Les 7 Tranenfysiologie en onderzoek

• CL
• Beroepsopleiding

Traanenfysiologie en onderzoek

Functie traanlaag

- nat houden van de cornea
- zuurstof

- bescherming (antibacterieel)

Traanfilm
- productie; normaal 1,2 µl/min

Opbouw van de traanfilm

Een traan is een zoute druppel oogvocht

Opbouw van de traanfilm

Lipidelaag

- uit de klieren van Meibom en gedeeltelijk Zeiss en Moll
- is gemiddeld 0,1µm dik
Functies
- tegen verdamping
- barrière stofdeeltjes en huidafval
- oppervlaktespanning verminderen

Opbouw van de traanfilm

Waterigelaag

- uit de grote (hoofd) traanklier de accessoires traanklieren Wolfring en Krause
- 7µm dik
Functies
- afvoer van stof, vreemde lichaampjes, dode cellen en afvalproducten

Opbouw van de traanfilm
Waterigelaag

Samenstelling

- water 

- eiwitten

- andere bestanddelen

- elektrolyten

Traaneiwitten

- lysozym(de belangrijkste) bacteriedodend eiwit
- lactoferrine, is in staat ijzer aan zich te binden
- pre-albumine waarin bacteriegroei niet mogelijk is
- IgA; (imunoglobuline) zorgt dat organismen niet aan de corneacellen kunnen hechten
- IgG; is afkomstig uit het bloed in de conjunctiva
- IgM; heeft antigene bindingsplaatsen
- IgE; is gebonden aan de mestcellen
- overige eiwitten

Twee van deze stoffen zorgen er grotendeels samen voor dat de zuurgraad van de traanlaag constant blijft = lysozym en pre-albumine

Lysozym is een eiwit dat de celwanden van bacteriën afbreekt zodat deze onschadelijk worden gemaakt.

Andere bestanddelen

•  glucose (suiker)
  
• melkzuur
• histamine
• prostaglandine.

Elektrolyten

• - positieve ionen: natrium en kalium
• - negatieve ionen: chloor en calcium

Opbouw van de traanfilm

Mucinelaag

Afkomstig van de Gobletcellen en andere traankliercellen in de conjunctiva
Functie

•  hydrofiel maken van het cornea-oppervlak
•  stabiliserend effect

Samenstelling

•   mucinemoleculen; hydrofobe kant is gericht naar het epitheel en de hydrofiele naar het water

Opbouw van de traanfilm

Glycocalyx ( later ontdekt)

Is een laag tussen het epitheel en mucinelaag
Functie

•  maakt het epitheel hydrofiel
•  binden van epitheelcellen onderling
•  voorkomt  wegspoelen mucine laag

Samenstelling

•  glycolipide en glycoproteïne

Verspreiding traanvocht
- door knipperen
Afvoer
- via traankanaaltje

Welke klachten heeft iemand met droge ogen?

Weinig traanvocht

Subjectieve klachten:

• CA-(Corpus alineum) gevoel
• zanderig of branderig gevoel
• fotofobie
• overvloedige slijmafscheiding

Welke onderzoek voer je uit als je droge ogen vermoed?

Weinig traanvocht

Objectief:

• klein traanmeniscus
• dry  spots
• slijmdraden
• oedeeem
• hyperaemie
• staining 

Verhoogde traanproductie

Normaal bij:

• emotie
• pijn
• CA
• ontsteking
• verblinding

Verhoogde traanproductie

Pathologisch

•  bij defecten aan het afvoersysteem
• canaliculities= ontsteking traanafvoer
• dacryocystitis= ontsteking van de traanzak
  

     Controle met fluo

Tranende ogen?

verstopte traanklier= kun je met fluoresceine bekijken

Zuurgraad

pH- waarde (Potentie Waterstof) = de concentratie aan waterstofionen in een oplossing

• de waarden (in het algemeen, niet specifiek voor de traanvocht) 

liggen tussen 0-14 (leven mogelijk tussen 4-10)

•  7 = neutraal (gedistilleerd water)
• < 7 = zuur
•  > 7 = basisch

Wat is ongeveer de PH waarde van cola?

1. 2,8
2. 7,5
3. 9,8
4. 11,5

PH

•  pH –traanvocht tussen 7,3-7,7 licht basisch
•  lagere waarde meer kans op contactlensintolerantie
•  pH huid 5,5
• cola 2,8
•  ammoniac 11,5
•  bij gebruik anti– conceptiepil, PH-lager
•  bij lensdragers is 0,2 tot 0,4 lager dan normaal (bij harde lenzen iets meer dan bij zachte)

Buffering

•  het zure traanalbumine en basisch lysozim werken als buffer
•  verschillen in de pH-waardes vangt men op met een vloeistof mengsel

 Metabolisme 

• cornea- metabolisme is hiervan afhankelijk
  

Droge ogen

Syndroom van Sjögren

Is een auto-immunziekte, pathologisch, vaak met reumatoïde artritis

Klachten:

• droge ogen klachten
•  keratitis sicca
•  droge keel en mond

Klachten bij afwijkende pH

• waterig, mistig zien
• kleverige slijmvorming
• aanslag op contactlenzen
•  conjunctivale vaatinjectie
•  allergische reacties
•  gezwollen oogleden
•  gevoelig: * pH<6: branden,
  
•                       * 6<pH<6,5: droog gevoel
•                       * pH>8: jeuken

Onderzoek

Traankwantiteit

Traanprisma                                 Schirmertest

                                                              in de conjunctivale zak temporaal 

                                                              5 minute laten zitten

                                                              normaal 15 mm nat

50% van de totale traanvocht

                                    

Onderzoek

Traankwaliteit

• met SL (vettigheid, stof, etc.)
•  BUT
•  NIBUT    

 BUT 

• met de platte zijde van de fluostip
• 15 sec is goed
•  tussen 10-15 sec kan problemen geven bij dragen CL
•  tussen 5-10 lenzen afraden
• 5 sec is pathologisch en een contra-indicatie CL

NIBUT

- met SL – matte plekken op de cornea
- met keratometer- let op de reflexbeelden
- met keratoscoop – reflexbeelden

- corneatopograaf  
- notatie 5 sec langer dan de BUT