Leerdoelgericht lesgeven

• Communicatie
• HBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 1-4

Tekst

Naam van de Trainer

Leerdoelgericht lesgeven; de kennismaking

Naam School

Datum

Wat hoop je deze training te leren?

Doelen

Aan het einde van de module:

1. Kun je uitleggen wat leerdoelgericht lesgeven betekent
2. Kun je leerdoelen formuleren die voor leerlingen begrijpelijk zijn
3. Heb je ervaring opgedaan met het vormgeven van een les vanuit een leerdoel
4. Kun je de vervolgstap benoemen die je gaat zetten in leerdoelgericht lesgeven

Inhoud training

• Over leerdoelgestuurd lesgeven
• Onderliggende theorieën
• Praktijkvoorbeeld

Pauze

• Het Curriculum
• Leerdoelen formuleren
• Afsluitende (praktijk)opdracht
  

Leerdoelgericht lesgeven

Van leerstofgericht lesgeven naar leerdoelgericht lesgeven

Wat is het?

• Leerdoelen zijn het startpunt van onderwijs
• Niet de methode is leidend, maar de onderwijsinhoud (de leerdoelen)
• Hier heb je zélf invloed op

Onderwijs begint bij leerdoelen; wat wil je leerlingen leren? Waarom sta je voor de klas?

Beklijven van de stof

Als je de methode als uitgangspunt neemt, loop je de kans dat je niet 'duurzaam' aan het lesgeven bent. 

Belangrijk is om herhaling in je lessen te bouwen (denk ook aan Wijze Lessen)

Brede vaardigheden

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen de vaardigheden leren die ze nodig hebben?

Bijv. onderzoek doen, plannen, informatievaardigheden

Formatieve evaluatie 

> hoe ga je toetsen?

> hoe controleer je of leerlingen het hebben gehaald?

> mogen leerlingen falen?

Wat hoop je dat het werken vanuit leerdoelen je gaat opleveren?

Waarom?

• Van passieve leerling naar actieve leerling
• Van demotivatie naar motivatie
• Makkelijker leerwinst meten
• Beter leerlinggedrag sturen

Eigen accenten

• Waarom sta je voor de klas? 
• Wanneer ben je tevreden?
  
• Aan welk leerdoel besteed je minder tijd dan je zou willen?

Welke vakinhoudelijke (globale) leerdoelen vind jij zelf belangrijk?

Aan welke leerdoelen besteed je weinig tijd, maar zou je wel aandacht aan willen besteden?

Wat komt er bij leerdoelgericht lesgeven kijken?

Onderdelen

• Goede leerdoelen formuleren
• Directe instructiemodel
• Begeleiden van zelfwerkzaamheid van leerlingen
• Controleren aan de hand van succescriteria

Hoe ziet leerdoelgericht lesgeven er uit?

Het model

Een praktijkvoorbeeld

Kies een praktijkvoorbeeld die bij jouw past. De docenten plaats je in de leerling-rol. Dus de docenten doorlopen de cyclus alsof ze leerling zijn.

Voorbeelden van leerdoelen:

1. Je kunt beredeneren in welke voedingsbodem een dictatuur kan ontstaan (geschiedenis)
2. Je kunt vulkanisme als endogeen proces beschrijven (Aardrijkskunde)

Stel bijvoorbeeld de vraag: wat denk je dat er gebeurd als je het zo doet? Hoe reageren leerlingen? Hoe reageren jouw leerlingen?

Pauze

Pauze

Theorie

De speltheorie

Miyamoto

Denk aan Super Mario; opnieuw blijven proberen, tot het lukt. Uiteindelijk naar de eindbaas.

Nudging: de speler het idee geven da hij zelf de opdracht heeft volbracht, maar je 'duwt' eigenlijk de leerling de goede richting op.

Herhaling als basis van het leren

Vergeetcurve (Ebbinghaus)

Directe Instructie-model

Stockard et al. (2018)

Denk aan Super Mario; opnieuw blijven proberen, tot het lukt. Uiteindelijk naar de eindbaas

Het probleem van zelfontdekkend leren

Kirschner, Sweller and Clark (2006)

Vooral voor beginners is zelfontdekkend leren niet de meest efficiënte strategie. 

