3 vmbo-b 2.4 bevruchting en zwangerschap deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

thema 2 voortplanting en seksualiteit

2.4 bevruchting en zwangerschap deel 2

wat gaan we vandaag doen

herhaling vorige les: 2.4 bevruchting en zwangerschap deel 1

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 2.4 bevruchting zwangerschap deel 2

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

Hoe noem je een ongeboren kind in de eerste 3 maanden van de zwangerschap?

1. foetus
2. embryo
3. organisme
4. baby

waar vind de bevruchting van een eicel plaats?

1. baarmoeder
2. vagina
3. eileider
4. eierstokken

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je de embryonale ontwikkeling beschrijven

- kan je beschrijven wat prenataal onderzoek is en enkele voorbeelden noemen

Even herhalen

Bevruchting vindt plaats in de eileider.

De bevrucht eicel deelt zich een aantal keer tot een klompje cellen.

Het klompje cellen gaat naar de baarmoeder en hecht zich daar vast. Dat noem je innesteling. Op dat moment is een vrouw zwanger.

In de eerste 3 maanden wordt het ongeboren kind een embryo genoemd.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Het embryo heeft voedingsstoffen en zuurstof nodig:

- De eerste weken na innesteling haalt het embryo dit uit het dikke slijmvlies van de baarmoeder.

- Daarna: via de placenta en de navelstreng.

Links zie je een embryo van 7 weken oud.

Het heeft een hart en bloedvaten.

Op de plaats in de baarmoeder waar het embryo is ingenesteld, begint nu de placenta (moederkoek) te groeien).

In de placenta stroomt bloed van het embryo vlak langs het bloed van de moeder.

Door kleine gaatjes in de wanden van de bloedvaten, gaan stoffen van het ene bloedvat naar het andere.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

In de placenta:

- gaan zuurstof en voedingsstoffen van het bloed van de moeder naar het bloed van het embryo.

- gaan afvalstoffen van het bloed van het embryo naar het bloed van de moeder.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Via de placenta kunnen ook schadelijke stoffen bij het embryo komen, zoals nicotine, alcohol, drugs en medicijnen.

Ook sommige ziekteverwekkers kunnen via de placenta bij het embryo komen.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Na 3 maanden noem je het ongeboren kind een foetus.

Een foetus heeft al alle kenmerken van een mens.

In de afbeelding links zie je een foetus.

Om de foetus heen zie je de vruchtvliezen.

De foetus ligt in vruchtwater.

Het vruchtwater beschermt de foetus tegen stoten, uitdroging en verandering van de temperatuur.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

prenataal onderzoek

= onderzoeken om te kijken naar de gezondheid van een kind in de baarmoeder.

Afwijkingen bij het ongeboren kind kunnen zo worden opgespoord.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Voorbeelden van prenataal onderzoek:

- echoscopie (echo)

- NIPT

- vlokkentest

- vruchtwaterpunctie

Deze 4 moet je kennen.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

echoscopie

Met behulp van geluidsgolven wordt een beeld gemaakt.

Geluidsgolven zijn niet schadelijk.

Met een echo kan je bijvoorbeeld zien of een baby goed groeit.

Na 20 weken is er een uitgebreidere echo. Hierbij kijkt de arts of er zichtbare afwijkingen zijn (bijv. een hartafwijking)

2.4 Bevruchting en zwangerschap

NIPT

 

Bij de moeder wordt een beetje bloed geprikt. In dit bloed zit DNA van de foetus. Het DNA bevat de informatie voor erfelijke eigenschappen van de baby. De arts onderzoekt het DNA op afwijkingen.

De NIPT is veilig voor de baby en is erg betrouwbaar.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

vlokkentest

Hierbij haalt de arts cellen uit de placenta. In de placenta zitten cellen van de foetus. Een arts onderzoekt deze cellen op afwijkingen in het DNA en de chromosomen.

Bij een vlokkentest is er een kleine kans op een miskraam.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

vruchtwaterpunctie

Hierbij zuigt de arts met een naald een beetje vruchtwater op. In het vruchtwater zitten cellen van de foetus. De arts onderzoekt de chromosomen in deze cellen.

Ook bij een vruchtwaterpunctie is er een kleine kans op een miskraam.

vragen??

zelf aan de slag

2.4 Bevruchting en zwangerschap deel 2:

opdracht 4 t/m 9 maken

(vanaf blz. 125)

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je de embryonale ontwikkeling beschrijven

- kan je beschrijven wat prenataal onderzoek is en enkele voorbeelden noemen