Toetsweek: lesstof + voorbeelden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Toetsweek

4.8: zwakke werkwoorden in de verleden tijd

       meervoud op -s

       dicteewoorden (blz. 57 opdracht 10)

5.3: verwijswoorden

       feiten en meningen

5.7: lidwoord, zelfstandig naamwoord, werkwoord, bijvoeglijk

       naamwoord, voorzetsel en telwoord

Stappenplan zwakke ww

Stap 1: hele werkwoord

Stap 2: ik- vorm t.t.

Stap 3: stam (hele ww -en)

Stap 4: zit de laatste letter van de stam in 't x k.fsch.p?

                ja/nee

Stap 5: ja? + te                  nee? +de

Stap 6: meervoud? + n

Voorbeeld stappenplan

Stap 1: Hele werkwoord

Stap 2: ik- vorm t.t.

Stap 3: stam (hele ww -en)

Stap 4: zit de laatste letter van de stam in 't x k.fsch.p?

                ja/nee

Stap 5: ja? + te                        nee? +de

Stap 6: meervoud? + n

Blozen

Stap 1: bloos

Stap 2: bloz

Stap 3: nee (z)

Stap 4: nee -> ik bloosde

Stap 5: wij bloosden 

Vul nu zelf het stappenplan in...

ww: starten

Stap 1: Hele werkwoord                                                      

Stap 2: ik- vorm t.t.

Stap 3: stam (hele ww -en)

Stap 4: zit de laatste letter van de stam in 't x k.fsch.p?

                ja/nee

Stap 5: ja? + te nee? +de

Stap 6: meervoud? + n

Stap 1: Hele ww: starten

Stap 2: ...... 

Stap 3: ......

Stap 4:  ja/nee

Stap 5: ......

Stap 6: ......

Starten: antwoord

Stap 1: Hele werkwoord                                                      

Stap 2: ik- vorm t.t.

Stap 3: stam (hele ww -en)

Stap 4: zit de laatste letter van de stam in 't x k.fsch.p?

                ja/nee

Stap 5: ja? + te nee? +de

Stap 6: meervoud? + n

Stap 1: Hele ww: starten

Stap 2: ik start

Stap 3: start

Stap 4: ja

Stap 5: ik/hij start + te (startte)

Stap 6: wij/jullie start + ten (startten)

Zwakke werkwoorden (wel)

De verleden tijd van zwakke werkwoorden maak je zo:

Je kijkt naar de stam;

Zit de laatste letter in x 't kofschip? +te(n)

enkelvoud	ik-vorm + -te
ik/jij/hij/zij	lust te , fiets te

meervoud	ik-vorm + -ten
wij/jullie/zij	lust ten , fiets ten

Zwakke werkwoorden (niet)

De verleden tijd van zwakke werkwoorden maak je zo:

Je kijkt naar de stam;

Zit de laatste letter NIET in x 't kofschip? +de(n)

enkelvoud	ik-vorm + -de
ik/jij/hij/zij	speel de , herhaal de

meervoud	ik-vorm + -den
wij/jullie/zij	speel den , herhaal den

Meervoud van zn

Het meervoud van een zelfstandig naamwoord kan eindigen op -s. 
-> de stapel – de stapels 
-> het horloge – de horloges 

Je schrijft -'s als je het meervoud verkeerd kunt uitspreken. Dat gebeurt bij woorden die eindigen op -a, -i, -o, -u en -y. 
-> de foto – de foto's 

-> de kiwi – de kiwi's 

-> de hobby – de hobby's

Voorbeeld meervoud van zn

hobby      na een -y komt -'s         dus: hobby's

vakantie    -ie spreek je hetzelfde uit wanneer de -s erachter komt                                              dus: vakanties 

foto      de -o wordt anders uitgesproken wanneer je de -s erachter plakt                                dus: foto's

Dicteewoorden

Verwijswoorden

In een tekst staan vaak verwijswoorden. Ze verwijzen naar één of meer woorden in de tekst. Verwijswoorden zorgen voor afwisseling in een tekst. Voorbeelden van verwijswoorden: hij, hem, zij, haar, het, dat, die, daar. 

