsdeel.
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het belangrijkste zelfstandig naamwoord in een zinsdeel (= de KERN).
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.
• Een bijvoeglijke bepaling vind je door te vragen: welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

Vb. 2 bijvoeglijke bepaling/ bvb

De slimme jongen \is \ lid \ geworden \ bij de beste voetbalclub van ons dorp.

slimme = bvb bij het zn/ de kern jongen (welke/wat voor + jongen?) 

beste = bvb bij het zn/ de kern voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

van ons dorp = bvb bij het zn/ de kern voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

Kort samengevat:

Een bvb zegt iets van de kern die een ZELFSTANDIG NAAMWOORD is in een zinsdeel.

Wat is een bijvoeglijke bepaling?

1. Dat is een zinsdeel.
2. Het is geen zinsdeel, het is een woordsoort
3. Dat is een deel van een zinsdeel.
4. Een bijvoeglijke bepaling is hetzelfde als een bijvoeglijk naamwoord.

'De lange, mooie jongen | kwam | niet.'
Wat is de bijvoeglijke bepaling in deze zin?

1. lange
2. mooie
3. jongen
4. niet

Wat zijn bijvoeglijke bepalingen in deze zin?
De houten tafel | staat | bij de jongen uit Frankrijk.

1. houten, de jongen
2. houten, staat
3. houten, uit Frankrijk
4. staat, uit Frankrijk

Nu over naar: 

De ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

(obwb)

De ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

• De obwb is een deel van een ander zinsdeel.
• De obwb zegt iets over de kern die een niet-zelfstandig naamwoord is in een zinsdeel.
• De obwb kan voor of achter een niet-zelfstandig naamwoord staan.
• Soms zit een obwb binnen een bijvoeglijke bepaling zoals: (heel > lekkere, ontzettend > saaie etc.)

Vb. ondergeschikte bijwoordelijke bepaling/ obwb

De sommen | vind | ik | erg moeilijk.

-> Welke kern(en) vind je in deze zin?

Vb. ondergeschikte bijwoordelijke bepaling/ obwb

De  sommen | vind | ik | erg moeilijk.

-> Welke woorden zeggen iets over deze kernen?

erg = obwb bij moeilijk (moeilijk is een niet-zelfstandig naamwoord, dus is erg een obwb bij moeilijk)

Vb. obwb en bvb

De ingewikkelde opdrachten van gisteren| vonden | de leerlingen van klas A2A | behoorlijk interessant.

-> Wat zijn de kernen in deze zinnen? 

Vb. obwb en bvb

De ingewikkelde opdrachten van gisteren| vonden | de leerlingen van klas A2A | behoorlijk interessant.

-> Welke woorden zeggen iets over deze kernen?

Vb. obwb en bvb

De ingewikkelde opdrachten van gisteren| vonden | de leerlingen van klas A2A | behoorlijk interessant.

ingewikkelde is bvb bij opdrachten

van gisteren is bvb bij opdrachten

van klas A2A is bvb bij leerlingen

behoorlijk is obwb bij interessant

De dierentuin verkoopt heel bijzondere cadeaus.
OBWB?

1. De
2. bijzondere
3. cadeaus
4. heel

De afloop van de voorstelling was erg verrassend
obwb:

1. erg->verrassend
2. De afloop->de voorstelling

De lange reis was erg vermoeiend

obwb:

1. lange -> reis
2. erg -> vermoeiend

Sara heeft een erg trage computer.

Wat is / zijn obwb?

1. een erg trage
2. trage
3. erg
4. een trage

In welk rijtje staan signaalwoorden voor een toegevend tekstverband?

1. aan de hand van, zodat, om te, met behulp van
2. kortom, al met al, samengevat, met andere woorden
3. als (...dan), indien, tenzij, wanneer
4. ook al, weliswaar, hoewel, desondanks, niettemin

Wat is GEEN signaalwoord voor

doel-middel?

