BS 1 genotype en fenotype mavo 3 2024-2025

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat een genotype , fenotype en gen is
• 
  
• Je kan beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen op hun nakomelingen via chromosomen.

Van chromosomen naar genen

Elk lichaamscel bevat 46 chromosomen. 

Alle chromosomen bestaan uit DNA. 

Het DNA bevat genen. 

Gen = een stukje DNA met code voor 1 erfelijke eigenschap

Chromosomen, DNA 

en genen

Zo'n 'code' noemen we een gen.

Een gen codeert voor een specifieke erfelijke eigenschap.

Gen en allel

Voorbeeld: 

Gen codeert voor haarkleur

Allel zijn de verschillende vormen van een gen. Haarkleur variatie (vormen) vb. zijn blond, zwart, bruin

FENOTYPE EN GENOTYPE

GENOTYPE

De informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme. 

FENOTYPE

Wat je ziet van een eigenschap

Genotype en fenotype

Genotype

Is altijd hetzelfde

Fenotype

Kan worden veranderd

Bij de vorming van geslachtscellen (reductiedeling) ontstaan veel verschillende genotypen.

Bij moeder gebeurt hetzelfde.

Hoe ontstaat het genotype?

• Vorming van geslachtscellen door reductiedeling (meiose)
• Genen komen enkelvoudig voor, dus niet in paren.
• Bevruchting: unieke combinatie van genen.
• Genen komen in paren voor.
• Mitose vanaf bevruchting voor groei vanembryo.

Fenotype

Fenotype=het uiterlijk van een orgamisme

Genotype: alle erfelijke informatie die vaststaat in het DNA/chromosomen.

Fenotype: het uiterlijk van een organisme.

Fenotype & Genotype

Genen bepalen het fenotype, maar ook milieufactoren.

Voorbeeld (zie foto): 

Genotype = blanke huidskleur

Fenotype = blanke huidskleur

Milieufactor = zon  
Gevolg fenotype = bruine huidskleur

Relatie tussen genotype & fenotype

Genotype + Milieu --> Fenotype

Filmpje over fenotype

0

check leerdoelen...

Welke uitspraak over genotype en fenotype klopt het best?

1. Het fenotype komt voort uit het genotype.
2. Het genotype komt voort uit het fenotype.
3. Het fenotype komt voort uit het genotype en milieuinvloeden.

Heeft een vlo hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. hetzelfde fenotype en genotype
4. verschillende genotype en fenotype

Genotype

Fenotype

Haarkleur

Karakter

Bloeddruk

DNA

Vorm van je mond

Niet iedereen wordt even lang.
Hoe lang je wordt, hangt ook af van je erfelijke aanleg.

Waardoor wordt lengte bepaald?

1. Alleen door het genotype
2. Alleen door invloeden uit de omgeving
3. Door het genotype en invloeden uit de omgeving

Is het genotype van de larve hetzelfde als het genotype van het volwassen dier?

1. Ja
2. Nee

Niet iedereen is even gespierd. Sommige mensen hebben aanleg om snel gespierd te worden. Training helpt om je spieren te ontwikkelen.
Waardoor wordt de spierontwikkeling bepaald?

1. Alleen door het genotype.
2. Alleen door invloeden uit de omgeving
3. Door het genotype en invloeden uit de omgeving