Hoofdstuk 6 paragraaf 2 De gouden eeuw van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Regenten en vorsten

Paragraaf 2 De gouden Eeuw van Nederland

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De bijzondere plaats in staatkundige opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.’

• Je kan uitleggen welke staatkundige situatie er was in de Republiek.

• Je kan uitleggen hoe in Nederland een bloeiende economie ontstond.

• Je kan uitleggen hoe de Nederlandse cultuur tot grote bloei kwam.

• Je kan uitleggen wie er de macht had in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

• Je kan uitleggen wat het verschil was tussen de Republiek en de andere landen.

• Je kan uitleggen hoe de zeven gewesten samenwerkten.

• Je kan voorbeelden van Generaliteitslanden noemen.

• Je kan uitleggen wat regenten zijn.

• Je kan uiteggen wie het hoogste bestuur had.

• Je kan uitleggen welke macht de stadhouder had.

• Je kan uitleggen hoe de stadhouder zich als vorsten ging gedragen.

• Je kan uitleggen waarom Amsterdam belangrijkste stapelplaats in Europa werd.

• Je kan uitleggen hoe Amsterdam de belangrijkste stapelplaats in Europa werd.

• Je kan uitleggen waarom de groei van de welvaart en handel positief was voor de nijverheid.

• Je kan uitleggen dat de groei van de welvaart positief was voor de landbouw.

• Je kan het verschil uitleggen tussen de kunst in de Republiek en de rest van Europa.

• Je kan belangrijke namen noemen van Nederlandse kunstenaren in de gouden eeuw.

• Je kan uitleggen waarom de Republiek een gewilde plek was om te wonen voor buitenlandse geleerden.

• Je kan het verschil uitleggen tussen gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid.

Programma

Intro

Leerdoelen

Uitleg politiek

zelfstandig werken -  

controleren leerdoelen

Leerdoelen: Aan het einde van de les kan je..

uitleggen wat de staatkundige situatie in de republiek was.

oorzaken van de economische bloei opnoemen

beschrijven wat de oorzaken en gevolgen waren van de culturele bloei 

1. Staatkundig

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De bijzondere plaats in staatkundige opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.’

Leg in je eigen woorden uit wat regenten waren

1588

• Republiek der Zeven Verenigde Provinciën
• Geen koning, geen centraal bestuur
  

Regenten

• Rijke koopmannen die bestuursmacht kregen
  
• in stedelijke, gewestelijke en plattelandsbesturen
• verdeelden de baantjes in een kleine kring van families

De Staatskundige situatie in de Republiek

Generaliteitslanden:  Landen veroverd op de Spanjaarden. 

Voorbeelden: 

• Noord-Brabant.
• Zeeuws-Vlaanderen
• Limburg

Leg uit wat de rol was van een stadthouder.

Stadhouder 

nageslacht van de Oranjes; Oranjegezinden/prinsgezinden

Prinsgezinden wilden de macht centraliseren bij de stadhouder.

• opperbevelhebber van leger en vloot
  
• meebeslissen over benoeming van nieuwe regenten
• ''Buitenlandse zaken''
• 1650-1672 stadhouderloos tijdperk (Willem III was pas 8 dagen oud)

Raadspensionaris

Staatsgezinden wilden de macht bij de provincies en steden houden

• De eerste ambtenaar 
• ''Binnenlandse zaken'' Een soort premier
• rechtskundig adviseur van de staten van zowel het gewest Holland als het gewest Zeeland.
• Waar zou het zwaartepunt volgens de raadspensionaris liggen?

Politiek/bestuurlijk

Bekijk de afbeelding hiernaast.

 Leg uit waarin het bestuur van de Republiek verschilde van dat van andere landen in de 17e eeuw

Dus wat moet er in je antwoord?

Leg uit waarin het bestuur van de Nederlanden verschilde van dat van andere landen

Aan de slag: paragraaf 6.2. 

Lees: H6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

Maak: Opdr. 1, 2, 3, 7, 8, 16, 18

Noem 3 oorzaken van de Gouden Eeuw in Nederland.

2. Economie

Een bloeiende economie

17de eeuw was voor Nederland een economische bloeiperiode genaamd de Gouden Eeuw. 

Dit kwam door de handel. 

Na de val van Antwerpen werd Amsterdam de belangrijkste stapelplaats van Europa. 

Dit kwam doordat veel rijke kooplieden geld, contacten en deskundigheid meenamen naar Amsterdam

Een bloeiende economie

De groei van de welvaart en handel had ook invloed op de:

• Huisnijverheid
• Landbouw.
• Internationale status van steden en producten. 

3. Culturele bloei

Culturele bloei

Tijdens de gouden eeuw beleefde Nederland ook cultureel een gouden eeuw. 

Bijvoorbeeld: 

• Rembrandt van Rijn
• Johannes Vermeer
• Frans Hals
• Jan Steen

Culturele bloei

Verschil tussen kunst in de Republiek en rest van Europa: 

• Kunst was in Europa vooral voor vorsten, adel en de kerk. 
• In de Republiek waren het vooral burgers die kunst kochten. 
• Kunst in Europa werd vooral geloof of belangrijke dingen uitgebeeld. 
• In de Republiek werd vooral dagelijkse dingen uitgebeeld. 

Culturele bloei

Wetenschap kreeg de Republiek ook een vooraanstaande rol: 

De Republiek kon zo groot worden omdat in Nederland geestelijke vrijheid groot was. 

Leg het verschil uit tussen gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid

Culturele bloei

In de Republiek was geen godsdienstvrijheid, maar er was wel gewetensvrijheid. 

Dit betekende dat je mocht geloven wat je wilt, maar je mocht niet alle geloven in het openbaar belijden. 

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De bijzondere plaats in staatkundige opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.’

Huiswerk: paragraaf 6.2. 

Lees: H6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

Maak: Opdr. 1, 2, 3, 7, 8, 16, 18

Noem de 3 kenmerkende van de bijzondere kunst in de Republiek.