1. waarmee
2. even ... als
3. zodat
4. door middel van

Signaalwoorden voor
doel-middel zijn:

1. om... te, daarna, aangezien
2. zodat, om... te, door middel van
3. zodat, door middel van, kortom
4. kortom, daarom, immers

Doel-middel

1. Mijn buurman volgt een cursus Engels, zodat hij de kans op een internationale carrière vergroot.
2. Ik heb besloten meer aan sport te gaan doen, omdat ik me de laatste tijd slap en futloos voel.
3. Op mijn school zijn de regels dit jaar een stuk strenger geworden. Hetzelfde is gebeurd op de school van mijn zus.
4. Kaartjes voor popconcerten zijn de laatste jaren enorm gestegen. Maar de tickets voor de bioscoop of het theater zijn nauwelijks duurder

wat maakt een voorwaardelijk verband duidelijk?

1. een andere kant van de zaak aangegeven
2. geeft de auteur een verkorte weergave van informatie uit de tekst
3. onder welke voorwaarden iets gebeurd
4. geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken

Welke signaalwoorden horen bij een voorwaardelijk verband?

1. Adhv, zodat, om te, dmv, met, middels en opdat
2. Als, indien, tenzij, wanneer, als dan
3. Kortom, samengevat, met andere woorden en al met al.
4. Ook al, zij het dat, weliswaar, alhoewel, ofschoon, desondanks,

voorwaardelijk verband

1. indien
2. zoals
3. vervolgens
4. omdat

Wat is het vaste voorzetsel?
Hij wil ... je praten.

1. voor
2. over
3. met
4. over

Wat is een voorbeeld van een vast voorzetsel?

1. houden van
2. bang zijn voor
3. rekenen met
4. verliezen door

Wat is ook alweer een vast voorzetsel?

1. Een voorzetsel dat bij een bepaald werkwoord hoort.
2. Geven een reden/oorzaak aan
3. Gebruik je in combinatie met een ander woord.
4. Achter, bij, door, naar, tussen, tijdens.

Wat is een voorzetseluitdrukking?

1. woordcombinaties
2. woordcombinaties die vervangen kunnen worden door een woord
3. woordcombinaties die vervangen kunnen worden door een werkwoord
4. woordcombinaties die vervangen kunnen worden door een voorzetsel

Wat is een voorbeeld van een voorzetseluitdrukking?

1. gedurende
2. voor
3. tijdens
4. ten tijde van

Vervang de voorzetseluitdrukking.

In het kader van

1. om
2. tegen
3. vanwege
4. in

Wat is geen voorbeeld van een voorzetseluitdrukking?

1. In tegenstelling tot
2. Met behoud van
3. In plaats van
4. In de tussentijd

Vervang de voorzetseluitdrukking.

aan de hand van

1. aan
2. van
3. met
4. tegen

In welke zin staat een voorzetseluitdrukking?

1. De sleutels hangen altijd aan het haakje bij de voordeur.
2. PSV speelde in Venlo een moeizaam duel.
3. Het orkest stond onder leiding van een jonge dirigent.

In welke zin zit een voorzetseluitdrukking?

1. Ik kan woensdag niet leren vanwege mijn voetbalwedstrijd.
2. Ik houd enorm veel van friet en pizza.
3. Ik heb geen ervaring met oppassen.
4. Ik heb geleerd met behulp van wrts.

bepaalde telwoorden geven een onduidelijker aantal aan dan onbepaalde telwoorden.

1. waar
2. niet waar

Hoe herken je een telwoord?

1. geeft een aantal aan
2. je kunt tellen
3. geeft een volgorde aan
4. is altijd een getal of cijfer

Wat is geen telwoord?

1. eerste
2. meeste
3. kleinste
4. laatste

Wat voor telwoord is:

veel

1. bepaald
2. onbepaald

Telwoord 'veel' is een...

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Wat voor soort telwoord staat in de zin:

Er zijn vier soorten telwoorden.

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Telwoord is hier..

1. achttien
2. Bijna
3. Overal
4. Dus

Aan het werk!

Maak alle opdrachten af van H3. Klaar? Maak de oefentoetsen online en de extra opdrachten.

Succes met de toets!