(2hv) H2 rivieren van ijs paragraaf 2 deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Planning:

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 1 H2 ontstaan en einde gletsjers + B86, B87 blz. 26
• maken opdracht 1 t/m 5 paragraaf 4 blz. 26/27
• nabespreken paragraaf 2
  
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• wat gletsjers zijn
• hoe gletsjers bijdragen aan de afbraak en opbouw van het landschap
  

uitleg/aantekeningen

Ijstijden 

• Glaciaal = ijstijd = periode waarin er meer sneeuw valt en aangroeit dan er weg smelt
• Interglaciaal = een warme periode waarin er meer sneeuw smelt dan er aangroeit 

Ontstaan gletsjer

• In de kommen van de bergen verzamelt zich sneeuw: firnbekken
  
• De sneeuw blijft hier liggen en ontdooit een beetje en bevriest weer --> wordt firn
  
• Er stapelt zich steeds meer sneeuw op in de firnbekken.
  
• Door de hoge stapel, ontstaat er veel druk op de onderste lagen.
  
• Door de druk wordt de sneeuw samengeperst tot ijs
  

Ontstaan gletsjer

• De strook ijs die hierdoor ontstaat noemen we een ijstong. Deze kan langzaam gaan schuiven. 
• De firnbekken en het ijs samen vormen de gletsjer
  

Gletsjers bewegen

• Gletsjers blijven niet op dezelfde plek liggen
  
• De onderkant smelt vaak een beetje, waardoor hier wat smeltwater loopt
  
• Hierdoor glijdt de gletsjer langzaam naar beneden
  
• Toch wordt de gletsjer nooit zo lang dat het hele dal onder het ijs komt te liggen
  
• Hoe komt dat?

Gletsjers bewegen

• Tijdens het schuiven nemen gletsjers veel materiaal mee
• Grote rotsblokken worden hierdoor verplaatst
• --> erosie
• Hierdoor veranderen gletsjers het landschap waar ze zich doorheen verplaatsen

U-dal (erosie)

V-dal (erosie)

Gletsjertunnel

Gletsjerpoort

Gletsjerrivier

zelfstandig werken

lezen paragraaf 2 H2 ontstaan en einde gletsjers + B86, B87
maken opdracht 1 t/m 5 paragraaf 2 H2
gebruik hierbij:

• tekstboek blz. 26
• werkboek blz. 26/27

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Hoe ontstaat firn?

1. In de ijstijd valt veel neerslag. Dat is firn.
2. In de ijstijd valt veel sneeuw. De sneeuw ontdooit en bevriest en verandert in de jaren in firn.
3. Firn is korrelachtige, overjarige en ijsachtige sneeuw

Hoe noem je de periode tussen 2 ijstijden in?

1. glaciaal
2. interglaciaal

Een V-dal is ontstaan door een ....

1. gletsjer
2. rivier