Marius & Sulla

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

In deze les leer je:

- wie Gaius Marius was en welke vernieuwingen hij heeft doorgevoerd

- wie Publius Cornelius Sulla was en welke vernieuwingen hij heeft doorgevoerd

- hoe de relatie tussen Marius en Sulla uitmondde in een burgeroorlog

Het Romeinse Rijk in 100 BC

Gaius Marius

- 157 - 86 v.C.

- Politieke carrière via leger (geen patriciër)

- Overwinning op Numidische koning Jugurtha (109)

- 7 keer consul, veel militaire successen maar politiek minder succesvol

Wat is een latifundium ook alweer?

Latifundia

Latifundia > aantal boeren slinkt > proletariaat groeit > weinig Romeinse soldaten.

Ingrijpende veranderingen (Marius)

Professionalisering Romeinse leger:

- invoering betaald beroepsleger: uitrusting door staat betaald, proletariaat in leger

- herziening opbouw legereenheden

- promotiemogelijkheden voor uitblinkende soldaten (niet meer op basis van politieke connecties)

Legercontracten

Contract (Romeinse burgers/legionairs): 25 jaar in dienst, dan pensioen + stuk land + uitkering.

Contract (niet-Romeinen/auxilia): vergelijkbaar, maar met Romeins staatsburgerschap

Gevolg: soldaten loyaler aan veldheer dan aan staat (belangrijke factor bij Romeinse burgeroorlogen)

Publius Cornelius Sulla

- 138 - 78 v.C.

- politiek actief op latere leeftijd

- 107 - 104 v.C. quaestor onder Marius

- Oorlog tegen Jugurtha

Sulla & Marius

- goede relatie, tot claim overwinning Sulla

- Marius als feitelijke overwinnaar + triomftocht

- 88 v.C. Sulla consul

- Sulla/optimates vs. Marius/populares

- Dreigement van Marius om Sulla te doden > Sulla ontvlucht Rome > Sulla neemt Rome in

- Bijzonder: eerste generaal die als Romein een leger tegen Rome leidde

- Marius: vrijheid voor elke slaaf die meevecht tegen Sulla

- Sulla wint, Marius vlucht

Ingrijpende veranderingen (Sulla)

- Leges Corneliae: o.a. senaat is laatst beslissende instantie

- uitbreiding ledenaantal senaat

- inperken macht volkstribunen

- Lex Cornelia Pompeia unciaria: 10% rente per jaar

Einde Eerste Burgeroorlog

- 87 v.C.: Marius + aanhanger Lucius Cornelius Cinna verslaan Sulla

- 17 dagen na overwinning overlijdt Marius

- Sulla vs. Cinna; Cinna wordt vermoord

- 87 v.C.: einde Eerste Burgeroorlog

- 82 v.C.: proscripties

Welke connectie zie je tussen de dingen die je vandaag hebt geleerd en de lessen over de Gracchi?

Noem tenminste 1 ingrijpende verandering onder Marius.

Waar

Niet waar

Marius stond aan de kant van de optimates

De Lex Cornelia Pompeia unciaria hield in dat de senaat de laatst beslissende instantie was

Sulla was de eerste Romeinse generaal die een leger tegen Rome leidde

Dankzij Marius kon het proletariaat in dienst bij het leger

Leg uit hoe je uit de veranderingen onder Sulla kan opmaken dat hij aan de kant van de optimates stond.

Wat zijn proscripties? En waar werden deze voor gebruikt?