1.1 Rijn en Maas

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

§1.1 Rijn en Maas

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(1) het lengteprofiel van de Rijn en de Maas beschrijven;

(2) de fluctuaties van de Rijn en de Maas verklaren;

(3) de overheersende exogene kracht koppelen aan de      

       positie van de lengteprofiel  van de rivier;

Benodigde kennis 

Je weet welke soorten rivieren er zijn;
Je weet wat een waterscheiding is;
Je kent de begrippen debiet en regiem;
Je weet wat exogene krachten zijn;

Vier rivieren in NL

1.  Rijn
2. Maas
3. Eems
4. Schelde
   

Badeend Nadia

Stroomgebied

Het hele gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren.

Stroomstelsel

Rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied.

We noemen dit een lengteprofiel van een rivier.

Bovenloop

Middenloop

De benedenloop

Lengteprofiel van een rivier

Stuwen

Stuwen

Stuwen kunnen het water tegenhouden bij een lage waterstand. Bij hoge waterstand kunnen de stuwen water doorlaten.

Vraag

Is een stuw bedoeld om het water stroomopwaarts of stroomafwaarts te regelen?

https:

Stuw is dicht, water wordt tegengehouden.

Wat is de stroomrichting van de rivier?

De grensmaas bij Borghharen met de stuw en het julianakanaal dat gegraven is omdat de grensmaas te ondiep was voor vrachtverkeer

Zelfstandig lezen en verwerken

§1.1: 2 t/m 4

Straks nabespreken

Het grote plaatje

Verval en verhang

Verval: hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een rivier

Verhang: verval per kilometer tussen twee plaatsen langs een rivier

Debiet & regiem: Maas en Rijn

Debiet & regiem: Maas en Rijn

Debiet & regiem

1. Regenrivier (Maas)

• Onregelmatig regiem
• Laagste afvoer in de zomer

2. Gletsjerrivier:

• Vrij regelmatig regiem
  
• Laagste afvoer in winter
  

3. Gemengde rivier (Rijn)

• Regelmatig regiem

Regiem is afhankelijk van...

1. klimaatomstandigheden, hoeveelheid en vorm neerslag, temperatuur en wind.
   
2. voeding rivier
3. eigenschappen ondergrond, reliëf en bodem.
4. ingrepen van de mens: dijken, ontbossing, verstening.

Zelfstandig lezen en verwerken

§1.1: 5, 6, 7 en 9

Straks nabespreken