WRE 2AHA - §5 Hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Log alvast in op LessonUp!

Leg alvast je materiaal op tafel (boek + schrift)

§5 Hoofd- en bijzaken

Voordat we beginnen:

2AHA

Meer dan lezen

Cursus 1

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Cursus 1 - Meer dan lezen

1. Lesdoelen

2. Herhaling: theorie en vragen

3. Theorie: hoofd- en bijzaken

4. Samen oefenen

5. Zelfstandig werken

6. Lesdoel checken

7. Afsluiten

• Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met hoofd- en bijzaken.
• Je leert hoofd- en bijzaken onderscheiden in een tekst..
  

Lesdoelen

Omschrijf in je eigen woorden wat de volgende begrippen betekenen: feit, mening en argument.

Feit, mening

en argument

Een feit is iets waarvan je kunt controleren of het waar of onwaar is:

• Het Nederlands Openluchtmuseum is een museum in Arnhem.
• In Amsterdam wonen 110 verschillende nationaliteiten.

Feit, mening

en argument

Een mening of standpunt is wat iemand van iets vindt. Met een mening kun je het eens of oneens zijn. Een mening herken je vaak (maar niet altijd) aan signaalwoorden als ik vind, volgens mij, lijkt mij, daarom, dan ook en dus

en aan formuleringen als er moet, er zou moeten en we zouden moeten.

Feit, mening

en argument

Als iemand zegt waaróm hij een bepaalde mening heeft, gebruikt hij een of meer argumenten. Een argument herken je vaak (maar ook niet altijd) aan signaalwoorden als want, omdat, immers en namelijk:

- Er moeten verkeersdrempels in deze straat komen (mening), want er wordt hier veel te snel gereden (argument).

Mick zou op basketbal moeten gaan (mening); daar is hij met zijn lengte van ruim twee meter namelijk erg geschikt voor (argument 1). Bovendien is hij erg handig met een bal (argument 2).

Feit, mening of argument?

, want het is een veelzijdig vak.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Feit, mening, of argument?
Online les is saai.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Feit, mening of argument
'Omdat ze zo leren verantwoordelijkheid te nemen.'

1. Feit
2. Argument
3. Mening

Staat hier een feit, mening of argument?

Want hij heeft namelijk goede standpunten.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Feit, mening of argument?

De toets was lastiger dan ik had verwacht.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Feit, mening
of argument?

1. Feit
2. Mening
3. Argument

§5 Hoofd- en bijzaken

blz. 33

De belangrijkste informatie in een tekst noemen we de hoofdzaken. Wat minder belangrijk is, zoals een anekdote, een toelichting (voorbeeld) of een vergelijking, zijn de bijzaken. De hoofdzaken van een tekst vind je vaak op voorkeursplaatsen, zoals de inleiding en het slot van een tekst en het begin of het einde van een alinea.

Hoofd- en bijzaken

Zo vind je hoofdzaken: 

• De zin die de hoofdzaak van een alinea bevat, is de kernzin. Dat is meestal de eerste zin en soms de laatste. Ook de tweede zin is weleens de kernzin. In dat geval is de eerste zin een inleidende zin en/of geeft hij het verband met de vorige alinea(’s) aan. Soms heeft een alinea geen kernzin. Je moet de hoofdzaak dan zelf bepalen.

Hoofdzaken	Bijzaken
de eerste alinea	toelichting
de kernzinnen van alle alinea's	uitleg
de laatste alinea	voorbeelden

Hoofdzaken

Hoe en waar vind je de hoofdzaken?

• Vaak in de eerste, de tweede en/of de laatste zin van een alinea.
• Daartussen staan vaak voorbeelden, toelichtingen of een verdere uitleg, dat zijn bijzaken.
  Denk aan de hamburger... 
  
  

Stel jezelf de volgende vragen:

1. Heb ik deze zin nodig om de tekst/de alinea goed te begrijpen?
2. Wat zegt deze zin over het (deel)onderwerp?

Let op: sommige alinea's bevatten geen hoofdzaken.

Hoofdzaken (structuur)

Hoofdzaken (structuur)

Bijzaken (vulling)

Is deze zin uit de tekst een hoofd- of bijzaak?

Om te voorkomen dat ooit nog eens zo'n ramp zou plaatsvinden, werd na de watersnood snel begonnen met de Deltawerken.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Is deze zin uit de tekst een hoofd- of bijzaak?

Dankzij dit enorme project is Zuidwest-Nederland stukken beter beveiligd tegen overstromingen.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Wat is het verschil tussen een hoofd- en bijzaak?

1. Een hoofdzaak is het belangrijkste in een tekst
2. Een bijzaak is het belangrijkste in een tekst
3. Een hoofdzaak is minder belangrijk in een tekst
4. Een bijzaak is minder belangrijk in een tekst

Welke leesstrategie pas je toe als je op zoek gaat naar de hoofd- en bijzaken?

1. Oriënterend lezen
2. Globaal lezen
3. Intensief lezen
4. Grondig lezen

Tekst 1 lezen (blz. 34-35).

• Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met hoofd- en bijzaken.
• Je leert hoofd- en bijzaken onderscheiden in een tekst..
  

Lesdoelen