H2.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H2.3

Lezen

Welkom!

2HV

Leerdoel

Aan het einde van deze § kan je;

• ''...'' uitleggen wat een informatieve tekst is en deze herkennen.
• ''...'' verschillende soorten interviewverslagen herkennen.
• ''...'' functies van de inleiding en het slot benoemen.
• ''...'' het samenvattend tekstverband herkennen.

Planning

• Terugblik
  
• Informatieve tekst
• Interviewverslag
• Quizje
• Inleiding en slot
• Tekstverbanden
• Huiswerk / Leestijd
• Afsluiting

2.3 Lezen                                                                                                                                  p.101-110

Informatieve tekst

Belangrijkste doel: de lezer informeren

Bevat vooral feitelijke informatie:

• Beschrijving van gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden;
• Informatie over dingen die in werkelijkheid bestaan;
• Kennis die door waarneming of onderzoek is verkregen;
• Uitleg die je kunt uitvoeren.

Vormen:

• Nieuwsbericht, sportverslag, interviewverslag, encyclopedie, schoolboektekst, wetenschappelijk artikel, handleiding.

2.3 Lezen                                                                                                                                  p.101-110

Interviewverslag

Vaak in een krant of tijdschrift

Verslag van een vraag- en antwoordgesprek.

2 manieren:

• Letterlijk: de vragen en antwoorden zijn zo letterlijk mogelijk weergegeven, maar kort voor de leesbaarheid en onbelangrijke details zijn weggelaten.
• Samenvattend: de vragen zijn weggelaten, antwoorden gedeeltelijk in eigen woorden samengevat en afgewisseld            met letterlijke uitspraken.

In de aanleiding vaak informatie over                                      geïnterviewde en de aanleiding.

Nieuwsberichten

De schrijver wil je op de hoogte brengen van het laatste nieuws.

Voorlichtingsfolders

De schrijver legt uit wat iets is óf wat je moet doen.

Interviews

De schrijver wil je op de hoogte brengen van wat de geïnterviewde vindt op denkt.

Beschouwingen

De schrijver wil je aan het denken zetten. 

Hij laat verschillende kanten van een onderwerp zien en/of hij laat meerdere mensen aan het woord komen. 

Studieteksten

De schrijver wil je iets nieuws leren.

De verschillende tekstsoorten

Deze kun je soms herkennen aan de lay-out (opmaak). 

Zo zie je in folders bijv. veel tussenkopjes (deeltitels) en smalle tekstkolommen. 

In studieteksten staan vaak verduidelijkende illustraties (afbeeldingen) en zijn belangrijke woorden of begrippen vetgedrukt of opvallend (gekleurd/cursief).

De betrouwbaarheid van informatieve tekst

Controleer de betrouwbaarheid van informatieve teksten.

Je moet je afvragen of je wel betrouwbare informatie krijgt. Is de informatie niet verouderd? Heeft de schrijver verstand van het onderwerp? Zijn alle kanten van het onderwerp wel aan bod gekomen? Weet je nu wat je moét weten?

Let bij informatieve teksten extra goed op de bron van de tekst. Kun je achterhalen waar de informatie vandaag komt? Informatie wordt een stuk betrouwbaarder, als de bron serieus en betrouwbaar is.

Informatieve tekst

1. De schrijver geeft feiten en meningen
2. De schrijver wil dat de lezer leert van zijn tekst.
3. De schrijver wil de lezer overtuigen
4. De schrijver geeft zijn mening

Wat hoort niet in een informatieve tekst?

1. Feiten
2. Mening

Een informatieve tekst...

1. ... probeert je ergens van te overtuigen.
2. ... probeert je aan het lachen te maken.
3. ... probeert je alleen informatie te geven.
4. ... probeert je ergens toe over te halen.

Wat voor informatieve tekst is dit?

1. Een nieuwsbericht
2. Een achtergrondartikel
3. Een voorlichtingsfolder
4. Een interview

Wat voor informatieve tekst is dit?

1. Een nieuwsbericht
2. Een beschouwing
3. Een voorlichtingsfolder
4. Een interview

Wat is geen informatieve tekst?

1. leerwerkboek Talent
2. inhoudsopgave in een boek
3. ingezonden brief
4. website van de huisartspraktijk

Wat is geen informatieve tekst?

