§12.3 Evolutie van ziekteverwekkers

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Leg het huiswerk even open

Maak de volgende werkboekopdrachten van 12.2 en kijk deze na.

Opdracht: §12.2 - 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 18

OF

Werk de leerdoelen van 12.2 uit en gebruik hierbij ook de plaatjes uit het boek. Leerdoelen vind je in de Studiewijzer van biologie en in de LessonUp.

OF

Maak de Examentraining (blz.188t/m191) van je werkboek en kijk deze na.

Planning periode 3

Programma

Herhaling + kahoot

Nieuwe stof uitleg : 

 '12.3 Evolutie van ziekteverwekkers'

Aan de slag/huiswerk

- Maak deze LessonUp

- Maak een keuze uit het keuzemenu met levelopdrachten. (zie einde van deze uitlegLessonUp)

Klassikale afsluiting

Hoe ontstaat een nieuw ras?

Hoe ontstaat een nieuw soort?

Soorten kan je weer onderverdelen in rassen. 

Alle rassen behoren tot dezelfde soort en het zelfde geslacht en zijn dus onderling kruisbaar.

kahoot H12 evolutie 

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe bacteriën resistent worden.

2. Je kunt uitleggen hoe nieuwe virussen ontstaan.

Wat is GEEN belangrijk sleutelbegrip bij evolutie?

1. selectie
2. generaties
3. het aangepast zijn van soorten
4. communiceren

De ontwikkeling van apen tot mensapen is een voorbeeld van evolutie. 

1. juist
2. onjuist

Welke evolutionaire veranderingen hebben mensapen t.o.v. apen? 

1. Opponeerbare duim
2. Verdwijnen van de staart
3. groter hersenvolume
4. Zowel a t/m c

Wat is GEEN argument voor evolutie?

1. Fossielen
2. Overeenkomst in bouw bij organismen
3. Overeenkomst in DNA bij organismen
4. Mensen worden ouder

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

In een bepaalde populatie komen ongeveer evenveel slakken met lichtgekleurde huisjes voor als slakken met donkergekleurde huisjes. De kleur van de huisjes is erfelijk bepaald. Door een verandering in de omgeving wordt de ondergrond waarop ze leven donkerder. Vogels eten daardoor slakken met lichte huisjes eerder op dan die met donkere. Na een paar generaties blijken er in die populatie bijna geen slakken met lichte huisjes meer te zijn. Is er in deze populatie sprake van selectie?

1. Nee
2. Ja, van kunstmatige selectie
3. Ja , van natuurlijke selectie

De evolutietheorie gaat ervan uit dat:

1. Door mutatie steeds nieuwe ......................... ontstaan. 

2. Als een organisme zich kan aanpassen aan zijn omgeving heeft hij een grotere ............................. Dit verschijnsel noemen we .........................

3. Dat door ......................... een zelfde soort steeds meer kan verschillen van elkaar, omdat ze in een andere omgeving leven. Hierdoor kunnen er uiteindelijk nieuwe ......................... ontstaan. Deze verschillende soorten kunnen zich uiteindelijk niet meer .......................... samen.

soorten

overlevingskans

natuurlijke selectie

isolatie

genotypen

voortplanten

Inleiding voor de volgende 3 vragen:

Hoe heet de theorie die verklaart hoe in de loop van de tijd door mutatie

en selectie nieuwe soorten ontstaan uit een gemeenschappelijke voorouder?

1. de mutatie
2. de natuurlijke selectie
3. de evolutie
4. de biologie

Welke groep vissen is volgens

de stamboom het langst

geleden als aparte

groep ontstaan? 

1. Petrochromis
2. blauwe regenboogvis
3. Plecodus
4. prinses van Burundi

Aan welke groep vissen is

een schubbeneter het meest

verwant volgens

de stamboom? 

1. Petrochromis
2. blauwe regenboogvis
3. Plecodus
4. prinses van Burundi

Wat wordt er met deze afbeelding bedoeld?

1. Dat mensen van de apen afstammen
2. Dat mensen en apen gemeenschappelijke voorouders hebben.
3. Dat er door micro-evolutie nieuwe soorten zijn ontstaan
4. Dat er veel apen zijn.

12.3 

Evolutie van ziekteverwekkers

Resistente bacteriën

Schrijf in eigen woorden de uitleg op die bij dit plaatje hoort

Resistente bacteriën

Resistentie door natuurlijke selectie:

- Iemand is ziek door een bacteriële infectie (blauwe en oranje bolletjes).

- Antibioticum doodt de meeste bacteriën, behalve de resistente (oranje). Deze zijn door mutatie resistent.

- Resistente bacteriën vermenigvuldigen zich, geven de eigenschap door.

- Antibioticum werkt niet meer.

Evolutie door natuurlijke selectie gaat snel, omdat bacteriën zich snel voortplanten.

Hoe ontstaan nieuwe virussen?

Virussen kunnen door mutaties heel snel veranderen. Bv het griepvirus, is elk jaar net anders.

Verspreiding vindt plaats doordat het virus zich in cellen kan vermenigvuldigen. De cel gaat kapot en de vrijgekomen virussen infecteren andere cellen.

Geheel nieuw virus

- Mens of dier is besmet met twee verschillende typen virussen.

- Virussen kunnen DNA uitwisselen, waardoor nieuw type virus ontstaat.

Aan de slag

Opdracht:

§12.3 - 2 t/m 10

Level 1 opdracht	Level 2 opdracht	Level 3 opdracht
Maak de volgende werkboek opdrachten van 12.3 en kijk deze na! Opdracht: §12.3 - 2 t/m 10	Werk de leerdoelen van 12.3 uit en gebruik hierbij ook de plaatjes uit het boek. Leerdoelen vind je in de Studiewijzer van biologie en in de LessonUp.	Maak de Samenvatten opdrachten (blz.136) + Test jezelf opdrachten (blz.139) van 12.3 van je werkboek en kijk deze na!	Maak de Examentraining (blz.142) van je werkboek en kijk deze na.

Keuzemenu

Spelregels:

1 keuze maken uit onderstaan level opdrachten en kunnen laten zien tijdens de volgende les.