1. ZD H1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Grammatica ZD

Blz. 28

Programma

* Opfriscursus grammatica.

* Zelf aan de slag met de opdrachten.

Zinsdelen.......

Welke kennen we ook alweer?

Opfriscursus!

Persoonsvorm (pv)

* Is altijd een ...

* Verandert als je de zin ...

* Komt voorop te staan als ...

Opfriscursus!

Persoonsvorm (pv)

* Is altijd een werkwoord.

* Verandert als je de zin in een andere tijd zet.

* Komt voorop te staan als je de zin vragend maakt.

Opfriscursus!

Persoonsvorm (pv)

* Is altijd een werkwoord.

* Verandert als je de zin in een andere tijd zet.

* Komt voorop te staan als je de zin vragend maakt.

VB: De jongen eet een koekje.

Oké, je hebt nu de pv gevonden. Wat is de volgende stap?

Oké, je hebt nu de pv gevonden. Wat is de volgende stap?

Verdeel de zin in zinsdelen!

Maar ja, hoe?

Verdelen in zinsdelen

* Zinnen zijn eigenlijk aan elkaar geplakte ....

* Zinsdelen kunnen bestaan uit 1 woord, maar ook uit ...

* Voor de persoonsvorm staat altijd ...

* Als je een woord of groepje woorden voor de ... kan zetten, dan is dat een zinsdeel.

Verdelen in zinsdelen

* Zinnen zijn eigenlijk aan elkaar geplakte zinsdelen.

* Zinsdelen kunnen bestaan uit 1 woord, maar ook uit een groepje woorden.

* Voor de persoonsvorm staat altijd één zinsdeel.

* Als je een woord of groepje woorden voor de persoonsvorm kan zetten, dan is dat een zinsdeel.

De zin is nu in stukjes geknipt..

Onderwerp (ow):

* .../... + pv + andere werkwoorden?

* Als de pv in het meervoud staat dan staat het onderwerp...

* Verander je het ..., dan verandert het onderwerp ook.

* Begint nooit met een ...

De zin is nu in stukjes geknipt..

Onderwerp (ow):

* Wie/wat + pv + andere werkwoorden?

* Als de pv in het meervoud staat dan staat het onderwerp ook in het meervoud.

* Verander je het aantal (van de pv), dan verandert het onderwerp ook.

* Begint nooit met een voorzetsel.

Vb: Het meisje drinkt melk.

Werkwoordelijk gezegde (wg):

* Alle ... samen + ....

* De woorden te en aan het horen bij het werkwoordelijk gezegde als deze voor ... staan.

Werkwoordelijk gezegde (wg):

* Alle werkwoorden samen + pv.

* De woorden te en aan het horen bij het werkwoordelijk gezegde als deze voor het hele werkwoord staan.

Vb: Daar staat een man te vissen.

Lijdend voorwerp (lv):

* Wie/... + pv + ow + andere ww.

* Je hebt ... (altijd/niet altijd) een lijdend voorwerp.

* Een lijdend voorwerp begint nooit met een ...

Lijdend voorwerp (lv):

* Wie/WAT+ pv + ow + andere ww.

* Je hebt niet altijd een lijdend voorwerp.

* Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Vb: Iedere ochtend koop ik een broodje.                                                                                                                                                                                                                                    

Meewerkend voorwerp (mv):

* ...wie/...wie + pv + ow + lv + andere ww.

* Er staat ... een mv in de zin.

* Vaak is het mv een luisteraar of een ...

* Als het met aan/voor begint dan kun je het ...

* Als het niet met aan/voor begint dan kun je het...

 (Dus nooit met een ander voorzetsel!)

Meewerkend voorwerp (mv):

* Aan wie/ voor wie + pv + ow + lv + andere ww.

* Er staat lang niet altijd een mv in de zin.

* Vaak is het mv een luisteraar of een ontvanger.

* Als het met aan/voor begint dan kun je het weglaten.

* Als het niet met aan/voor begint dan kun je het erbij bedenken.

 (Dus nooit met een ander voorzetsel!)

Vb: Ik heb mijn muzieklerares een grote bos bloemen gegeven.

We zijn er bijna....

Als alle namen vergeven zijn en je houdt toch nog een beetje over in je zin, wat moet je daar dan mee?

Bijwoordelijke bepaling (bwb):

* Alle zinsdelen die ...

* Er kunnen ... bwb in een zin staan.

* Antwoord op vragen als...

* Maar ze geven niet allemaal antwoord op een duidelijke ...

Bijwoordelijke bepaling (bwb):

* Alle zinsdelen die overblijven.

* Er kunnen meerdere bwb in een zin staan.

* Antwoord op vragen als: Waar? Wanneer? Waarvandaan? Waarheen? Waarom? Waardoor? Hoe?

* Maar ze geven niet allemaal antwoord op een duidelijke vraag.

Vb: We hebben de agent vanmorgen vriendelijk  de weg gevraagd.

Aan de slag!                          Blz. 28

Opdracht 1 t/m 5 maken.

    --> Als er staat dat je de zin over moet nemen, dan doe je dat.

Klaar? Lezen in je boek of alvast zelf nakijken.