Echter, het kan voor experts wél een nuttige strategie zijn. 

Growth mindset

Carol and Dweck (2018)

Het denken in groeimogelijkheden (growth) of in vaste patronen 'zo ben ik nou eenmaal' (fixed mindset).

Ervaren van succeservaringen (falen is belangrijk!). Geen lessen in Growth Mindset, maar verweven in je lessen.

Opbouw curriculum

Even voorkennis activeren

Is niet erg als je deze begrippen niet kent(!)

Eindtermen

Kerndoelen

CE

SE

Wettelijke leerdoelen voor bovenbouw VO

Wettelijke leerdoelen onderbouw VO (en PO)

Verantwoordelijkheid voor de school

Syllabi

Curriculum.nu

• Herziening curriculum
• Aangeboden aan de minister
• Overladen
• Weinig samenhang
• Betere doorstroom

Praktijkopdracht

• Bekijk de eindtermen of kerndoelen
• Passen de leerdoelen bij je eigen accenten?

Welke onderdelen vind jij belangrijk in je lessen (je eigen visie)?

Leerdoelen formuleren

Leerdoelen formuleren voor de les van morgen (of de eerstvolgende les). 

Waar moet je aan denken? Docenten zélf aan het denken zetten. 

Een paar voorbeelden

Wat vind jij goede leerdoelen? En waarom?

Paragraaf 2 t/m 6 van hoofdstuk 5

1. Goed leerdoel
2. Slecht leerdoel

Je leert over de stelling van Pythagoras

1. Goed leerdoel
2. Slecht leerdoel

Je moet met enkele voorbeelden kunnen uitleggen dat de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland totalitaire dictaturen waren.

1. Goed leerdoel
2. Slecht leerdoel

Ik kan (in het Frans) iets kopen of bestellen en naar de prijs vragen.

1. Goed leerdoel
2. Slecht leerdoel

De kandidaat kan de relatie tussen de bouw van hart en bloedvaten en hun functie beschrijven en de relatie tussen de bouw en werking uitleggen.

1. Goed leerdoel
2. Slecht leerdoel

Praktijkopdracht

Bespreek in groepjes

• Hoe maak je goede leerdoelen? 
• Welke criteria kun je daarbij opstellen?

Kies een werkvorm die bij jou als trainer past. 

Handvatten

• Start met 'ik kan' of 'je kunt'
• Plaats vakinhoud in het leerdoel
• Gebruik handelings-werkwoorden
• Hanteer een meetbare norm

Dus niet:

Je kent de onderdelen van een vulkaan

Maar:

Ik kan de onderdelen van een vulkaan (zoals benoemd in de begrippenlijst) aanwijzen op een doorsnede van een vulkaan

Aan de slag

Eindopdracht

• Kies het leerdoel waar je mee wil gaan werken
• Beschrijf dit zo goed mogelijk, zodat leerlingen dit begrijpen
• Doorloop de fases van het LGL-model en bereid deze voor
• Bedenk waar lln'en tegenaan lopen en wat er fout kan gaan en speel daarop in (bereid voor)

Vervolg...

Waarom?

• Doorlopende leerlijn
• Beter inzicht in wat leerlingen moeten kennen/kunnen
• Loskomen van methode
• Invloed in onderwijs(vorm)
• Andere manier van toetsing
• Beter differentiëren/maatwerk
• Vakoverstijgend werken

Onderwijs begint bij leerdoelen; wat wil je leerlingen leren? Waarom sta je voor de klas?

Beklijven van de stof

Als je de methode als uitgangspunt neemt, loop je de kans dat je niet 'duurzaam' aan het lesgeven bent. 

Belangrijk is om herhaling in je lessen te bouwen (denk ook aan Wijze Lessen)

Brede vaardigheden

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen de vaardigheden leren die ze nodig hebben?

Bijv. onderzoek doen, plannen, informatievaardigheden

Formatieve evaluatie 

> hoe ga je toetsen?

> hoe controleer je of leerlingen het hebben gehaald?

> mogen leerlingen falen?

Onderdelen

• Curriculum-herziening
• Leerdoelen formuleren
• Andere toetsvormen
• Een ander PTA
• Keuzes maken (bijv. op basis van visie)
• Etc.

Zijn er nog vragen?

Bedankt en succes!