Grammatica De Brug: Les 3 (LV, MV en BWB)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Lesdoelen 

Aan het eind van deze les...

• ... kun je het gezegde én lijdend voorwerp vinden in zinnen met wederkerende werkwoorden 

    

Wat valt je op?

1: Ik schaam me.

2: Hij ergert zich.

3: Zij wast zich.

4: Je bezeert je.

5: Ik bemoei me met jouw zaken.

6: Zij vragen zich af wat jij hier doet.

7: Wij spannen ons erg in.

8: Zij vergist zich nooit.

9: Hij heeft zich gestoten.

10: Ik heb me verbrand.

Wederkerende voornaamwoorden

Je

Me

Zich

Ons

Wederkerende werkwoorden

Wederkerende werkwoorden hebben in het Nederlands ‘zich’ ervoor staan, bijvoorbeeld: ‘zich vergissen’.

Wederkerende werkwoorden kunnen onderverdeeld worden in:

1. verplicht wederkerende werkwoorden
2. toevallig wederkerende werkwoorden.

Bij verplicht wederkerende werkwoorden hoort het voornaamwoord bij het werkwoordelijk gezegde

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

Er zijn twee soorten wederkerende werkwoorden.

Verplicht wederkerend werkwoord

Hoort bij een wederkerend voornaamwoord (me, je)

Het wederkerend vnw hoort hier bij het WWG

Gaat om iets wat je alleen zélf kunt doen.

Toevallig wederkerend werkwoord

Hoort niet altijd bij een wederkerend vnw, het is iets wat je ook voor een ander kunt doen. 

Het wederkerend vnw hoort hier bij het LV: heb jij je vermaakt?

Voorbeeld wederkerend ww

Ik vergis me wel eens.

Je kunt een ander niet vergissen, alleen jezelf. Daarom noem je dit een verplicht wederkerend werkwoord. 

Bij het werkwoord hoort een wederkerend voornaamwoord (me).

Dit hoort bij het werkwoordelijk gezegde: vergis me

Voorbeeld wederkerend ww

Heb jij je gisteravond vermaakt op Leanders feestje?

1. Je kunt jezelf vermaken, maar ook een ander.
2. Daarom noem je dit een toevallig wederkerend werkwoord. 
3. Bij het werkwoord hoort een wederkerend voornaamwoord (je).
4. Hier hoort 'je' bij het lijdend voorwerp

Verplicht wederkerende werkwoorden

zich bemoeien 

zich ergeren

zich gedragen

zich uit de voeten maken

zich ontfermen

zich schamen

zich uitsloven

zich vergissen

zich verschuilen

zich verslapen

zich verslikken verspreken

zich voornemen

Toevallig

wederkerende werkwoorden

(zich) amuseren

(zich) bezeren

(zich) aankleden

(zich) scheren

(zich) verwonden

(zich) vermaken

(zich) wassen

Toevallig wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een toevallig wederkerend werkwoord is:

Hij wast zich elke dag.

(ook mogelijk: Hij wast zichzelf elke dag of Hij wast de auto.)

wwg = wast        lv = zich

Wat is het wwg?
Vanwege het arrestatiebevel houden we ons schuil in de heuvels.

Wat is het wwg?
In vlakke gebieden blijken boeren zich meer te ontfermen over zwakke dieren.

Wat is het wwg?
In het circus schijnen die jongens zich kostelijk te amuseren.

Wat is het wwg?
Tijdens de pauze verstop ik me vaak voor mijn klasgenoten.

Wat is het lv?
Tijdens de pauze verstop ik me vaak voor mijn klasgenoten.

Wat is het wwg?
De secretaresse herinnerde mij aan de afspraak met de journalist.

Wat is het lv?
De secretaresse herinnerde mij aan de afspraak met de journalist.

Zelf aan de slag

Maak (online): Grammatica, §3 ZD Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende ww, opdr.  1  t/m 4.

Ben je klaar?

1. Verder lezen in je leesboek.

2. Na overleg: HW ander vak afmaken.

3. Na overleg: toets ander vak leren.

Einde van de les