1. Een folder van de Nederlandse Depressievereniging.
2. Een artikel over de eenzame strijd van mannen met een depressie .
3. Een uitnodiging voor een lezing over een nieuw medicijn bij de behandeling van depressies.
4. Een nieuwsbericht over de toename van het aantal patiënten met een winterdepressie.

Wat is GEEN tekstvorm van een informatieve tekst?

1. interviewverslag
2. handleiding
3. filmrecensie
4. leertekst in een schoolboek

Wat is een informatieve tekst?

1. kookboek
2. anti-rook campagne
3. advertentie
4. recensie

Wat is NIET een informatieve tekst?

1. een nieuwsbericht
2. een interviewverslag
3. een boekrecensie
4. een folder van de dermatoloog

Welke functie kan een inleiding NIET hebben?

1. De mening van de schrijver geven
2. Een vraag stellen
3. Een samenvatting geven
4. De conclusie van de schrijver geven

2.3 Lezen                                                                                                                                  p.101-110

Functies van de inleiding

Bedoeld om aandacht te trekken.

Het doel is ervoor te zorgen dat de lezer ook de rest gaat lezen.

Andere functies:

• Het onderwerp noemen of beschrijven;
• De aanleiding noemen;
• De centrale vraag stellen (later beantwoord); 
• De mening van de schrijver geven (later argumenten);
• Een samenvatting van de inhoud geven (later meer     bijzonderheden).

Welke functie kan een slot NIET hebben?

1. Een samenvatting geven
2. Een advies geven
3. Een conclusie geven
4. Een toekomstverwachting geven

2.3 Lezen                                                                                                                                  p.101-110

Functies van het slot

Het doel is ervoor te zorgen dat de tekst goed afgesloten wordt.

Functies:

• Een conclusie geven. (Dus, daarom, dan ook);
• Een samenvatting geven. (Kortom, samenvattend);
• Een advies geven. (het is raadzaam, het is beter, het is aan te raden).

2.3 Lezen                                                                                                                                  p.101-110

Tekstverband	Signaalwoorden	Voorbeelden
Opsommend	?
Tijdsvolgorde	?
Tegenstellend	?
Uitleggend	?
Redengevend	?
Concluderend	?
Samenvattend	NIEUW
Oorzaak en gevolg	NIEUW
Vergelijkend	?

Tekstverbanden

Samenvattend vind je vaak aan het eind van een tekst(deel).

*Al met al kunnen we spreken van een geslaagde wedstrijd.

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden
Opsommend	ten eerste, ook, eveneens, bovendien, verder, tevens, zowel... als, ten slotte, om te beginnen, daarnaast, niet alleen... maar ook...
Tijdsvolgorde	eerst, intussen, terwijl, toen, vervolgens, daarna, voordat, nadat, zodra, ten slotte
Tegenstellend	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel, enerzijds... anderzijds, daar staat tegenover
Uitleggend	bijvoorbeeld, dat wil zeggen, met andere woorden, zoals
Redengevend	want, omdat, daarom, immers, namelijk
Concluderend	dus, dan ook, concluderend, de slotsom is, hieruit volgt
Samenvattend*	kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al
Oorzaak en gevolg*	doordat, daardoor, zodat, waardoor, met als gevolg
Vergelijkend	net als, zoals, evenals

Klassikaal

p.106

Tekst 2

Opdracht 14 t/m 16

Klassikaal

p.108

Tekst 3

Letterlijk of samenvattend interviewverslag?

Wat is het tekstdoel?

Alinea's analyseren

Opdracht 19 en 20

Huiswerk

Zelfstandig werken

H2.3 opdracht 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12

Werken aan boekopdracht 1

Leestijd

Zelfstandig en stil lezen in je leesboek

Bekijk tekst 2: welk soort interviewverslag herken je?

Lees de inleiding van tekst 2
WELKE FUNCTIES HERKEN JE IN DEZE INLEIDING?

Lees de laatste alinea van tekst 2. Welke functie heeft deze alinea?

1. Een samenvatting geven.
2. Een advies geven.
3. Een conclusie geven.
4. De kijk van de schrijver geven.

De slotalinea geeft antwoord op de vraag uit de inleiding. Dit is een conclusie.