Hoe kom je erachter waar een verwijswoord naar verwijst?

Stel de vragen: 

- wie?

- wat? 

- waar?

Voorbeeld verwijswoorden

De docent geeft de leerlingen een snoepje. Hij is jarig.

- Waar verwijs 'hij' naar? 

Vraag: wie is jarig? / wie geeft een snoepje?

Antwoord: De docent

Feit en mening

Voorbeeld

Het zijn hele mooie schilderijen.

- kan je dat controleren? Nee, iemand anders kan ze lelijk vinden       mening

Vapen is slecht voor je.

- kan je dat controleren? Ja       feit

Woordsoorten

zn: mensen, dieren, dingen, planten, namen, begrippen

                    - voorbeeld: dokter, kat, telefoon, geluk

lw: de, het, een

ww: iets wat je kan doen of je overkomt

                   - voorbeeld: maken, bereiden, voeren, hebben

zn = zelfstandig naamwoord

lw= lidwoord

ww=werkwoord

Voorbeeld 

De telefoon is gevallen.

Lw: De

Zn: telefoon (ding/kan een lw voor)

Ww: is (kan je vervoegen; ik ben/hij is/wij zijn

Ww: gevallen (voltooid deelwoord -> ik val, ik ben gevallen)

Bijvoeglijk naamwoord voorbeeld

De geweldige kans -> geweldige zegt wat over kans;

Dus: geweldige is een bijvoeglijk naamwoord

Ik ga een kleine vaas schilderen. 

Kleine zegt wat over vaak -> dus: kleine is een bijvoeglijk naamwoord. 

Telwoorden

Telwoorden (tw): woorden die een aantal of hoeveelheid aangeven. 

Bijvoorbeeld: 

vier, honderd, veel, eerste, derde, duizendste, middelste, laatste.

Telwoord voorbeeld

Het tweede kindje ging naar de kermis.

- Hoeveelste kindje ging naar de kermis? Tweede.

--> geeft een hoeveelheid aan

Voorzetsel (vz)

Op vakantie

Gedurende de vakantie

Tijdens de vakantie

In de vakantie

Voorzetsel voorbeeld

Gedurende de dag werd het enorm heet. 

-Gedurende de vakantie-

Dus: vz = gedurende

Ik ging naar de winkel.

-Naar de kooi- 

Dus: vz = naar

Voorbeeld

Voor de zomervakantie ga ik voor de tweede keer naar de bioscoop. 

Voor = vz                     voor = vz                 naar = vz

de = lw                         de = lw                    de = lw

zomervakantie = zn     tweede = tw            bioscoop = zn

ga = ww                       keer = zn

Even oefenen...

Spelling
Gister (varen) we naar de kust.

1. vaarde
2. vaarden
3. vaarte
4. vaarten

Varen

Stap 1: varen

Stap 2: vaar

Stap 3: vaar

Stap 4: nee, 'r' staat niet in 't k.fsch.p x

Stap 5: vaarde

Stap 6: meervoud -> vaarden

Meervoud
Wij hebben meerdere (kiwi) gegeten.

1. kiwis
2. kiwies
3. kiwi's
4. kiwys

Kiwi

Wanneer je kiwis schrijft, spreek je het raar uit. 

Dus: kiwi's, want het woord blijft dan hetzelfde.

Lezen 5.3
De man is hartstikke aardig.

1. mening
2. feit

Het is 22 juli officieel zomervakantie.

1. mening
2. feit

Het jongetje heeft veel gedaan. Hij heeft gesport, schoongemaakt en gegamed.

Welke vraag stel je?

1. Wie is hij?
2. Wie heeft gesport, schoongemaakt en gegamed?

Wie is hij?

1. Het jongetje
2. Hij

Wat zijn de zelfstandig naamwoorden?

Na maandag is het dinsdag.

1. maandag, dinsdag
2. na
3. is
4. het

De goede man heeft leuke ideeën.

Wat zijn de bijvoeglijk naamwoorden?

1. goede, leuke
2. man, ideeën

Voor jou is het bijna vakantie.

Wat is het vz?

1. voor
2. is
3. het
4. vakantie