Erfelijkheid serie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

video 1: de moord

Een rechercheur neemt DNA-materiaal af bij Julia en huishoudster Mabel.

Mabels zoon Terence brengt Julia aan het twijfelen over haar familie.

Julia komt er met hulp van laborante Shirley achter dat haar vader Hugo niet haar biologische vader is.

Animaties laten de opbouw van DNA zien

 

Opdracht erfelijkheid

In deze lessonup maak je na elke video de vragen.

Aan het eind van de lessonup lever je een foto van jouw gemaakte stamboom van Julia in. 

In de volgende slide lees je wat de bedoeling is.

Opdracht

Pak een vel A3-papier. Maak hierop 5 vakken: 1 middenin en 4 in iedere hoek.

In de 4 hoekvakken maak je van iedere aflevering een samenvatting in je eigen woorden.

In het middenvak maak je een tekening van de stamboom van Julia.

Gebruik daarbij rondjes en vierkantjes om aan te geven of het om een man of een vrouw gaat. (Zoals het voorbeeld hieronder)

In de laatste dia kun je een foto van jouw stamboom inleveren.

 

7 Waaruit bestaat het cytoplasma vooral?

1 Wie is de uitvinder van de microscoop?

2 Hoe heet het dunne buitenste laagje van de kern?

3 Hoeveel chromosomen zitten er in de kern van een wangcel?

1. 23
2. 46
3. 2
4. 24

4 Wat is het bouwmateriaal van een chromosoom?

5 Van welk deel van een chromosoom maak je een DNA-profiel?

6 Waarom zijn rode bloedcellen ongeschikt om chromosomen te bekijken?

8 Hoeveel genen zitten er in een wangcel?

9 Hoe wordt erfelijkheidsleer ook wel genoemd?

10 Uit welke stof bestaat een gen?

video 2: de vader

In deze aflevering confronteert dochter Julia haar vader Hugo met het feit dat hij niet haar biologische vader is.

Laborante Shirley legt aan Julia uit hoe de mitose werkt.

De zoon Terrence van de schoonmaakster Mabel bezoekt samen met Julia een ernstig zieke man in het ziekenhuis.

Hij heeft dezelfde hartvormige moedervlek als Julia en lijkt de biologische

vader van Julia te zijn.

Kan de vader van Julia tongrollen?

1. ja
2. nee

Hoe kwam de rechercheur aan het DNA van de vader?

Welke van de volgende uitspraken klopt?

1. Meisjes erven de genen van de moeder, jongens erven de genen van de vader.
2. Meisjes erven genen van zowel de vader als de moeder.

1. 1
2. 2
3. allebei

een ander woord voor gewone celdeling is

Hoe noem je het samensmelten van een zaadcel en een eicel?

1. celdeling
2. mitose
3. meiose
4. bevruchting

In welk deel van de vrouwelijke geslachtsorganen ontmoet de eicel de zaadcellen?

1. baarmoeder
2. eierstok
3. eileider
4. vagina

Een chromosoom bestaat uit een of twee draadjes, Hoe heet zo’n draadje?

1. chromatine
2. chlorofyl
3. chromaat
4. dna

De moeder van Julia heeft gezegd dat ze vlak voor haar huwelijk verkracht is.

Wat is er werkelijk gebeurd?

Wat is er met de verkrachter gebeurd?

Welk kenmerk ziet Julia bij Arend? Wie heeft dat kenmerk nog meer?

video 3: de broer

In deze aflevering laat Julia door laborante Shirley uitzoeken of het DNA van de ernstig zieke man Arend overeenkomt met haar DNA en hij haar vader is.

Dit is het geval. Als zij hem dit wil vertellen, blijkt hij reeds overleden te zijn.

Shirley troost Julia en legt ondertussen uit hoe een reageerbuisbevruchting in zijn werk gaat en wat meiose is. Een politieman komt de zoon Terrence van de schoonmaakster Mabel vragen om DNA af te staan i.v.m. het onderzoek naar de moord op Julia's moeder. Mabel vertelt aan Julia dat zij een relatie met Arend heeft gehad en dat Terrence haar halfbroer is.

Waarom wil Julia dat er een DNA profiel gemaakt wordt van het bloed op het wattenschijfje?

Zijn er overeenkomsten tussen haar DNA-profiel en het DNA-profiel van dit bloed?

1. ja
2. nee

Shirley is aan het werk in het IVF laboratorium.
Wat is een ander woord voor In Vitro Fertilisatie ?

1. reageerbuisbevruchting
2. petrischaalbevruchting

Hoeveel zaadcellen dringen een eicel binnen bij de bevruchting?

Welke nieuwe erfelijke eigenschap wordt door Shirley genoemd?

1. tongrollen
2. vastzittende oorlel

Welke voortplantingscellen bevatten 23 chromosomen?

1. zaadcel
2. eicel
3. zaadcel en eicel

Wat is meiose?

Hoeveel nieuwe cellen ontstaan er uit de moedercel bij de vrouw? En bij de man?

1. vrouw 1 eicel / man 1 zaadcel
2. vrouw 4 eicellen / man 4 zaadcellen
3. vrouw 1 eicel / man 4 zaadcellen
4. vrouw 4 eicellen / man 1 zaadcel

Uit een chromosomenportret kun je een aantal dingen opmaken. Welke?

Wie zijn er allemaal familie van Arend?

Wie heeft de moord gepleegd?

video 4: de familie

 In deze laatste aflevering roept de rechercheur iedereen bijeen om de dader van de moord op Julia's moeder bekend te maken.

 De moordenaar blijkt nauw verwant te zijn met Terrence en zijn halfzusje.

Animatie van de bevruchting van een eicel en het ontstaan van een eeneiige tweeling.

Hoe geef je in een stamboom een man aan? En een vrouw?

1. man: driehoek vrouw: rondje
2. man: vierkant vrouw: rondje
3. man: rondje vrouw: driehoek
4. man: rondje: vrouw: vierkant

Hoe noemt men bij de politie de plek, waar een misdrijf heeft plaatsgevonden?

Waar aan zijn de grootouders van Julia overleden?

Zijn er overeenkomsten tussen het DNA-profiel van Julia, Terence en de vermoedelijke dader?
Wat betekent dit?

Zijn er sporen van geweld ontdekt op de plaats van het misdrijf?

1. ja
2. nee

Kan een hartaanval erfelijk zijn? Leg je antwoord uit.

Hoe noem je het als een gen door bijvoorbeeld straling of schadelijke stoffen is aangetast?

Welke stelling(en) is/zijn juist.
Eeneiige tweelingen hebben hetzelfde DNA-profiel? Twee-eiige tweelingen hebben hetzelfde DNA-profiel

1. stelling 1
2. stelling 2
3. beide stellingen zijn juist
4. beide stellingen zijn onjuist

Is de moord opgelost?

1. ja
2. nee

Wat voor cadeau heeft Julia voor haar vader?

lever hier de foto van de stamboom van Julia in die je gemaakt hebt.