T3 - Grammatica Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Inhoud

In deze Lessonup gaat het over:

- Zinsdelen verdelen

- Zinsdelen benoemen

- PV, WG, O, LV, MV, BWB

Bekijk alle slides EN  luister naar de ingesproken tekst.

Deze informatie heb je nodig om tijdens de les goed aan het werk te kunnen.

Je wordt gecontroleerd op het beluisteren/bekijken van de volledige LessonUp - tijd wordt bijgehouden

Hoe kun je de persoonsvorm in een zin vinden?

Noem twee manieren.

Begint een zin met een vraagwoord? Dat vraagwoord is GEEN pv!

Gebruik ALTIJD de tijdproef!

- Waarom ga je naar de dokter?                Waarom ging jij naar de dokter?

- Hoe laat gaat de trein?                               Hoe laat ging de trein?

- Waarom heb jij je winterjas al aan?       Waarom had jij je winterjas al aan?

Lianne gaat een dagje uit, terwijl haar zus de hele dag moet werken.

Lianne ging een dagje uit, terwijl haar zus de hele dag moest werken.

Wat is de persoonsvorm?

Saar vertelde ons enthousiast over de vakantie naar Zeeland.

Wat is de persoonsvorm?

Wanneer zullen de vertraagde treinen weer volgens de gangbare dienstregeling rijden?

1. wanneer
2. vertraagde
3. zullen
4. rijden

Wat is de persoonsvorm?

Waarom maak je jouw huiswerk niet tijdens de les?

Door een val van de trap heeft Anke haar voet bezeerd.

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Door een val van de trap heeft Anke haar voet bezeerd.

1. Anke | heeft | door een val van de trap haar voet bezeerd.
2. Door een val van de trap | heeft | Anke haar voet bezeerd.
3. Haar voet | heeft | Anke door een val van de trap bezeerd.
4. Anke | heeft | door een val van de trap | haar voet | bezeerd. 

5

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?

Op de snelweg hebben mijn vader en zijn beste vriend gisteren een ongeluk gehad vlakbij Barneveld.

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Op de snelweg hebben mijn vader en zijn beste vriend gisteren een ongeluk gehad.

1. Op de snelweg | hebben | mijn vader en zijn beste vriend gisteren een ongeluk gehad.
2. Mijn vader en zijn beste vriend | hebben | gisteren een ongeluk gehad | op de snelweg.
3. Een ongeluk | hebben | mijn vader en zijn beste vriend | gisteren  gehad | op de snelweg.
4. Gisteren | hebben | mijn vader en zijn beste vriend | een ongeluk | gehad | op de snelweg.

5

6

Wat is het WG in de zin?

De jongens hebben hun strafwerk tijdens het laatste uur moeten maken.

1. moeten maken
2. hebben maken
3. hebben moeten maken
4. hebben moeten

Werkwoordelijk gezegde (WG)

WG = PV + overige werkwoorden in de zin

Tijdens de online les | hebben| de leerlingen | een lolletje | uitgehaald. 

                                             

PV = hebben

Overige werkwoord(en) = uitgehaald

WG = heeft uitgehaald

WG

WG

Welke vraag moet je stellen om het onderwerp in de zin te vinden?

Wat is het onderwerp?

Johan en Aniek hebben gisteren een nieuwe auto gekocht in de stad.

1. Johan
2. Johan en Aniek
3. een nieuwe auto
4. in de stad

Onderwerp (O)

Onderwerp = Wie(1)/Wat(2) + WG?

Johan en Aniek | hebben | gisteren | een nieuwe auto | gekocht | in de stad.

Wie(1)/Wat(2) + WG? = O

Wie hebben gekocht? = Johan en Aniek                                            

WG

WG

Wat is het onderwerp in deze zin?

Ga weg!

Gebiedende wijs

In de gebiedende wijs staat NOOIT een onderwerp!

- Kom hier!                              Wie(1)/Wat(2) komt? X

- Ga weg!                                  Wie(1)/Wat(2) gaat weg? X

- Loop naar de maan!         Wie(1)/Wat(2) loopt? X

0

Wat is het lijdend voorwerp?

Riva heeft met haar moeder een nieuwe broek gekocht in de stad.

1. Riva
2. haar moeder
3. met haar moeder
4. een nieuwe broek

Lijdend voorwerp (LV)

Riva | heeft | met haar moeder | een nieuwe broek | gekocht | in de stad.

   O         WG                                                                                          WG

PV = heeft

WG = heeft gekocht

O = Riva

LV = een nieuwe broek                  

WAT heeft Riva gekocht? 

een nieuwe broek 

0

Meewerkend voorwerp

Stel de vraag:

AAN / VOOR wie + lv + o + wg

De jongen heeft een prachtige roos voor zijn vriendin gekocht.                        

pv	ww dat verandert van tijd	heeft
wg	PV + rest van de ww	heeft gekocht
o	wie / wat + wg	De jongen
lv	wat / wie + wg + o	een prachtige roos
mv	aan / voor wie + wg + o + lv	voor zijn vriendin

LET OP

AAN / VOOR

kun je weglaten 

of toevoegen  

Wat is het mv in deze zin?

Johan heeft zijn moeder een leuk boek gegeven voor haar verjaardag.

1. Johan
2. zijn moeder
3. een leuk boek
4. voor haar verjaardag

Welk antwoord is juist?

Mijn beste vriend heb ik een cadeaubon gegeven.

1. mijn beste vriend = mv
2. een cadeaubon = o
3. aan mij beste vriend = mv
4. ik = mv

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

1. pv = heb
2. wg = heb gegeven
3. o = ik
4. lv = een cadeaubon
5. mv = aan mijn beste vriend

Aan mijn beste vriend | heb | ik | vorige week | een cadeaubon | gegeven.

vorige week

Bijwoordelijke bepaling

Waar, wanneer, hoe, waarmee...enz.

Alles wat je overhoudt na het ontleden van de hele zin!

Er kunnen meerdere bwb's in een zin staan. 

Snap je het OF vind je het nog lastig?

Tijdens de les moet je aan het werk met opdrachten over de grammatica zinsdelen.

Als je het al goed begrijpt, dan kun je de les gemakkelijk volgen.

Begrijp je het nog niet zo goed? 

• Kijk naar de uitlegvideo op de volgende slide 
• Oefen met grammatica op NieuwNederlands.nl
• https://www.jufmelis.nl/zinsontleding

Jij moet kennen: pv, wg, o, lv, mv, bwb. Oefen alleen met deze zinsdelen. Andere zinsdelen hoef je niet te kennen.