Gebergtevorming

Hoe ontstaan gebergten?




Bergen
1 / 38
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo g, t, mavo, havo, vwoLeerjaar 1

This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Hoe ontstaan gebergten?




Bergen

Slide 1 - Slide

Opbouw aarde 


Slide 2 - Slide

De lithosfeer is opgebouwd uit tektonische platen.
De meeste platen bestaan zowel uit continentale als oceanische korst.

Slide 3 - Slide

Er bestaan 2 soorten aardkorst: oceanisch en continentaal
Oceanische korst is het type korst dat zich onder de oceanen bevindt.

De dikte varieert tussen 4 en 10 km.

Oceanische korst is voornamelijk opgebouwd uit basalt.

Slide 4 - Slide

Er bestaan 2 soorten aardkorst: oceanisch en continentaal
Continentale korst is het type korst dat zich onder de continenten bevindt.

De dikte varieert tussen van 30-40 km normaal tot 80 km onder gebergtes.

Continentale korst is voornamelijk opgebouwd uit graniet.

Slide 5 - Slide

Welke soort korst is het dikst?
A
Oceanische korst
B
Continentale korst

Slide 6 - Quiz

Welke soort korst is het zwaarst?
A
Oceanische korst
B
Continentale korst

Slide 7 - Quiz

Alhoewel de oceanische korst dunner is dan de continentale korst, is ze wel zwaarder dan de continentale korst.
Dit is belangrijk voor het vervolg van de leerstof.

Slide 8 - Slide

Kaft pag. 29

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Link

Slide 12 - Slide

Er zijn 3 mogelijke soorten horizontale plaatbewegingen:
Platen bewegen naar elkaar

= Convergente of destructieve plaatgrenzen
Platen bewegen van elkaar weg

= Divergente of constructieve plaatgrenzen
Platen bewegen langs elkaar heen

= Transforme of conservatieve plaatgrenzen

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Divergente of constructieve plaatgrenzen:

Platen bewegen uit elkaar.


    Tijdens de vorige les zagen jullie het proces van de spreiding van de oceaanbodem. Dit is een voorbeeld van divergente of constructieve plaatgrenzen.

    Slide 15 - Slide

    Convergente of destructieve plaatgrenzen:

    Platen bewegen naar elkaar toe.

    3 mogelijke scenario’s


    • Oceanische lithosfeer botst met continentale lithosfeer

    • Oceanische lithosfeer botst met oceanische lithosfeer

    • Continentale lithosfeer botst met continentale lithosfeer


    Slide 16 - Slide

    Trog
    De oceanische korst is zwaarder dan de continentale korst, dus de oceanische lithosfeer zal onder de continentale lithosfeer in de asthenosfeer duiken. Men noemt dit subductie.

    Dit vormt een diepe trog.
    Scenario 1:  Oceanische lithosfeer botst met continentale lithosfeer

    Slide 17 - Slide

    Scenario 2:  Oceanische lithosfeer botst met oceanische lithosfeer
    Trog
    (trench)
    De oceanische lithosfeer van de ene plaat zal onder de oceanische lithosfeer van de andere plaat in de asthenosfeer duiken. 

    Dus ook hier treedt er subductie op en wordt er een diepe trog gevormd.

    Slide 18 - Slide

    Een voorbeeld van zo'n trog is de Marianentrog aan Japan. Dit is het diepste punt in onze oceanen, maar liefst 11 km diep!

    Slide 19 - Slide

    In 2012 was James Cameron (regisseur van onder andere Titanic en Avatar) de eerste persoon die in een eenpersoons duikboot tot op de bodem van de Marianentrog dook.

    In mei 2019 werd tijdens een duik een plastiek zak gevonden op de bodem van de Marianentrog. Dus helaas heeft de plastiekvervuiling ook al een weg gevonden naar het meest afgelegen punt op aarde.

    Slide 20 - Slide

    Scenario 2:  Oceanische lithosfeer botst met oceanische lithosfeer
    Trog (trench)
    Vulkanische
    eilandboog
    Ook hier zal het gesteente dat in de asthenosfeer duikt, smelten, en zal er magma naar boven stijgen.

    In plaats van een vulkanische boog op het land, ontstaat er nu een vulkanische eilandboog.

    Slide 21 - Slide

    Een voorbeeld van zo'n vulkanische boog op land is de Andes, het gebergteketen in het westen van Zuid-Amerika.

    Slide 22 - Slide

    Een voorbeeld van zo'n vulkanische eilandboog zijn de Fiji eilanden, ten Oosten van Australië.

    Slide 23 - Slide

    Een groot deel van de Grote Oceaan wordt begrensd door subductiezones, troggen, vulkanische eilandbogen en vulkanische landbogen.

    Dit wordt de Ring van Vuur (Ring of Fire) genoemd.

    Dit gebied wordt gekenmerkt door zeer veel vulkanische activiteit en aardbevingen.

    Slide 24 - Slide

    Scenario 3:  Continentale lithosfeer botst met continentale lithosfeer
    De continentale lithosfeer van de ene plaat zal onder de continentale lithosfeer van de andere plaat in de asthenosfeer duiken. 

    Hierdoor zal een klein beetje subductie, maar vooral gebergtevorming (orogenese) plaatsvinden.

    Slide 25 - Slide

    Scenario 3:  Continentale lithosfeer botst met continentale lithosfeer
    Doordat de continentale korst vooral gaat plooien en gebergtes vormen, krijg je minder opsmelting van het gesteente, en dus ook minder vulkanische activiteit.

    Dit gebied wordt wel gekenmerkt door aardbevingen.

    Slide 26 - Slide

    Een voorbeeld van gebergtevorming door het botsen van twee platen met continentale korst, is de Himalaya.

    Slide 27 - Slide

    Samenvatting van de convergente plaatgrenzen. Sleep de juiste naam naar het juiste nummer.
    Vulkanische landboog
    Gebergtevorming
    Vulkanische eilandboog

    Slide 28 - Drag question

    Transforme of conservatieve plaatgrenzen:

    Platen bewegen langs elkaar heen.


      Door de zijdelingse bewegingen van de twee platen, komt er heel wat wrijving en spanning in de twee platen.

      Dit leidt tot aardbevingen en transformbreuken.

      Slide 29 - Slide

      Een voorbeeld van zo'n transformbreuk is de San Andreas breuk in California.

      Slide 30 - Slide

      Laten we even herhalen welke plaatbewegingen er bestaan.
      Sleep de juiste naam naar het juiste nummer.
      Platen bewegen uit elkaar
      Platen bewegen langs elkaar heen
      Platen bewegen naar elkaar toe
      Conservatieve plaatranden
      Transforme plaatranden
      Destructieve plaatranden
      Convergente plaatranden
      Divergente plaatranden
      Constructieve plaatranden

      Slide 31 - Drag question

      Kaft pag. 30

      Slide 32 - Slide

      Ontstaan van bergen

      Slide 33 - Slide

      Slide 34 - Video

      Plooiingsgebergte

      Slide 35 - Slide

      Slide 36 - Video

      Kaft pag. 31 - 33

      Slide 37 - Slide

      Slide 38 - Video