§4

Het stroomgebied is

1. De hoofdrivier en alle zijrivieren
2. hetzelfde als het stroomstelsel
3. Het hele gebied dat afwatert op een rivier en de zijrivieren

Stroomgebied

'Het stroomgebied van de Maas is groter dan het stroomgebied van de Rijn.'

1. juist
2. onjuist

Sleep de onderdelen op de juiste plek

Delta

Meander

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Het verhang is het grootste in

1. de benedenloop
2. de middenloop
3. de bovenloop

Welk verband is er tussen
vertragingstijd en
verstedelijking?

1. Na verstedelijking was de vertragingstijd groter
2. Na verstedelijking was de vertragingstijd kleiner

Debiet

Dit is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde.

Hoog debiet

Veel relief

Laag debiet

Geen relief

Regiem 

De verdeling van de hoeveelheid water die gedurende het jaar door een rivier stroomt.

Waardoor komt het verschil in regiem?

klassikaal lezen §4

Inrichting rivierengebied

Oude inrichting rivierengebied al ingesteld op schommelingen:
 - zomer: weinig water (zomerdijken),  uiterwaarden zijn beschikbaar voor landbouw

 - winter: veel water (winterdijken)  + uiterwaarden lopen onder water

Aan het werk ....

Maken: §4 opdracht 3,4, 5

Huiswerk: §4 maken t/m opdracht 5

Les 2

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:

• Kan maatregelen uit het plan: Ruimte van de Rivier opsommen, beschrijven en herkennen op een afbeelding.
• Kan uitleggen waarom je de delta van Zeeland en Zuid- Holland tijdelijk water moet kunnen opslaan

Klassikaal lezen §4

Ruimte voor de rivier

Klimaatadaptatie

Nieuwe inrichting kan ook omgaan met grotere schommelingen door klimaatverandering.

Project Ruimte voor de Rivier = alle maatregelen om het rivierengebied veiliger en landschappelijk mooier te maken. Deze 4 moet je kennen:

Nevengeul

Ruimte voor de rivier

Noordwesterstorm

Hoge zeespiegel door storm + grote waterafvoer rivieren = rivierwater kan niet in zee stromen.
waterberging = gebied om tijdelijk water op te slaan

Opdracht

Maken §4: t/m opdracht 8

Les 3

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:

• Kan je gevolgen van droogte benoemen
  
• Kan je voorbeelden geven van klimaatbestendige inrichting
  
• Kan je  uitleggen wat het verband is tussen het verval van een rivier en de vertragingstijd van een rivier.

Droogte

Klimaatverandering is ook perioden van droogte en hitte.

• Verzilting  = het zout worden van de bodem en/of het water            kan ontstaan door watertekorten

• voorraad zoet water essentieel (IJsselmeer)

Hitte

• Hittestress tijdens warme dagen in steden (hogere sterfte- en ziektecijfers, minder productiviteit, meer agressie) 

•  effect van een stedelijk warmte-eiland wordt versterkt door verstening van de stad. 

Hitte

Oplossing: is vergroening van de stad:
- schaduw
- verkoeling door verdamping

- regenwater kan wegzakken in de bodem
(klimaatbestendige inrichting)

www.npostart.nl

voorbereiding op de toets...

wat is een nadeel van het gebruik fossiele brandstof

1. slecht voor het milieu
2. het kan niet opraken
3. het kan opraken
4. het is erg duur

Wat is geen fossiele brandstof?

1. Steenkool
2. Aardgas
3. Hout
4. Aardolie

Wat is geen groene stroom?

1. Zonne-energie
2. Waterkracht
3. Windenergie
4. Aardgas

Fossiele brandstof

Duurzame energie

De dampkring is...

1. Een laag aan de binnenkant van de aarde
2. Een laag rond de maan die het beschermt
3. Een laag rond de aarde die zuurstof vasthoudt en ons beschermt tegen stralingen
4. een ander woord voor de aardkorst

natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

waterstof door verdamping 

Koolstofdioxide door afbraak organisch materiaal

Methaan uit moerassen en venen

Wat is het versterkte broeikaseffect?

1. het effect dat de aarde zonnewarmte vasthoudt
2. de uitstoot van zuurstof door planten
3. het stralingsevenwicht dat uit balans is geraakt
4. atmosfeer die steeds kleiner wordt

Windenergie is:

1. Duurzame energie
2. Fossiele brandstof
3. Kernenergie

Zonne- energie is een ...?

1. hernieuwbare energiebron
2. niet-hernieuwbare energiebron

Energiebesparing betekent:

1. Meer energie verbruiken dan normaal.
2. De vermindering van het gebruik van energie.
3. Energie opsparen.

Wat heb je niet nodig voor fotosynthese?

1. zuurstof
2. zonlicht
3. water
4. koolstofdioxide

H6§4 Klimaat en inrichting

Wat is een voordeel van zonne-energie?

1. goedkoop
2. geen luchtvervuiling
3. de zon schijnt altijd
4. je kan sneller opladen

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:

• Weet je hoe een rivierengebied is ingericht (W12) en waarom het rivierengebied zich moet aanpassen aan het veranderde klimaat (klimaatadaptatie)

Bij de waterbalans kijk je naar....

1. hoeveel water een land binnenkomt
2. hoeveel water een land uit gaat
3. hoeveel water een land binnenkomt en uitgaat

Overstromingen vanuit
de zee en de rivier

Activeren voorkennis ....

§4