3.1 Fenotype / genotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

GENETICA

Heterochromie is de medische benaming van kleurverschil in de iris van het linker- en rechteroog, of waarin één iris verschillende kleuren heeft. Twee verschillend gekleurde ogen is zeer zeldzaam en wordt heterochromia iridum genoemd. Kleurverschil in één oog komt wat vaker voor en wordt heterochromia iridis genoemd.

hoofdstuk 3 - erfelijkheid

Heb je maandag nog
aan biologie gewerkt?

1. ja
2. nee

BEGRIPPENLIJST

genotype

fenotype

karyogram

autosoom

homologe chromosomen

geslachtschromosomen

gen

genotype

fenotype

karyogram

autosoom

homologe chromosomen

geslachtschromosomen

gen

allel

dominant

recessief

heterozygoot

homozygoot

monohybride kruising

X-chromosomale kruising

Welke woorden
ken je nog niet?

lesdoelen

* je hebt de voorkennistoets gemaakt in de digitale methode

en/of

*je hebt de voorkennistoets gemaakt op papier

* je hebt gewerkt aan 3.1 - 1 t/m 12 en/of 3.2 - 16 t/m 22

KARYOGRAM / HOMOLOGE CHROMOSOMEN / 

AUTOSOMEN / GESLACHTSCHROMOSOMEN

CHROMOSOOM

GEN/NUCLEOTIDE

De gekleurde staafjes staan voor de bouwstenen van DNA: nucleotiden.

In DNA vinden we 4 verschillende:

A                  tegenover              T

C                  tegenover              G

                          BEGRIPPENLIJST

DNA

DNA + milieu

alle chromosomen netjes gerangschikt

alle chromosomen buiten de X en Y

chromosomen van een paar met dezelfde lengte en vorm

het X en Y chromosoom

gedeelte van chromosoom, codeert voor eiwit

genotype

fenotype

karyogram

autosoom

homologe chromosomen

  geslachtschromosomen

                                              gen

Hoeveel paar autosomen heb jij?

1. 2
2. 22
3. 23
4. 46

Je fenotype wordt bepaald door de genen van je ouders en door het milieu.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel genen heb jij (om en nabij)?

1. 206
2. 4.500
3. 20.000
4. 1.300.000

Bij sommige diersoorten worden de geslachten op een andere manier bepaald dan door geslachtschromosomen. Bij bijen zijn de mannetjes (darren) haploïd. Darren ontwikkelen zich uit onbevruchte eicellen. Vrouwelijke bijen ontstaan uit bevruchte eicellen. De larven die hieruit ontstaan ontwikkelen zich afhankelijk van de voeding die ze krijgen tot een koningin of tot een werkbij.

Zijn de verschillen tussen een werkbij en een koningin erfelijk of zijn het modificaties?
Leg je antwoord uit. [2p]

Bij een twee-eiige tweeling is:

1. Het genotype en fenotype hetzelfde
2. Alleen fenotype hetzelfde
3. Genotype en fenotype verschillend
4. Alleen fenotype verschillend

Wetenschappers onderzoeken welke eigenschappen bij mensen het gevolg zijn van genetische aanleg en welke eigenschappen vooral tot stand komen door invloeden uit het milieu. Uit onderzoek blijkt dat het gewicht bij vrouwen van 20 tot en met 29 jaar voor 72-85% genetisch wordt bepaald.

Leg uit hoe wetenschappers dat zouden kunnen afleiden uit de resultaten van een onderzoek bij eeneiige tweelingen. [3p]

Hoeveel punten had je voor de tweelingvraag?

1

2

3

Geef deze les beoordeling.

1. Onvoldoende!
2. Voldoende.
3. Goed.
4. Zeer goed!

Leg je beoordeling uit:
Wat vond je goed? Wat kan er beter?